Άσυλο Με Περιδέραιο

Εξηγούμαι (αν και είναι σίγουρο ότι θα παρεξηγηθώ). Σε όλη τη διάρκεια των συναυλιών το βράδυ της Παρασκευής είχα πίσω και πάνω από το κεφάλι μου (στην κυριολεξία) τον Αντώνη Ξαγά να μου λέει "δεν περίμενα ποτέ ότι θα δω συναυλία των Χωρίς Περιδέραιο... ούτε καν το είχα σκεφτεί ποτέ". Και είχε απόλυτο δίκιο. Κανείς μας δεν περίμενε ποτέ να δει ζωντανά τους Χωρίς Περιδέραιο. Συνηθίζουμε να μιλάμε για θρύλους, για μοναδικές και ανεπανάληπτες περιπτώσεις στην ιστορία της μουσικής, του ροκ, του πανκ και της ελεκτρόνικα.... για τύπους που με μισό τραγούδι στιγμάτισαν πέντε-δέκα γενιές μαζί και άλλα τέτοια καθημερινά πράγματα. Η αλήθεια είναι όμως ότι οι πραγματικοί θρύλοι είναι λίγοι. Διορθώνω. Οι πραγματικοί θρύλοι είναι ελάχιστοι και σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν καν και αυτοί οι ελάχιστοι, γιατί σιγά- σιγά -ειδικά στη μουσική- χάνονται οι συνθήκες εκείνες που δημιουργούσαν θρύλους.

Ποτέ δεν είχα κανένα μεγάλο κόλλημα με τους Χωρίς Περιδέραιο. Και η εξήγηση είναι απλή και τουλάχιστον σε εμένα τον ίδιο απολύτως πειστική. Δεν είχα το δίσκο τους (τουλάχιστον μέχρι το 2008, που επανακυκλοφόρησε). Ούτε μια κάποια κασέτα που χάθηκε νωρίς, ούτε το internet που ήρθε σχετικά έγκαιρα, μπορούσαν να υποκαταστήσουν αυτή τη σοβαρή έλλειψη. Πάνω κάτω το ίδιο είχα πάθει και με τους Εν Πλω. Επιπλέον, δε, ακόμη και σήμερα θεωρώ ότι τα δύο καλύτερα τραγούδια τους είναι τα 'Άνωση' και 'Το Χρώμα και το Σχήμα', δηλαδή το πρώτο 7'' που κυκλοφόρησαν στην Art Nouveu του Νίκου Κοντογούρη (που το απέκτησα πρόσφατα, ομοίως στην επανέκδοση του).

Σπάνια κατανοώ τη μουσική και την εν γένει στάση ενός συγκροτήματος, μέσα από αυτά που λένε στις συνεντεύξεις τους. Συνήθως οι περισσότεροι λένε σαχλαμάρες και αργότερα το παραδέχονται και οι ίδιοι. Μια πρόσφατη συνέντευξη του Νίκου Αγγελή, με βοήθησε να κατανοήσω όμως πιο... ενεργά, αυτό που επιχείρησε (και εν πολλοίς) κατάφερε να κάνει με τους Χωρίς Περιδέραιο. Λέει λοιπόν ο Αγγελής μεταξύ άλλων "εγώ μπορεί να έγραφα τους στίχους και να είχα στο μυαλό μου το πώς θα είναι το τραγούδι, αλλά από μουσική είμαι άσχετος" και παρακάτω "Διάβαζα πολύ υπερρεαλιστές τότε, αν και όχι φανατικά, αν και ασχολούμουν αρκετά με την ποίηση". Αμέσως κλίκαρε στο μυαλό μου ότι ακριβώς αυτό είναι η μουσική των ΧΠ. Μία θεμιτά επιφανειακή προσέγγιση της υπόθεσης μουσική και ποίηση, τραγούδια και φευγάτοι στίχοι, ασυνείδητη πρωτοπορία, χωρίς το ιδεολογικό (παρά)φόρτωμα του Do It Yourself. Χωρίς φανατισμό και σοβαροφάνεια, για κάτι σώνει και καλά σπουδαίο.

Τα τραγούδια των Χωρίς Περιδέραιο είναι μια υπόθεση που όσο μένει ξεχασμένη σε ένα συρτάρι ή σε μία έγκαιρα χαμένη κασέτα, τόσο εξαργυρώνει το ατού της αφέλειας της, το βασικό της προτέρημα, το ότι έγινε από παιδιά που δεν είχαν πλήρη συνείδηση (αλλά είχαν πλήρη διαύγεια, καθότι ο Αγγελής παρακάτω λέει ότι δεν έπαιρνε ναρκωτικά). Όχι καμιά βαριά κουλτούρα και ούλτρα εμβάθυνση σε υπερρεαλιστές και τα ρέστα. Μια ορθή ποπ προσέγγιση, μέσα από το πρίσμα ενός εν μέρει χαμένου, εν μέρει κερδισμένου στοιχήματος ενάντια στο ορθόδοξο ροκενρολ, όπως τελικά υπήρξε το πανκ, ακόμη και στην ηλεκτρονική του μορφή.

