Alan Smithee

O αποδιοπομπαίος τράγος του Hollywood

Καμιά ταινία δεν χρειάζεται νά 'ναι δική του για νά 'ναι δική του.

Τι συμβαίνει όταν κάποιος σκηνοθέτης διαφωνεί με τους παραγωγούς για το final cut; Μα γίνονται τέτοια πράματα στο Χόλιγουντ; Έλα ντε!!! Επειδή όμως συμβαίνουν καμιά φορά, το σωματείο των αμερικανών σκηνοθετών αποφάσισε ότι σε ανάλογες περιπτώσεις την σκηνοθεσία υπογράφει ο "καραδοκών" Alan Smithee (αναγραμματισμός του the alias men). Ένας σκηνοθέτης από το υπερπέραν, ένα πρόσωπο φανταστικό και πάντα πρόθυμο να σηκώσει το βάρος και να δεχτεί τις κακές κριτικές.
Η πρώτη τέτοια "σπάνια περίπτωση" συνέβει το 1967, στο "Death of a gunfighter" με σκηνοθέτη τον Robert Totten. Μετά από τριάντα μέρες γυρισμάτων, ο πρωταγωνιστής και σταρ της εποχής Richard Widmark σχόλασε τον Totten και ζήτησε να αντικατασταθεί από τον βετεράνο Don Siegel. To αποτέλεσμα όμως ήταν τόσο καταπληκτικό που δεν θέλησε κανείς από τους δυο να βάλει τ' όνομά του. Θα έχετε ακουστά, υποθέτω, ότι κάποτε το πάνω χέρι το είχαν οι ηθοποιοί. Έκοβαν κι έραβαν κατά το δοκούν. Οι καημένοι οι σκηνοθέτες απλώς διεκπεραίωναν, κάνοντας τα γούστα των αστέρων.
Έτσι ο "θάνατος ενός πιστολά" γέννησε τον πιο αλλοπρόσαλλο (κυριολεκτικά) σκηνοθέτη όλων των εποχών. Η ταινία προβλήθηκε το 1969 και ο Smithee, όντας "πρωτάρης", απέσπασε επαίνους από τους New York Times: "διαθέτει επιδεξιότητα στην καταγραφή των προσώπων και δίνει μεγάλη σημασία στην λεπτομέρεια που τα περιβάλλει". Aλλά και από το Variety παρακαλώ. Κι όλ' αυτά σε γουέστερν τύπου another one bites the dust.
Έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή καριέρα που έμελλε να μας δώσει χαρές, λύπες και απογοητεύσεις (και πολλές πατάτες). Στην διάρκειά της τ' όνομά του παραποιήθηκε, άλλοτε σε Allan και κάποτε σε Allen. Χρειάστηκε να πάει και στο εξωτερικό για να βοηθήσει και τους άλλους λαούς και να τους δώσει τα φώτα του. 'Ετσι φέρεται υπεύθυνος για μια γιαπωνέζικη και μια βρετανική παραγωγή. Η δράση του από το σινεμά πέρασε στην τηλεόραση, σε σήριαλς, θεατρικές μεταφορές, βιντεοκλίπς, ακόμα και ντοκιμαντέρ. Πάνω από 30 ταινίες, 10 τηλεοπτικές δουλειές και καμιά ντουζίνα κλιπς. Υπέγραψε το "I will always love you" της Whitney Houston. Την αεροπορική έκδοση στο "Άρωμα γυναίκας". Το τηλεοπτικό cut "Q & A" του Loumet.
Πιο σπουδαία υπογραφή θεωρώ το "Catchfire" ή "Backtrack" του μόνιμα αντιφρονούντος Denis Hopper. Ευτύχησε να υπογράψει και το τηλεοπτικό "Dune", σε νέο μοντάζ με 190 λεπτά επιπλέον, που είχαν "λογοκριθεί" από τον υπογράφοντα την κινηματογραφική version David Lynch. O Lynch τόσο θύμωσε που έβγαλε τ' όνομά του και από το σενάριο, για να το δώσει στον απίθανο "Judas Booth" (o Bad Angel πώς αντέδρασε άραγε;).
Κατά τραγική ειρωνία η συμμετοχή του στην ταινία Poetic Justice είναι καθαρά φανταστική. Στην εναρκτήρια σκηνή βλέπουμε μια ταινία μέσα στην ταινία, στην οποία οι ιδιοκτήτες ενός drive-in παρακολουθούν την Deadly Diva, μια φτηνιάρικη ιστορία εγκλήματος και πάθους με πρωταγωνιστές τους Billy Zane και Lori Petty. Ένα γρήγορο πέρασμα στην πρόσοψη του σινεμά μας αποκαλύπτει ότι πρόκειται για "ένα Film του Alan Smithee", κάτι που δείχνει ότι ή παρουσία του μπορεί να γίνει αισθητή οπουδήποτε και οποτεδήποτε, αρκεί να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά.
Κάπου στα 1996 συγκροτεί και διευθύνει την "The Alan Smithee Orchestra", στην ζωντανή μουσική επένδυση του βωβού κλασσικού Cyrano de Bergerac του 1925.

