Asghar Farhadi, πυροτεχνήματα απαρέσκειας
Αφορμή η ταινία Πυροτεχνήματα την Τετάρτη, που προβάλλεται απ' την Κινηματογραφική Λέσχη Θεσσαλονίκης "Δευτέρες στο Φαργκάνη" τη Δε 24 Φλεβάρη 2014, στις 9μ.μ.
Οι ιστορίες που αφηγείται ο Φαρχαντί δεν έχουν γραμμική ανάπτυξη. Συνήθως αναπτύσσονται αρκετές ταυτόχρονα ή παράλληλα, οι οποίες τέμνονται ή συναντιούνται σε μια κοινή τους περίσταση. Ο ίδιος πιστεύει στο σερβίρισμα προβληματισμού κι όχι απαντήσεων. Οι απαντήσεις, λέει, δε σε αφήνουν να αμφιβάλεις ούτε και να σκέφτεσαι... Αν δώσω μια απάντηση η ταινία τελειώνει μέσα στην αίθουσα. Αν υποβάλλω ερωτήματα ο θεατής τα παίρνει μαζί του μετά το τέλος της προβολής. Η ταινία συνεχίζεται μέσα του.
Ο χωρισμός (οικογένειας, ζεύγους ή φίλων) είναι το αγαπημένο του θέμα. Οι χωρισμένοι όλου του κόσμου βρίσκονται θέσει και φύσει πολύ κοντά στις καταστάσεις που περιγράφει. Οι μάχες της κλασικής εποχής γίνονταν ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Στη σύγχρονη εκδοχή της τραγωδίας το καλό αντιπαλεύει το καλό. Όποιος κι αν νικήσει η καρδιά του θα ραγίσει, προσθέτει ριμάροντας. Οι σπουδές του στη σκηνοθεσία θεάτρου και η θητεία του στην ισλαμική τηλεόραση τού έδωσαν πόντους και του άνοιξαν πόρτες σε μια πολιτιστική επανάσταση που αστικοποιείται παρατεταμένα και γέννησε, ή με καθυστέρηση ανέδειξε, φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα.
Στην πρώτη του σκηνοθεσία μεγάλου μήκους (2003, Dancing in the Dust / Χορεύοντας στη Σκόνη) ένα νεαρό ζευγάρι εξωθείται να χωρίσει αμέσως μετά από έναν παρορμητικό γάμο. Στη δεύτερη (2004, Beautiful City / Ωραία Πόλη) στη φιλία δύο ανδρών παρεμβάλλεται η φυλακή και η θανατική ποινή. Στα Πυροτεχνήματα την Τετάρτη (2006) μια κοπέλα μέλλουσα νύφη έχει ενδοιασμούς όταν δέχεται τα διασταυρούμενα πυρά ενός ζηλόφθονου ζευγαριού. Στο σενάριο της Χαναάν (2008) πρυτανεύει ένα διαζύγιο. Στο θρίλερ αλά ιρανικά, Τι Απέγινε η Έλι (2009), τρεις παντρεμένες προσπαθούν, δήθεν διακριτικά, να ζευγαρώσουν έναν χωρισμένο με μια κοπέλα που έχει κρυφό τυραννικό δεσμό. Στο επόμενο το θέμα είναι αποτυπωμένο στον τίτλο, Ένας Χωρισμός (2011). Στο πλέον πρόσφατο ο Φαρχαντί πραγματεύεται τα μετά τον χωρισμό μέσα από γενναία φλασμπάκ στο Παρελθόν (2013).
Κομβικούς ρόλους στις ταινίες του κρατούν γυναίκες ηθοποιοί, όλες πανέμορφες και ταλαντούχες.
Η Taraneh Alidoosti είναι πρωταγωνίστρια σε 3 δικές του ταινίες κι ένα σενάριο (Beautiful City, Πυροτεχνήματα την Τετάρτη, Χαναάν, Τι Απέγινε η Έλι). Στο ειρωνικό Beautiful City (ωραία πόλη;) είναι η αφοσιωμένη (ερω)φίλη του έγκλειστου ανήλικου. Στα Πυροτεχνήματα (άλλη έμμεση ειρωνεία) είναι η μικρή βοηθός της ζηλιάρας Hediyeh Tehrani. Στην Έλι είναι η Έλι αυτοπροσώπως, θύμα των παντρεμένων Golshifteh Farahani (θεά), Merila Zare'i και Ra'na Azadivar.
