Αυτός που έκανε ό,τι ήθελε

Η ελευθερία του καθένα μας σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Το ίδιο θα μπορούσα να πω και για τα όρια της ελεύθερης βούλησης. Δεν υπάρχει λοιπόν κάποιο απόλυτο σύνορο ούτε μπορούμε να περιχαρακώσουμε το έδαφος που μας άφησαν οι άλλοι να κινούμαστε. Φυσικά και ανθρώπινα, διεκδικούμε καθημερινά τον χώρο που θέλουμε να κινηθούμε. Ή αφύσικα και απάνθρωπα. Κατά φύσιν ή παρά φύσιν.

Κι αυτό που λέμε "ελεύθερη βούληση" είναι ακόμη πιο σύνθετη και ρευστή έννοια. Το ερώτημα είναι αν αυτο-προσδιορίζεται ή αν ετερο-προσδιορίζεται. Το δίλημμα είναι ψευδο-ψευδές αν σκεφτούμε ότι όλοι μας είμαστε προϊόντα μείξης του περιβάλλοντος χώρου και των ανθρώπων που κινούνται γύρω μας. Κι ασφαλώς δεν έχουμε πάντοτε την πολυτέλεια επιλογής. Τουλάχιστον μέχρι την πρώιμη νεότητα άλλοι επέλεγαν για μας. Οι γονείς, οι συγγενείς, οι οικείοι. Αλλά κι αργότερα. Η ανυποψίαστη εμφύτευση ιδεών ώστε να μας φαίνονται ως δικές μας, είναι μεγάλη τέχνη και δύναμη στα χέρια και τα μυαλά αυτών που την απεργάζονται.

Αυτά τα ζητήματα εξετάζει με εξαιρετική διαύγεια Αυτός που έκανε ό,τι ήθελε, σύλληψη σκηνοθετημένη από τη Δήμητρα Τσάκου. Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένα αγόρι χωρίς κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ή δεξιότητα, ένας άνθρωπος που κινείται ανάμεσα στη μητέρα του, τον θείο (κορ)Τάκη, έναν τυπικό μπάρμαν της γειτονιάς, έναν ερευνητή επιστήμονα και κάποιες γυναίκες που μπαινοβγαίνουν στη ζωή του. Ο επιστήμονας τον θέλει μέρος ενός ανθρωπολογικού πειράματος, η μαμά τον αφήνει να της μαυρίζει τη ζωή, ο μπάρμαν είναι μπαλαντέρ, οι γυναίκες όλες φευγαλέες εκτός από μία εισβολέα. Σημασία έχει ν' αγαπάς, όπως είπε πριν από τέσσερις δεκαετίες ο πρόσφατα χαμένος Αντρέι Ζουλάφσκι.

Χαρακτηριστικά της παράστασης τα μινιμαλιστικά υπερρεαλιστικά σκηνικά, η σχετικότητα-απουσία χώρου και χρόνου, ο τεμαχισμός των συμβάντων και η ανακατανομή της σειράς τους, οι μαύρες αμόρσες ανάμεσα στις πράξεις, η σταδιακή ανασύνθεση της καθημερινότητας με πρωθύστερα φλασμπάκ. Πώς τα καταφέρνει όλ' αυτά; Μέσα από μια εξαιρετικά ευρηματική σκηνοθεσία, μια κινηματογραφική αφήγηση όπου η εικόνα αληλλο-συμπληρώνει τους διαλόγους, μέσα από τη χρήση σωματικού χοροθεάτρου που ενίοτε υποκαθιστά φράσεις και αναπλάθει σκέψεις, μέσα από το συμβούλιο των κριτών που (εκ)θέτουν τα όρια των ατομικών παραβιάσεων.

Μετά τη μέση αρχίζει σταδιακά η σύζευξη των πράξεων και ο θεατής καλείται δια της υποβολής να ξεπεράσει τα όρια και να θέσει εαυτόν στο κέντρο των τεκταινόμενων. Αυτό κάνει την παράσταση μοναδική εμπειρία και καταργεί τον όρο της αποστάσεως ασφαλείας. Γίνεται δε με τρόπο γλυκό και σχεδόν ανεπαίσθητο, όσο προχωρούμε προς την υποτιθέμενη λύση. Ο χωροχρόνος βαθουλώνει μπροστά στα ίδια μας τα μάτια και η ελεύθερη πολιορκημένη βούληση ακολουθεί το φαινόμενο Ντόπλερ. Το μεταίσθημά της μάς πρόσφερε την πολυτέλεια μιας δημιουργικής συζήτησης στο πλαίσιο ενός μίνι νυχτερινού συμποσίου, όπως το απολάμβαναν ενίοτε οι παλαιοί των ημερών της κλασικής αρχαιότητας.

==============
Παραστάσεις στο Θέατρο Αυλαία, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00, από 15 Φεβρουαρίου ως 15 Μαρτίου 2016. Διάρκεια 75 λεπτά.