Ο Joe Eszterhas του αφιέρωσε ένα σενάριο, το "Burn Hollywood Burn: An Alan Smithee Film" σε σκηνοθεσία Arthur Hiller. Ο (fool Monty) Eric Idle είναι ο μυστηριώδης σκηνοθέτης Al Smithee που πάει στο Χόλιγουντ να κάνει μια ταινία. Όμως λόγω διαφωνίας με τους παραγωγούς (very sick!), αποφασίζει να αποσύρει τ' όνομά του, αλλά το μόνο που μπορεί να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά, είναι τ' όνομά του. Η παρέλαση των αστέρων από τα πλατώ συναγωνίζεται επάξια τα "Στιγμιότυπα" του Altman. Οι θεατές όμως του φιλμ μας συνιστούν να "το αποφύγουμε με οποιοδήποτε κόστος". "Ακόμα και η παρακολούθηση των τίτλων της αρχής είναι επώδυνη".
Ετοιμάζεται και ντοκιμαντέρ με τίτλο "Who Is Alan Smithee?" (αναφορά στις 25 Απρ. 1999) αλλά δεν κατάφερα να μάθω αν είδε το φως του προβολέα.
Εκφράζονται φόβοι ότι η τριαντάχρονη και πλέον καριέρα του διαβόητου σκηνοθέτη, συγγραφέα, σεναριογράφου, ηθοποιού, παραγωγού, πολυτεχνίτη κι ερημοσπίτη, τελειώνει με την έκρηξη ενός Supernova. Ο Walter Hill παίρνει την σκυτάλη από τον Geoffrey Wright, αλλά δεν βάζει την υπογραφή του και παραδίδει μια παραγωγή 60 εκατ. δολλαρίων στον παντελώς άγνωστο Thomas Lee. Οι απανταχού φανς του Smithee είναι εξαγριωμένοι και βαθειά πικραμένοι, γιατί το Χόλιγουντ για άλλη μια φορά ξεπουλά τα παιδιά του.
Να όμως που το 2000 ξαναχτυπά ως σεναριογράφος με τρεις δουλειές: Starforce, The Blair Witch Project, The Frozen Inferno. Μου φαίνεται ότι η νέα χιλιετία διαγράφεται λαμπρή.

Πηγές

http://www.smithee.com/alan/index.html (The Official Alan Smithee homepage)
http://www.ioc.net/~michaelc/smithee/smithee.htm (The Alan Smithee Tribute Page)
http://www.echonyc.com/~jhhl/Smithee/ (The Films of Alan Smithee του μελετητή Al Dekker)
http://dept.english.upenn.edu/Smithee97/main2.html (Αναδρομή και 2ο συνέδριο περί τον Smithee)
http://us.imdb.com/Name?Smithee,+Alan (An Alan Smithee Internet Movie Database)
http://mrshowbiz.go.com/reviews/moviereviews/movies/BurnHollywoodBurnAnA... (Burn Hollywood Burn).
Υποτιθέμενες Φιλμογραφίες
http://www.smithee.com/alan/credits.html (Η επίσημη)
http://www.ioc.net/~michaelc/smithee/smithee.htm#filmography (Η ανεπίσημη)
http://www.echonyc.com/~jhhl/Smithee/filmo1.html (Η δήθεν, μέρος 1ο)
http://www.echonyc.com/~jhhl/Smithee/filmo2.html (Η δήθεν, μέρος 2ο)
http://dept.english.upenn.edu/Smithee97/filmog.html (Πανεπιστημιακή δουλειά)