Άσυλο χωρίς Χωρίς Περιδέραιο
Κατασταλαγμένη άποψη για τα live των Not 2 Without 3, Ανυπόφορων, CptΝέφος, Αρνακίων, (Not) Metro Decay. Του Άρη Καραμπεάζη
Θα μπορούσα να πω ότι τα παρακάτω γράφονται με σημαντική καθυστέρηση, για να καταλαγιάσουν τα συναισθήματα, να κοπάσει ο ενθουσιασμός (ή η απογοήτευση) κλπ, αλλά η αλήθεια είναι ότι γράφονται με καθυστέρηση για εντελώς πεζούς λόγους, οπότε δεν λέω τίποτε. Ούτως ή άλλως πέρα από το τι έγινε και το τι δεν έγινε στο Gagarin 205, περισσότερο μας απασχολεί το τι γίνεται και τι δεν γίνεται με τον ελληνικό punk-new wave ήχο των 80s, ο οποίος -κακά τα ψέματα- με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επιστρέφει, ανεξάρτητα από το αν περνάμε μουσικές εποχές, που τα πάντα επιστρέφουν.
Κατά καιρούς, παρότι επόμενης γενιάς, αισθάνομαι την ανάγκη σε διάφορα forum, blog κλπ να υπερασπιστώ μέχρι τελευταίας ρανίδος του αίματος μου (λέμε τώρα), όσους αρχίζουν τα "μας πρήξατε με το ελληνικό πανκ και το new wave και τα 80s" κλπ, αλλά λόγω επαγγέλματος έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι εκτός δικαστηρίων καλό είναι να υπερασπίζεται ο καθένας την πάρτη του και μόνο (εντός πάλι όχι, και δεν το λέω για να μη μείνουμε από δουλειά- μόνο). Παρά ταύτα, διαπιστώνω, ότι και χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση μου (όπως και αρκετών άλλων πιο ειδικών στο θέμα συνηγόρων υπεράσπισης) έχει αναπτυχθεί μια έντονη υπερασπιστική γραμμή αρκετών εκπροσώπων της περιόδου, ενίοτε μάλιστα αρκούντως επιθετική, που τελικά περνάει στα όρια της πολιτικής αγωγής, ζητώντας αυθαίρετα την καταδίκη όσων τυχόν τολμήσουν να πουν 2-3 όχι και τόσο θετικές απόψεις για όλα αυτά. Οι οποίες ενίοτε είναι σωστές, ενίοτε είναι λάθος... Συμβαίνει αυτό με τις απόψεις, ξέρετε. Όπως συμβαίνει και αυτές να είναι οι τελευταίες δικονομικές εξυπνάδες που θα διαβάσετε στο εν λόγω κείμενο (για τα επόμενα δεν υπόσχομαι).
Θυμάμαι την προ δύο ετών συνέντευξη του Κώστα Μάστορη και τις έντονες αντεγκλήσεις που προκάλεσε όταν σχολιάστηκε στο Δισκορυχείον του Φώντα Τρούσα. Αντεγκλήσεις που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τους Metro Decay σχεδόν απαγορεύεται να τους αγγίζουμε, πολλώ δε μάλλον να τους αμφισβητούμε, ακόμη και αν ορθά- κοφτά πιστεύουμε κάποιοι από εμάς, που τολμήσαμε να εκφέρουμε άποψη, ότι έχουν ηχογραφήσει τον καλύτερο δίσκο της ελληνικής σκηνής, από χτίσεως κόσμου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν αλάνθαστοι βέβαια.
Σε πρόσφατο κείμενο του Κώστα Μάστορη υπό τον ωραίο τίτλο "Κανονικά εμείς είμαστε οι γηπεδούχοι" (που κρύβει από πίσω του μια ακόμη πιο ωραία ιστορία) ανασύρονται ρήσεις του Μαρκ Τουαίην περί κριτικών που δεν πηδάνε και περί ευνούχων που δεν παίζουν μουσική (ή κάπως έτσι) και η τελική φράση προς όσους τολμήσουν να σχολιάσουν κάποια από τα ελαττώματα των Metro Decay είναι το (αμίμητο για μένα) "παιδιά ήταν βρε ζώα". ΟΚ! Εγώ απλά θα πω ότι το καλύτερο και ουσιαστικά το μόνο πραγματικό rock 'n' roll πάντα από 'παιδιά' έβγαινε και (σχεδόν) ποτέ από μεσήλικες, ενώ ποτέ και από γέρους, και όπως έδειξε και η εμφάνιση των (Not) Metro Decay, μέσα από τις ορθές και επιμελείς επιλογές σε ήχο και σκηνική παρουσία, το μεγάλο ατού και η αειθαλής γοητεία των (Yes) Metro Decay ήταν, είναι και θα είναι (και για εκείνους ισχύει αυτό) τα ελαττώματα, οι ατέλειες και η όποια αμέλεια τους, τα οποία δεν είναι κακό να τα επισημαίνει κανείς. Είτε είναι ζώον εκείνης της εποχής, είτε μιας κατοπινής, όπως ο υπογράφων.