Στην πρώτη του ταινία, Dancing in the Dust (χορεύοντας στη σκόνη), το ρόλο της καταφρονεμένης συζύγου κρατά η Baran Kosari. Στον πολυ-βραβευμένο Ένα Χωρισμό (ξενόγλωσσο Όσκαρ, Χρυσή Σφαίρα, Χρυσό Λιοντάρι, Ασημένιο για τις ερμηνείες και διάφορα ασιατικά βραβεία) πρυτανεύει άλλη μια θεϊκή ύπαρξη, η Leila Hatami (άλλη θεά), η κόρη του Sarina Farhadi και εκ νέου η Merila Zare'i. Στο πλέον πρόσφατο Παρελθόν βλέπουμε την αργεντινή καλλονή Berenice Bejo, την βελγίδα Pauline Burlet και την εξωτική αλγερινο-γαλλίδα Sabrina Ouazani (τρίτη θεά), μεταξύ άλλων.
Παρατηρούμε ότι ο Ασγκάρ Φαρχαντί "μετακόμισε" πλέον τον κόσμο του (κυριολεκτικά και φιλμικά) στη Γαλλία! Η ιρανική 7η Τέχνη δέχεται σωρηδόν χτυπήματα από την εγχώρια λογοκρισία! Κάποιοι σιωπούν, άλλοι αυτοεξορίζονται, άλλοι περιορίζονται κατ' οίκον, προπυλακίζονται, κάποιοι καταζητούνται. Πως από σημαία της πολιτιστικής επανάστασης στο Ιράν έγινε ένας κινηματογράφος της δυσαρέσκειάς τους; Η πλέον αξιοσημείωτη διάκριση-αντίφαση της ιρανικής κινηματογραφικής λογοκρισίας είναι η έλλειψη-αδυναμία διάκρισης. Είναι αδιάκριτη, απρόβλεπτη, ανεξιχνίαστη, ανεξακρίβωτη, δεν υπόκειται σε κανόνες ή πειθαρχία, είναι ανεξέλεγκτη, σχολιάζει ο Φαρχαντί στο ντοκιμαντέρ A Cinema of Discontent.
Ο Κόσμος του Asghar Farhadi
2013 A Cinema of Discontent (Ιράν, ντοκ 85λ) Jamsheed Akrami
2013 Το Παρελθόν /Le Passe (Γαλλία /Ιταλία, 130λ) AF
2011 Ένας Χωρισμός /Jodaeiye Nader az Simin (Ιράν, 123λ) AF
2009 Trial on the Street /Mohakeme dar khiaban (Ιράν, 98λ) Masud Kimiai
2009 Τι Απέγινε η Έλι; /Darbareye Elly /About Elly (Ιράν /Γαλλία, 119λ) AF
2008 The Night /Shab (Ιράν, 90λ) Rasoul Sadrameli
2008 Tambourine /Dayereh-e zangi (Ιράν, 110λ) Parisa Bakhtavar
2008 Canaan /Χαναάν /Kan'aan (Ιράν, 100λ) Mani Haghighi
2006 Πυροτεχνήματα την Τετάρτη /... Πρωτοχρονιά /Chaharshanbe-soori (Ιράν, 102λ) AF
2004 Beautiful City /Shah-re ziba (Ιράν, 101λ) AF
2003 Dancing in the Dust /Raghs dar ghobar (Ιράν, 95λ) AF
2002 Low Heights /Ertefae Past (Ιράν, 115λ) Ebrahim Hatamikia
1998 The Wire /Sim (μμ) AF
1992 The Eyes /Cheshm-ha (ντοκ. μμ) AF
1991 The Adventures of Mr. Filmmaker /Majerahaye Filmsaz (μμ) AF
1990 The World of Walls /Donyaye divarha (μμ) AF
1989 Radio (μμ) AF
1988 Janali (μμ) AF
