Θέατρο : Ένα ψέμα του μυαλού του Σαμ Σέπαρντ στο θέατρο Εμπρός

Μετάφραση - σκηνοθεσία: Τάσος Μπαντής
Σκηνικό: Λιλή Κεντάκα
Κοστούμια: Bruno Fatalot
Φωτισμοί: Guido Levi
Μουσική - ήχοι: Γιώργος Ταϊφάκος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αλεξία Μπουλούκου

Διανομή ρόλων:
Τζέικ: Τάσος Νούσιας
Φράνκι, αδελφός του Τζέικ: Άγης Εμμανουήλ
Μπεθ: Εκάβη Ντούμα
Μάικ αδελφός της Μπεθ: Ιωσήφ Πολυζωίδης
Λορέιν, μητέρα του Τζέικ : Άννα Μακράκη
Σάλλι αδελφή του Τζέικ : Μαρία Ζορμπά
Μπέιλορ πατέρας της Μπέθ: Γιώργος Μωρόγιαννης Μεγκ, μητέρα της Μπεθ: Όλγα Δαμάνη

Το «Ένα ψέμα του μυαλού» γράφτηκε το 1985 και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο Σαμ Σέπαρντ. έχει χαρακτηρίσει το έργο του ως «μία ερωτική μπαλάντα, ένα παραμύθι για την παντοδυναμία του έρωτα».

Ένα νεαρό αντρόγυνο ο Τζέικ και η Μπεθ ζουν έναν «εκφυλισμό» του έρωτα. Ο Τζέικ κακοποιεί συχνά την Μπεθ, η επισφράγιση όμως της ανεξέλεγκτης αυτής εκρηκτικότητας του, έρχεται όταν στέλνει την Μπεθ στο νοσοκομείο με εγκεφαλικές κακώσεις.

Μετά από λίγες μέρες η Μπεθ θα βγει από το νοσοκομείο όπου και θα την περιθάλψουν από τα σωματικά και ψυχικά της τραύματα οι γονείς της και ο αδελφός της. Ο Τζέικ επιστρέφοντας κι αυτός στο πατρικό του θα αφηγηθεί το περιστατικό στον αδελφό του Φράνκι μένοντας με την εντύπωση όμως πως την έχει σκοτώσει. Ο Τζέικ θα προσπαθήσει να αναζητήσει τα «διότι» στα «γιατί» της βίαιης έκρηξης του, η οποία στάθηκε και η αιτία της μη αναστρέψιμης κατάληξης της σχέσης του με την Μπεθ, ακολουθώντας την διαβολή των εμμονών του. Η υπερπροστατευτική μητέρα του Τζέικ θα καταλογίσει ευθύνες στην «εικόνα» του αλκοολικού και βίαιου πατέρα που είχε ο Τζέικ ως πρότυπο. Ο Φράνκι θα πάρει την πρωτοβουλία να επισκεφτεί το πατρικό της Μπέθ θέλοντας να μάθει τι πραγματικά συμβαίνει ακολουθώντας και αυτός ένα πρότυπο, του ορθολογιστικά σκεπτόμενου ανθρώπου. Την αδιαφορία των γονιών της Μπέθ έρχεται να ισορροπήσει ο αδελφός της Μάικ ο οποίος υπακούει στο παραδοσιακό πρότυπο του εκδικητικού αδελφού που τον θέλει ως τιμωρό και υπερασπιστή της αδελφής του.

Η πεμπτουσία τελικά της προσωπικότητας μας ή του χαρακτήρα μας δεν είναι αυτό που προσπαθούμε άλλοι έντεχνα και άλλοι άτεχνα να εξασφαλίσουμε στο «σύστημα κατανάλωσης ρόλων» υιοθετώντας για να πείσουμε τους συμπρωταγωνιστές μας πρότυπα ρόλων όπως του «ευαίσθητου», του «τίμιου» της «μάνας» ή του «επαναστάτη» αλλά κάτι πιο βαθύ και σχεδόν αόρατο. Η πειστικότητα της μίμηση και η αποτελεσματικότητα της υποκριτικής μας τέχνης δεν είναι αυτή που καθορίζει τη μοίρα μας στο υποτελές σύστημα ψεύδους αλλά ο λώρος που προϋπάρχει της ύπαρξης μας.

Το «Ένα ψέμα του μυαλού» είναι ένα έργο «αποκαλυπτικό», «θορυβώδες», «εκρηκτικό», όπου οι ισορροπίες και τα όρια ακροβατούν, το ψέμα φωλιάζει στην αλήθεια, η πραγματικότητα τρέφεται από την επινόηση. Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι ένα ποίημα με οξυμένη παροξυστική διάθεση.

Για την άριστη απόδοση του έργου ευθύνεται η αψεγάδιαστη ομάδα των ηθοποιών που ενσαρκώνουν τους ρόλους μέσα από την ευρηματική και αφαιρετική σκηνοθεσία του Τάσου Μπαντή. Η μουσική επένδυση και η μινιμαλιστική σκηνογραφική άποψη που το πλαισιώνουν συμβάλει στην θεαματική καθήλωση του κοινού. Είναι μια παράσταση ουσίας και άποψης που «γυμνάζει» και «εκπαιδεύει» και το απαίδευτο θεατρόφιλο κοινό.

Η ζωή είναι όλο αντιφάσεις.
Το δύσκολο είναι να στέκεσαι στο ενδιάμεσο,
να μη γέρνεις
προς καμία πλευρά, να μην κατευθύνεσαι
προς τη μία μεριά προτιμώντας την από την
άλλη. Αν μπορείς να στέκεσαι ακριβώς στο
κέντρο μιας αντίφασης, εκεί βρίσκεται η ζωή.
Ακριβώς εκεί.Γιατί αν αποτραβηχτείς, τα
πράγματα αρχίζουν να διασπώνται. Αλλά
το να είσαι στη μέση ακριβώς μιας
σύγκρουσης. και να την αφήνεις να
ξεδιπλώνεται ενώ κοιτάς. ε, τότε αρχίζει να γίνεται συναρπαστικό. Δεν αποφεύγονται
οι αντιφάσεις. Δεν αποφεύγονται τα
παράδοξα.
ΣΑΜ ΣΕΠΑΡΝΤ