Έφτασα στο Gagarin 205 ένα-δυο τραγούδια πριν κατέβουν από την σκηνή οι Not 2 Without 3, οι οποίοι ομοίως αυθαίρετα χαρακτηρίζονται θρυλικοί εδώ κι εκεί, χωρίς όμως ούτε οι περιορισμένη δισκογραφική τους παρουσία, ούτε πολύ περισσότερο η απόδοση τους σήμερα (μιλάω για αυτή τη λίγη που είδα εγώ) να δικαιολογεί κάποιο είδους θρύλο. Η υπερ-χρήση της έννοιας του 'θρύλου' στην περίπτωση των ημεδαπών new wave/punk σχημάτων πιθανολογώ ότι αναφέρεται στο γεγονός ότι τα περισσότερα σχήματα (ακόμη και οι προπάτορες Παρθενογέννεσις) για δεκαετίες όχι απλά έμειναν στην αφάνεια, αλλά κατά κυριολεξία οι περισσότεροι δεν είχαν ακούσει καν για αυτά.
Στη σειρά τους επί της σκηνής οι Ανυπόφοροι. Εκπρόσωποι μίας παντελώς αφελούς garage punk άποψης, τόσο μουσικά, όσο και κυρίως στιχουργικά. Οι ίδιοι πάντως (αλλά και αρκετοί από το κοινό) έδειξαν ότι το διασκεδάζουν και ότι πραγματικά αγγίζει την ψυχή τους τόσο αυτό που έκαναν στο παρελθόν, όσο και αυτό το οποίο βρέθηκαν να κάνουν σήμερα, εν είδη βίαιης στήριξης ενός απροσδιόριστα σημαντικού παρελθόντος. Και αυτό είναι που έχει τη σημασία του τελικά, όχι απόλυτη βέβαια, αν τυχόν θέλετε την άποψη μου. Και σίγουρα όχι καταλυτική, στην περίπτωση των Ανυπόφορων, όπου ο ψυχισμός δεν επαρκούσε για να καλύψει το τυπικά αδιάφορο. Αντιλαμβανόμενοι και οι ίδιοι το όχι και τόσο τυχαίο του ονόματος που διάλεξαν για το συγκρότημα τους, οι Ανυπόφοροι αποχαιρέτησαν τη σκηνή αγκαλιασμένοι και τραγουδώντας όλοι μαζί (και κακόηχα) το τελευταίο τους τραγούδι για απόψε. Και το βλέμμα τους ήταν απολύτως καθαρό (σε αντίθεση με τον ήχο τους).
Οι Cpt Νέφος είναι ένα από τα πολλά σχήματα μέσα από τα οποία έχουμε γνωρίσει τον Άκη Μπογιατζή, ενεργό διαχρονικά και μέχρι σήμερα στην εγχώρια σκηνή. Δεν γνωρίζω αν είχαν ποτέ φανατικούς οπαδούς και αν προκάλεσαν πάθη και "κολλήματα" ανάλογα με αυτά των Last Drive ή ακόμη και τα (αναδρομικά- οπισθοδρομικά) των Metro Decay. Ό,τι άφησαν πίσω τους πάντως δισκογραφικά κινείται πάντοτε στα όρια του "για ελληνικό καλό είναι", το οποίο για χρόνια ακολουθούσε την ελληνική σκηνή και καλό είναι να λέμε -τουλάχιστον τώρα- ότι την ακολουθούσε για συγκεκριμένους λόγους και για συγκεκριμένα συγκροτήματα και όχι έτσι γενικώς και αορίστως.
