Mirjana Karanovic: ηθοποιός δεν είναι επάγγελμα, είναι η ουσία μου

Αγαπημένη ηθοποιός αρκετών σκηνοθετών. Πρώτα του Κουστούριτσα [Ο Μπαμπάς Λείπει σε Ταξίδι για Δουλειές, Αντεργκράουντ, Η Ζωή είναι ένα Θαύμα] και του Πασκάλιεβιτς [Ο Καιρός των Θαυμάτων, Πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων]. Τώρα της Αντρέα Στάκα [Φροϊλάιν, Cure], του Λουνγκούλοφ [Εδώ & Εκεί Ραντεβού στο Βελιγράδι, Μνημείο στο Μάικλ Τζάκσον], του Μομτσίλοβιτς [Wait for Me and I Will Not Come, Ο Θάνατος ενός Άντρα στα Βαλκάνια, A Stinking Fairytale].

Πρωταγωνίστρια από την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση, στο Στεφάνι της Πέτρια [1980] του συνεπίθετου Σερτζιάν Kαράνοβιτς, κέρδισε αμέσως το πρώτο χρυσό βραβείο [Big Golden Arena] από την τότε ηνωμένη Γιουγκοσλαβική Ακαδημία Κινηματογράφου. 20 χρόνια αργότερα κέρδισε και το θεσσαλονικιώτικο κοινό όταν το ιστορικό αυτό δράμα προβλήθηκε σ' ένα αφιέρωμα στο σκηνοθέτη στο 40ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Οι υποκριτικές της ικανότητες απλώνονται στις τρεις δεκαετίες της ζωής της Πέτρια καθώς εκείνη ψάχνει τρυφερότητα, κατανόηση και ηρεμία, σε τελείως διαφορετικούς συντρόφους.

Παράλληλα δοκιμάστηκε σε μια πικρή κωμωδία του σπεσιαλίστα Γκόραν Μάρκοβιτς [Jacks of All Trades] και σ' ένα πολεμικό δράμα [Fall of Italy] πλάι στο Ντανιέλ Ολμπρίνσκι. Το επόμενο βραβείο ερμηνείας ήταν αυτό που ανέβασε την Μιριάνα Καράνοβιτς στο παγκόσμιο στερέωμα, ως γυναίκα του Μεχμέτ [Μίκι Μανόλοβιτς] στο πρώτο κουστουρίτσειο αριστούργημα, Ο Μπαμπάς Λείπει σε Ταξίδι για Δουλειές [1985]. Σε αυτούς τους ρόλους βλέπουμε επιρροές από την Άννα Μανιάνι και αύρα από τη δική μας Κατίνα Παξινού.

Έκτοτε συμπρωταγωνίστησε αρκετές φορές με το διάσημο Μίκι [Predrag "Miki" Manojlovic], από τον Καιρό των Θαυμάτων [1989] μέχρι τη μεταφορά της σπονδυλωτής Πυριτιδαποθήκης στη μεγάλη οθόνη [1998]. Η καλύτερη όλων ήταν σίγουρα το επικό Αντεργκράουντ [1995] του Εμίρ Κουστούριτσα, που έκανε πολλούς γύρους σε όλον τον κόσμο. Οι επιδόσεις της στο πανί και στο σανίδι την έφεραν δασκάλα υποκριτικής τέχνης [1998] στην Ακαδημία Τεχνών του γενέθλιου Βελιγραδίου.

Η πρώτη διεθνής παραγωγή που συμμετείχε ήταν Η Θρυλική Ζωή του Έρνεστ Χέμινγουέη [1988]. Δεν απαρνήθηκε τις τρελές βαλκανικές κωμωδίες [Η Τζοκόντα στο Σουπερμάρκετ, Η Ζωή είναι ένα Θαύμα, Πήγαινε Δυτικά] κι έγινε γέφυρα συνεργασίας, ο πρώτος σέρβος ηθοποιός που έπαιξε σε κροατική ταινία μετά τη διάλυση, κάνοντας μια κροάτισσα χήρα πολέμου στους Μάρτυρες [2003] του Βίνκο Μπρέσαν.