Πάρε για παράδειγμα όλη αυτή τη φάση με τα... χαμένα minimal wave αριστουργήματα, τα cold wave διαμάντια κλπ. Οι περισσότεροι τα ανακαλύπτουμε με αφορμή τις επανεκδόσεις τους και με βάση έναν περίεργο ψυχονοητικό αλγόριθμο ανακαλούμε στη μνήμη μας πράγματα που δεν ζήσαμε ποτέ. Πράγμα όχι απαραίτητα κακό. Η περίπτωση των Χωρίς Περιδέραιο όμως είναι πραγματικά ξεχωριστή σε όλη αυτή την (παρά) μυθολογία αναμνήσεων και (οιονεί) ιδανικών. Ακόμη και η επανέκδοση του ομώνυμου και μοναδικού άλμπουμ τους, κυκλοφόρησε σε 300 (και πάλι) αντίτυπα, τα οποία εξαφανίστηκαν πριν καν φτάσουν στα δισκοπωλεία, και αυτό το σημαντικό γεγονός δεν αλλάζει δραματικά από το ότι από ένα σημείο και μετά το διαδίκτυο έκανε προσβάσιμα τα τραγούδια τους, σε όποιον ενδιαφέρθηκε.

Ολοκληρωτική αποχή του Νίκου Αγγελή όλα αυτά τα χρόνια από κάθε είδους live, συμπράξεις, επανενώσεις κλπ. Πώς θα μπορούσε να τον οδηγήσει όλο αυτό το χρονικό χάσμα στη σκηνή του Gagarin 205; Είναι έτοιμο ένα κοινό που στην αριστερή του πτέρυγα αναπαράγει πάνκικα συνθήματα της πρώτης πασοκικής περιόδου, να δεχτεί έναν δικηγόρο, μέσης ηλικίας και άψογα δικηγορικής κατατομής; Στην περίπτωση αυτή δεν υπήρξε καμία αμφιβολία. Η αλήθεια και η ευαισθησία των τραγουδιών των ΧΠ ξεπέρασαν οτιδήποτε άλλο. Το συγκρότημα στήθηκε όχι με ευλαβική ευλάβεια στον ήχο εκείνων των ημερών, αλλά και χωρίς να τον αγνοεί με δόλο. Ακούστηκαν περίπου σαν Fad Gadget που πρόλαβαν και έκαναν ένα-δύο εμπορικά βήματα, προτού εγκλωβιστούν στην πρωτοπορία. Τα τύμπανα του Τάκη Γιαννούτσου έδωσαν έναν μάλλον παράταιρο όγκο στη μουσική των ΧΠ, αλλά μετά το δεύτερο τραγούδι το είχαμε συνηθίσει, και το αισθανθήκαμε ως απαραίτητο για τις ανάγκες του χώρου και της βραδιάς και ακόμη και οι δογματικοί του drum machine παραδέχτηκαν ότι έτσι τα πράγματα υπήρξαν πιο σωστά.

Χωρίς πολλά- πολλά η εμφάνιση των Χωρίς Περιδέραιο, ενίσχυσε, τόνωσε και ανανέωσε το μύθο τους, αναδεικνύοντας περαιτέρω τον Νίκο Αγγελή ως έναν ιδιόρρυθμα χαρισματικό frontman, που καταλήγει σε αυτό το αποτέλεσμα μέσα από μία δική του, εντελώς προσωπική οδό, ειδικά σήμερα, τριάντα χρόνια από τον πραγματικό χρόνο δράσης του συγκροτήματος. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στην κοπέλα στα πλήκτρα (πέραν αυτών που χειρίστηκε ο Αγγελής), που όσο 'αγχωμένη' έδειχνε' καθώς κοιτούσε διαρκώς του υπόλοιπους για να μένει συντονισμένη, άλλο τόσο εξαιρετικά απέδιδε, μακριά από οποιονδήποτε στείρα προγραμματισμένο επαγγελματισμό, που πάντα ευνοείται από τους χρήστες πλήκτρων. Ο Αγγελής ήδη κάνει λόγο για έναν δεύτερο δίσκο, που έχει μείνει ως εκκρεμότητα από εκείνο τον πραγματικό χρόνο, ενώ ίσως αυτή η απροσδόκητη εμφάνιση να μην είναι τελικά και η μοναδική και να υπάρξει δεύτερη ευκαιρία για όσους απουσίασαν.

Αυτό που ποτέ δεν περιμέναμε, ήρθε καταπάνω μας με ορμή και για σχεδόν τρία τέταρτα, μας χάρισε αλλεπάλληλες συναισθηματικές κορυφώσεις, σε κάθε επόμενο τραγούδι και στίχο (και ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός). Η πανκ πτέρυγα τραγούδησε και αυτή ειδικά όταν ήρθε η ώρα για ανέκφραστα περιττώματα (το ίσως και ακούσια συνθηματολογικό τραγούδι της μπάντας, με το αξεπέραστο ριφ στο background, να στιγματίζει περισσότερο από την κατακραυγή των στίχων). Τελικά αποχώρησα, έχοντας καταφέρει να κατανοήσω γιατί ο σταθερά ήρεμος και εξαιρετικά ευγενικός συνάδελφος που εδώ και χρόνια αφήνουμε το αυτοκίνητο μας στο ίδιο πάρκινγκ στα Εξάρχεια, χωρίς να έχω καταλάβει τι και ποιος είναι, είναι τελικά ο μόνος από όσους "ύποπτους" συναντά κανείς στα Εξάρχεια σε καθημερινή βάση, που θα μπορούσε να έχει γράψει αυτά τα αξεπέραστης συναισθηματικής νοημοσύνης τραγούδια.

Κλικ εδώ για Νot 2 Without 3, Ανυπόφορους, CptΝέφος, Αρνάκια, (Not) Metro Decay