Για ελληνικό καλό ήταν το σε άμεση σύνδεση με τους Clash dub-ίζονpost punk των CptΝέφος. Αργότερα ο Μπογιατζής θα εξελίξει τις συνθετικές του ικανότητες, μέσα από τις πιο ανερυθρίαστα pop προθέσεις των Libido Blume, ενώ και τα υπόλοιπα είναι ιστορία που μάλλον την ξέρουμε όλοι. Η εμφάνιση των CptΝέφος (και με Γιάννη Ντρενογιάννη επί σκηνής) κορυφώθηκε με μία αξιοπρεπέστατη (αλλά όχι πάντως συναρπαστική) εκτέλεση στο I Believe των Anti Troppau Council (εξαιρετική υπό κάθε έννοια περίπτωση, για την οποία δεν τυγχάνει εφαρμογής το παραπάνω κλισέ). Ακούστηκε και μια διασκευή στο Guns Of Brixton και με αυτά και με αυτά η ατμόσφαιρα ζεστάθηκε και κάτι είχε ξεκινήσει να κινείται, πέραν της Αγίας Νοσταλγίας.
Τα Αρνάκια ήταν επιλογή της (σχεδόν) τελευταίας στιγμής και όλοι ξέραμε ότι είχαν μεταξύ άλλων και το πρώτο σύνθημα της βραδιάς. Τους θυμάμαι από τη δεκαετία του '90 κυρίως και δεν τους είχα συνδυάσει με τα εγχώρια 'νεοπανκοκυματικά' 80s, παρότι βέβαια το βιογραφικό τους ξεκινάει από το συμβολικό 1984 και δύο χρόνια μετά συμμετέχουν στη συλλογή ΣΥΝΤΑΓΗ ΑΝΤΙ ΘΑΝΑΤΟΥ (που επανακυκλοφόρησε πρόσφατα, όπως και η πρώτη ΔΙΑΤΑΡΑΞΗ). Το άλμπουμ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ πάντως είναι από τα αποκαλούμενα πλέον και ως κλασικά της εγχώριας ελληνόφωνης ροκ σκηνής, με τις καλές στιγμές, αλλά και με τις αδυναμίες του, καθώς βουτάει λίγο άγαρμπα στον σκληρό ήχο των 90s και καθώς δεν μένει αδιάφορο από τα επιτεύγματα των Τρύπες.
Σκληροί, συμπαγείς και δεμένοι εμφανίστηκαν και στη σκηνή του Gagarin, με μπόλικα καλπάζοντα ριφ, που σε κάποιες στιγμές ακούγονταν στα αυτιά μου σαν μία όχι και τόσο καλόγουστη μείξη Iron Maiden με Chameleons. 'Σκότωσε το μπάτσο που έχεις μέσα σου πριν είναι αργά', σόλο από εδώ, σόλο από εκεί, σόλο και παραπέρα και τελικά το ατόφιο ροκ μάλλον γερνάει καλύτερα από εκείνο που κάποτε επεδίωξε να το αμφισβητήσει, ακόμη και στις συνειδήσεις των αμφισβητιών. Οι περισσότεροι στίχοι των τραγουδιών έφταναν από σκηνής στα αυτιά μας πεντακάθαροι, αλλά και υπερβολικά απλοϊκοί. Αφελείς μες στην αλήθεια τους, θα έλεγε κάποιος υπερβολικά καλοπροαίρετος, αλλά από τις συνθέσεις των Αρνάκια μέσα στα 20 και 25 χρόνια που έχουν περάσει ξεπηδούν κυρίως αδυναμίες, παρά σημεία συναισθηματικής, πολλώ δε μάλλον ουσιαστικής σημασίας, αναφοράς. Εκτός ίσως από το παράδοξο progressive punk 'Δύτης του Ουρανού', που με απουσία στίχων, αλλά με καρφωμένη για πάντα στα σπλάχνα του μία εξαιρετικά γερή μελωδία, που κρεσεντάρει όσο και όπως πρέπει, παραμένει ό,τι πιο ενδιαφέρον έχουν γράψει.