Η απογείωσή της ήταν ο ρόλος και το καλά κρυμμένο μυστικό της Εσμά, στο μεταπολεμικό δράμα Σαράγιεβο Σ' Αγαπώ [2006] της Γιασμίλα Ζμπάνιτς. Τα "αθέλητα" παιδιά του Σαράγιεβο έκαναν θραύση στη Μπερλινάλε [Χρυσή Άρκτος, Βραβείο Ειρήνης, Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής]. Η Καράνοβιτς κέρδισε Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στις Βρυξέλλες, το ειδικό σλοβάκικο Actor's Mission Award [συνολικής προσφοράς στην 7η Τέχνη] και παρά τρίχα το Ευρωπαϊκό Βραβείο Ερμηνείας. Με δικά της λόγια: Όσο μεγάλη χαρά μου δίνει κάθε νέο βραβείο, άλλο τόσο άγχος νιώθω με κάθε νέο ρόλο.

Οι διεθνείς συμμετοχές σε ταινίες αξιώσεων πλήθυναν [Φροϊλάιν, Δεσμοί Αίματος, Loveless Zoritsa] αλλά η πιο απολαυστική της περσόνα ήταν η Όλγα στην παγκοσμιοποιημένη ερωτική και μουσική κωμωδία Εδώ & Εκεί, Ραντεβού στο Βελιγράδι [2009] του Ντάρκο Λουνγκούλοφ. Εντωμεταξύ προσπαθεί να κάνει πραγματικότητα την πρώτη δική της ταινία [A Good Wife] σε συνεργασία με τον συμπολίτη της, Στέβαν Φιλίποβιτς.

Θα αναρωτηθείτε βέβαια γιατί της πλέκω το εγκώμιο. Φέτος πρωταγωνιστεί σε μια ελληνο-σερβική ταινία πρωτοεμφανιζόμενης σκηνοθέτισσας [Μαρία Ντούζα]. Είναι ένα κοσμοπολίτικο οικογενειακό δράμα [Το Δέντρο και η Κούνια] γυρισμένο σε κάποιο ελληνοχώρι, ταυτόχρονα και μια πολιτική βαλκανική αλληγορία, ένα μετέωρο βήμα από το εμφυλιακό παρελθόν και το παραπέτασμα στο ζοφερό παρόν της παγκόσμιας ανθρωπιστικής κρίσης και στο αύριο της πανανθρώπινης αλληλεγγύης. Μια ιστορία που δεν υμνεί "περασμένα μεγαλεία" αλλά σχολιάζει τη μισαλλοδοξία και την κατάρρευση των θεσμών, τολμώντας να προτείνει συλλογικές δράσεις, [επί]στροφή σε αξίες διαχρονικές και όραμα ανθρωπιάς.

Το Δέντρο και η Κούνια [2013] στηρίζει τη δραματουργική του εξέλιξη στο πολυδύναμο ταπεινό ταλέντο της Μιριάνα Καράνοβιτς. Το βλέμμα της Νίνας έχει προοπτική εκτός πεδίου, τα σπαστά ελληνικά της τρέφουν αισθήματα σπάνια [τα οποία αδυνατούν ή ζορίζονται να αποδώσουν άλλες ηθοποιοί που ζουν χρόνια στη χώρα μας], οι σιωπές και οι παύσεις της αμβλύνουν ξεσπάσματα και αγκαλιάζουν με στοργή και κατανόηση τους "ισχυρούς," εκεί πουν παν να πέσουν. Όσο τη φέρνω στο νου μου, τόσο ανακαλύπτω νέες διαστάσεις της πραγματικότητας που μας περικυκλώνει απειλητικά, κι άλλο τόσο παίρνω δύναμη από την ψυχική ανθεκτικότητα και το σθένος της.

