Το (Πραγματικό) Τραγούδι του Πάγου και της Φωτιάς

Η Anna von Hausswolff δεν μοιάζει σε καμιά περίπτωση με τη Βαλκυρία ή με τη banshee που φαντάζεται κανείς όταν ακούει τους δίσκους της. Είναι κοντούλα, γλυκιά, ξανθιά με κοτσίδες – άνετα θα την περνούσε κανείς για singer-songwriter ή για μέλος των συμπατριωτισσών της First Aid Kit. Μέχρι να τη δει κανείς επί σκηνής και πίσω από τα πλήκτρα και το μικρόφωνό της. Το γλυκό αυτό πλάσμα γίνεται τρομακτικό και μετατρέπεται σε όργανο δια του οποίου ο κοινός τόπος που διακατέχει την τραγουδοποίια του έρχεται προς το ακροατήριο και το αρπάζει από τα μούτρα, χωρίς να του δώσει κανένα περιθώριο να πάρει ανάσα ή να ξεφύγει από το σκοτάδι και την πνιγμονή της εν λόγω τραγουδοποιίας. 21.30 ώρα ακριβώς ξεκινά η συναυλία, με το συγκρότημα ακίνητο επί σκηνής, λουσμένο σε αχνούς και μπλε φώτα, με ηλεκτρονικούς ήχους που προξενούν δυσφορία και με μια ονειρική είσοδο με το τεράστιο “The Truth, the Glow, the Fall”. Το τραγούδι σταδιακά μετατρέπεται από ένα σε έναν τρομακτικό doom drone ύμνο, έτοιμο να μας καταπιεί όλους και όλες. Το ακουστικό “The Marble Eye” και το “Pomperipossa” που ακολουθούν είναι ένα (σχετικά) γαλήνιο ιντερλούδιο, απαραίτητο για αυτό που θα ακολουθήσει. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το δεκαεξάλεπτο “Ugly and Vengeful” που σκάει στα μούτρα μας, με την Anna να λικνίζεται αργά τη μια στιγμή και να επιδίδεται σε ανελέητο headbanging την άλλη, να τραγουδάει a capella σε κάποια σημεία, να γυμνώνει τα δόντια της σε άλλα και να εξαπολύει μια ηχητική καταιγίδα που μπορεί να διαλύσει τα πάντα στο πέρασμά της. Ένταση στο φουλ που σου ανακατεύει και σου τραντάζει τα σωθικά, μουσική που σε περικυκλώνει από παντού και δε σε αφήνει να ξεφύγεις. Αλλά δεν θέλεις να πας και πουθενά, για να λέμε την αλήθεια. Είναι σαν τις ομηρικές Σειρήνες: σε φοβίζει και σε μαγεύει ταυτόχρονα.

Ακούγονται οι πρώτες νότες του “Källans återuppståndelse” - και κάπου εκεί χάνω τον κόσμο γύρω μου, δυστυχώς κυριολεκτικά. Γιατί η ζέστη και η υπότασή μου κάνουν το θαύμα τους και μου προξενούν μια ωραιότατη λιποθυμία εν μέσω συναυλίας. Θυμάμαι μόνο κάποια επόμενα καρέ: σκοτάδι, κεφάλια από πάνω μου και λαρυγγισμούς της Anna, εμένα να αναζητώ με φωνή την παρέα μου, δυο χέρια να με παίρνουν αγκαλιά. Η επόμενη συνειδητή ανάμνηση είναι η άψογη οργάνωση ενός συναυλιακού ευρωπαϊκού venue: πρώτες βοήθειες να έρχονται άμεσα, να μου φέρνουν νερό και καρέκλα για να καθίσω, να με ρωτούν αν πάσχω από κάποιο νόσημα, αν έχω φάει, αν έχω πιεί ή πάρει κάτι, αν είμαι κατά τύχη έγκυος. Κι όταν συνέρχομαι εντελώς, να συμπληρώνουν έγγραφα με το συμβάν, να μου επιτρέπουν να μπω ξανά στη συναυλία μόνο με την καρέκλα μου και να την παρακολουθήσω καθιστή στην άκρη της σκηνής και να τσεκάρουν από μακριά αν συνεχίζω να είμαι καλά.

Όσο κάθομαι στην καρέκλα ακριβώς έξω από τη σκηνή και ακούω από μακριά την Anna να ερμηνεύει το καλύτερο κομμάτι του “Dead Magic”, το “The Mysterious Vanishing of Electra”, με ζώνουν οι τύψεις που το χάνει και η παρέα μου εξαιτίας μου. Γιατί ακόμα και χωρίς να βλέπω την Anna επί σκηνής, τα σπαρακτικά ουρλιαχτά της φέρνουν στο μυαλό τις ανίερες τελετές των Swans και τις ανατριχιαστικές ψαλμωδίες των Sunn O))). Σε βίντεο στο YouTube έχω δει ότι σε αυτό το κομμάτι αφήνει τα πλήκτρα, παίρνει την κιθάρα της και έρχεται στο κέντρο της σκηνής, ουρλιάζοντας σαν να έχει καταληφθεί από γλωσσολαλία. Νιώθω απαίσια που στερούμαστε αυτή την εμπειρία.