Προσπερνάμε βιαστικά τους Χωρίς Περιδέραιο, για τους οποίους κατόπιν ρητής εντολής μου, ο αρχισυντάκτης θα σας υποχρεώσει να ανοίξετε ξεχωριστή σελίδα, και πάμε σε αυτούς που μόλις τελείωσε η εμφάνιση τους, μας πληροφόρησαν εμφατικά ότι δεν ήταν οι Metro Decay, στην περίπτωση που τυχόν δεν είχαμε προσέξει το NOT δίπλα από το όνομα τους, που πάντως υπήρχε στην αφίσα. Η πληροφορία ήταν μάλλον περιττή, καθότι όσοι άκουσαν και είδαν, εύκολα κατάλαβαν ότι δεν επρόκειτο για τους Metro Decay. O Ξαγάς κάτι κακίες έλεγε στο αυτί μου για τους Doors του Ian Astbury και εγώ ανοήτως υπερθεμάτισα για τους Queen του Paul Rodgers, αλλά τελικά κανείς από τους δύο δεν είχε δίκιο. Σε εκείνες τις περιπτώσεις οι Doors ακούστηκαν σαν Doors και οι Queen σαν Queen (δυστυχώς για όλους). Στην προκειμένη περίπτωση, οι Metro Decay ακούστηκαν σαν ένα όψιμα καλοκουρδισμένο ψηφιακό ροκ συγκρότημα του δεύτερου μισού των 80s, και όχι σαν την new wave μπάντα σε σύγχυση και απόγνωση, που παίρνει τα μυαλά και τις ψυχές, όσων ασχολούνται με το μοναδικό της άλμπουμ εδώ και δεκαετίες. Περίπου σαν Alan Parsons Project, αλλά με καλά τραγούδια, κάτι τέτοιο, τα μπερδεύω κι όλα αυτά άλλωστε. Σε κάποια φάση πίστεψα ότι θα τα drums θα αποδίδουν όλο το βράδυ φόρο τιμής στις 'πατέντες' του Phil Collins, εποχής In The Air Tonight και πέρα, αλλά ευτυχώς διαψεύστηκα.
Στη θέση του τραγουδιστή έγινε ένα λάθος, καθότι ανατέθηκαν τα φωνητικά στον ιδανικό-μίμηση πράξεως αντικαταστάτη του Θάνου Ανεστόπουλου, σε ένα ενδεχόμενο reunion των Κρίνων, στο οποίο τυχόν δεν θα θέλει να συμμετάσχει ο τελευταίος. Ο Ζαφείρης Μαράνος (των Grains απ' ότι διαβάζω κι εγώ) είχε το look και το attitude των ημερών εκείνων, αλλά μη έχοντας εκείνες τις ημέρες και εκείνες τις εικόνες στις πλάτες του, (παρ)έμεινε τελικά κάποια βήματα πίσω από τα τραγούδια που ανέλαβε να ερμηνεύσει. Είτε αρκετά βήματα πίσω (Κειμήλια-Σκιές) , είτε απλώς ένα-δύο (Απειλή-Ταξίδι), αλλά πάντως πίσω. Όσο σκέφτομαι ότι κοντέψαμε να μαλώσουμε με την Ροζίτα στο σπίτι, επειδή τελευταία στιγμή πριν φύγω ανακάλυψε ότι παίζουν και οι Metro Decay και εκνευρίστηκε που δεν θα καταφέρει να ακούσει live τα Κειμήλια, καθότι και πάλι δεν ανέλαβα τις οικογενειακές υποχρεώσεις....
"Εξηγήσεις" έχουν ήδη δοθεί για όλα αυτά (και χωρίς να χρειάζεται μάλιστα, αλλά μάλλον κάτι λέει το ότι δόθηκαν) και στην τελική όντως κάποια μέλη των παλιών Metro Decay, σχημάτισαν μία νέα παρέα, που ανέβηκε σε μία σκηνή και είπε κάποια από εκείνα τα τραγούδια. Χωρίς κάποια αμοιβή, χωρίς κάτι να μένει για αργότερα. Συνεπώς, είναι μάλλον άστοχο να ζητάμε κρυμμένα νοήματα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει και πως ο καθένας είναι υποχρεωμένος να απέχει από αντιδράσεις απέναντι σε ό,τι είδε και άκουσε.
Το All Star Game τελείωμα της βραδιάς δεν έμεινα να το δω/ακούσω ποτέ, συνεπώς θεωρώ άστοχο να μεταφέρω εδώ αυτά που γράφονται αλλού και από άλλους. Το ντοκιμαντέρ έχει αναλάβει να το περιλάβει ο Αντώνης Ξαγάς και εγώ από την πλευρά μου περιμένω ακόμη περισσότερες βινυλιακές επανεκδόσεις από την εποχή εκείνη και ακόμη λιγότερα reunion και συναυλίες, εκτός αν είναι σαν και αυτό για το οποίο θα διαβάσετε στην άλλη σελίδα που λέγαμε (ή ακόμη και των Stress, λίγες ημέρες αργότερα, κατά πώς μαθαίνω μόνο, καθότι κάθε που εμφανίζονται προσφάτως εγώ είμαι στη λάθος πόλη).