Επιλεγμένη Ηθο-γραφία της Mirjana Karanovic

1980 Το Στεφάνι της Πέτρια /Petrijin venac /Petria's Wreath [Γιουγκοσλαβία] Srdjan Karanovic
1980 All That Jack's /Majstori, majstori! /Jacks of All Trades [Γιουγκοσλαβία] Goran Markovic
1981 Fall of Italy /Pad Italije [Γιουγκοσλαβία] Lordan Zafranovic
1985 Ο Μπαμπάς Λείπει σε Ταξίδι για Δουλειές /Otac na sluzbenom putu /When Father Was Away on Business [Γιουγκοσλαβία] Emir Kusturica
1988 Η Θρυλική Ζωή του Έρνεστ Χέμινγουέη /The Legendary Life of Ernest Hemingway [Ιταλία] Jose Maria Sanchez
1989 Ο Καιρός των Θαυμάτων /Vreme cuda /Time of Miracles [Γιουγκοσλαβία] Goran Paskaljevic
1989 The Meeting Point /Sabirni centar [Γιουγκοσλαβία] Goran Markovic
1995 Αντεργκράουντ /Underground [Γιουγκοσλαβία] Emir Kusturica
1996 Αντεργκράουντ, ήταν κάποτε μια χώρα /Bila jednom jedna zemlja [Γιουγκοσλαβία, μίνι τηλεσειρά] Emir Kusturica
1997 Τρεις Μέρες του Καλοκαιριού /Tri letnja dana [Γιουγκοσλαβία] Mirjana Vukomanovic
1998 Πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων /Bure Baruta /Cabaret Balkan [Γιουγκοσλαβία /ΠΓΔΜ /Γαλλία /Ελλάς /Τουρκία] Goran Paskaljevic
2003 Η Τζοκόντα στο Σουπερμάρκετ /Jagoda u supermarketu /Strawberries in the Supermarket [Σερβία & Μαυροβούνιο /Γερμανία /Ιταλία] Dusan Milic
2003 Μάρτυρες /Svjedoci /Witnesses [Κροατία] Vinko Bresan
2004 Η Ζωή είναι ένα Θαύμα /Zivot je cudo /Life is a Miracle [Σερβία & Μαυροβούνιο /Γαλλία /Ιταλία] Emir Kusturica
2005 Πήγαινε Δυτικά /Go West [Βοσνία Ερζεγοβίνη] Ahmed Imamovic
2006 Σαράγιεβο Σ' Αγαπώ /Grbavica /Esma's Secret [Βοσνία Ερζεγοβίνη /Κροατία /Αυστρία /Γερμανία] Jasmila Zbanic
2006 Φροϊλάιν /Fraulein /Das Fraeulein [Ελβετία /Γερμανία] Andrea Staka
2007 Δεσμοί Αίματος /Blodsband /Mirush [Νορβηγία /Δανία] Marius Holst
2009 Εδώ & Εκεί, Ραντεβού στο Βελιγράδι /Tamo i Ovde /Here and There [Σερβία /ΗΠ /Γερμανία] Darko Lungulov
2009 Wait for Me and I Will Not Come /Cekaj me, ja sigurno necu doci [Σερβία] Miroslav Momcilovic
2012 Ο Θάνατος ενός Άντρα στα Βαλκάνια /Smrt coveka na Balkanu /Death of a Man in the Balkans [Σερβία] Miroslav Momcilovic
2012 Loveless Zoritsa /Crna Zorica [Σερβία /Ελλάς /Κύπρος /Πολωνία] Χριστίνα Χατζηχαραλάμπους, Radoslav Pavkovic
2013 Το Δέντρο και η Κούνια /A Place Called Home [Ελλάς /Σερβία & Μαυροβούνιο] Μαρία Ντούζα
2014 Μνημείο στο Μάικλ Τζάκσον /Spomenik Majklu Dzeksonu [Σερβία /Γερμανία /ΠΓΔΜ] Darko Lungulov
2014 Next to Me /Pored Mene [Σερβία] Stevan Filipovic
2014 Cure /Θεραπεία [Ελβετία] Andrea Staka
2014 A Good Wife [Σερβία] Mirjana Karanovic & Stevan Filipovic
2015 Τέσλα /Tesla [ΗΠ] Michael Anton
2015 A Stinking Fairytale /Smrdljiva Bajka [Σερβία] Miroslav Momcilovic