Ξαναμπαίνουμε στο συναυλιακό χώρο, κάθομαι στην καρέκλα μου στην άκρη της σκηνής σαν τις γιαγιάδες στους Χαιρετισμούς τις Παρασκευές της Σαρακοστής και ακούω την Anna να διασκευάζει το “Come wander with me” του Jeff Alexander. H τρυφερή μελωδία του πρωτοτύπου μετατρέπεται σε μια μίξη από Tool, Dead Can Dance και Kate Bush. Τα γλυκά φωνητικά της Bonnie Beecher ξεχνιούνται από την απελπισία που ξερνάει η ερμηνεία της Anna: το “He came from this sad world/And can love only me” δεν ακούγεται ονειρικό, αλλά εφιαλτικό. Κάτι τέτοιο θα είχε στο μυαλό του ο Neil Gaiman όταν έβαζε τη Ρόουζ Γουώκερ να λέει “Μισώ την Αγάπη” στο “The Sandman”.

Το συγκρότημα φεύγει από το σκηνή για λίγο – και επιστρέφει για ένα encore με το ακυκλοφόρητο “Gösta”, γραμμένο για τη θεατρική παράσταση “Gösta Berlings saga”, η οποία με τη σειρά της είναι βασισμένη στο βιβλίο «Το τραγούδι της ζωής —Γιέστα Μπιέρλινγκ» της Σέλμα Λάγκερλεφ (ναι, αυτής που έγραψε «Το θαυμαστό ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον»). Είναι αργό, τρυφερό και ευαίσθητο. Φαντάζομαι ότι για αυτό το λόγο η Anna αφήνει πίσω της τη Βαλκυρία, κατεβαίνει από τη σκηνή και τραγουδάει περιπλανώμενη μέσα στο κοινό. Σηκώνομαι και ανεβαίνω για μια στιγμή στην καρέκλα μου μπας και τη δω. Την πετυχαίνω φευγαλέα – έχει κλειστά τα μάτια της και φαίνεται παραδομένη στη στιγμή. Το κομμάτι τελειώνει, ανεβαίνει στη σκηνή, χαμογελάει γλυκά, μας ευχαριστεί και μας ενημερώνει ότι θα μας περιμένει στο τραπεζάκι του merchandise και θα χαρεί να μας γνωρίσει όλους και όλες από κοντά.

Κι εγώ θα χαιρόμουν να τη γνωρίσω, δεν είμαι όμως για τέτοια απόψε. Από την υπόταση και τη λιποθυμία έχω γίνει μούσκεμα στον ιδρώτα, το δέρμα μου έχει παγώσει και τα δόντια μου χτυπούν ανεξέλεγκτα. Είναι κάπου 11 το βράδυ, το live έχει τελειώσει (και ας ειπωθεί επιτέλους κάπου ότι δεν είναι ανάγκη οι συναυλίες να ξεκινούν – ειδικά σε εργάσιμες ημέρες – κατά τις 11.30-12, με αποτέλεσμα να φτάνουμε σπίτια μας στις 3 η ώρα όταν πρέπει να σηκωθούμε κατά τις 6.30 για δουλειά) και το venue αδειάζει σιγά-σιγά και ήρεμα. Κουκουλώνομαι και τυλίγομαι στα ρούχα μου όσο πιο σφιχτά μπορώ και περπατάμε προς το μετρό για το σπίτι. Σκέφτομαι ότι ίσως τελικά να μην είναι τόσο περίεργο που πριν λιποθύμησα από τη ζέστη, αλλά τώρα τρέμω από το κρύο. Μάλλον είναι το πλέον ταιριαστό. Η Anna von Hausswolff είναι Φωτιά και Πάγος. Τη μια στιγμή σε παγώνει με υπαρξιακό τρόμο, καθώς σε κάνει να πιστεύεις ότι η Αποκάλυψη και το Τέλος του Κόσμου θα έχουν ως soundtrack τη φωνή και τη μουσική της. Και την άλλη στιγμή σου ζεσταίνει την ψυχή, ακριβώς γιατί αυτόν τον υπαρξιακό τρόμο τον ξορκίζει και τον διαλύει με τη φωνή και τη μουσική της. Φωτιά και πάγος η Anna πάνω στη σκηνή, φωτιά και πάγος εγώ κάτω από τη σκηνή απόψε: cuncta sunt bona.

Φωτογραφίες - Laura Kate Bemrose