"Μισός άνθρωπος, μισός κτίριο..."
Μετά το live του Σαββάτου ήμουν και πάλι αυτός που καταριόντουσαν αρκετοί από τους αποχωρούντες από το Fuzz, καθότι φεύγοντας έγκαιρως γρήγορα, κατάφερα να αγοράσω το τελευταίο τεμάχιο του διπλού πλέον DVD Einsturzende Neubauten in ½ Mensch (για χρόνια αντικείμενο έριδος ανάμεσα στην μπάντα και τον Stevo Pearce της Some Bizzare...), του Ιάπωνα σκηνοθέτη Sohgo Isii. Ελπίζω πως ο ευγενικός Γερμανός πωλητής βρήκε όντως και άλλα αντίτυπα στις αποσκευές του, όπως υποσχέθηκε στην παρέα μετά από εμένα, που θα πήγαινε και στο happening της επόμενης ημέρας (όπως υποτίθεται και εγώ).
H κριτική του DVD στο popmatters προ πενταετίας (όταν για πρώτη, νομίζω φορά, κατάφεραν και το εξέδωσαν οι ίδιοι, όπως ήθελαν) άρχιζε κάπως έτσι "Although their appeal is not universal, there is little doubt that Einsturzende Neubauten are one of the most unique and influential bands of the last 25 years". Πέντε χρόνια μετά το "ζεστό- κρύο" της προηγούμενης εμφάνισης τους στη χώρα μας, οι Γερμανοί απεκατέστησαν την αλήθεια τους, που τους θέλει να είναι μια μπάντα όσο επιδραστική και σημαντική χρειάζεται για να μην καταντάει κουραστική.
Το σκηνικό του μαυροβαμμένου από άκρη σε άκρη Fuzz (ωραίος χώρος, btw, το νέο Fuzz, απόλυτα συναυλιακός) ήταν σαν να φτιάχτηκε αποκλειστικά για την πάρτη τους. Η σκηνή αρκούντως άνετη για να κρατήσουν τις μεταξύ τους αποστάσεις και να απλώσουν τα υλικά τους, οικοδομικά και μη, το κοινό ευθυγραμμισμένο και στοιχισμένο, έτοιμο να πιστέψει σε κάθε κουβέντα του Blixa. Ο ήχος σωστός, αν και εδώ που τα λέμε, όχι τόσο δυνατός όσο θα θέλαμε.
Ήδη υπάρχει αναρτημένη διαδικτυακά η έναρξη της συναυλίας, με τον Alexander Hacke να δίνει τον μονότονο τόνο του The Garden και τον ερασιτέχνη κινηματογραφιστή να επισημαίνει τον τίτλο του τραγουδιού από την δεύτερη (ίδια με την πρώτη) νότα. Αυτό το τραγούδι, το Sabrina, το Interim Lovers (ξεχωριστή στιγμή του αδικημένου Tabula Rasa), το Nagorny Karabach, ακόμη και η διασκευή στο Sand (που ακούστηκε το επόμενο βράδυ) λειτούργησαν ακριβώς όπως και στη δισκογραφία της μπάντας. Αιρετικά απέναντι στους σκληροπυρηνικούς οπαδούς, που αναπολούν ένα ενιαίο και αδιαίρετα αγριεμένο βιομηχανικό παρελθόν και αρμονικά σε όσους (πολλούς) θα βλέπουν πάντοτε στους Neubauten το "άλλο" συγκρότημα του συνεργάτη του Nick Cave. Κάπως έτσι φτάσαμε στο σημείο ένα από τα πιο αδιάφορα κομμάτια τους (Silence Is Sexy) να είναι αυτό που πλέον ζητείται με την μεγαλύτερη εμμονή από το κοινό τους. Οι ίδιοι πάντως απ' ότι διαπιστώνω πάντοτε σχολιάζουν ειρωνικά το εν λόγω τραγούδι, απορώ γιατί το κοινό συνεχίζει να μη συμμετέχει στην ειρωνία και επιμένει να ονειροπολεί περί της διεγερτικής αξίας της σιωπής.
Σε 2 ½ γεμάτες ώρες όμως, μπόρεσαν τελικά και άφησαν άπαντες ευχαριστημένους. To σχεδόν πρώιμο dubstep του Let's Do It A Dada από το 2007, άλλο ένα έξυπνο κλείσιμο του σκοτεινού ματιού του Blixa στις εφήμερες ηχητικές πρωτοπορίες, ξεσήκωσε, όπως έπρεπε, τους πάντες. To Headcleaner (τελικά μάλλον ευνοημένο ήταν το Tabula Rasa το Σάββατο), στο encore αν θυμάμαι καλά, ξεχώρισε ως η στιγμή κατά την οποία οι "συμβατικές" κιθάρες κερδίζουν έδαφος στο ηχητικό δάπεδο των Neubauten. Κάπου εδώ θα κόλλαγαν πολλά ακόμη "ενοχλητικά", του απώτατου όμως παρελθόντος, αλλά στο πλαίσιο του εορτασμού των τριάντα ετών στη λήξη και όχι στη... μέση αυτών, σοφά κρατήθηκε τελικά η (αν)ισορροπία ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη δεκαπενταετία της μπάντας (παρότι η ιστορία τους είναι πιο σοφό να χωριστεί σε τουλάχιστον τέσσερις περιόδους). Μήπως όντως η περιοδεία θα έπρεπε να ονομαστεί 15 Last Years Of Einsturzende Neubauten, τουλάχιστον στην πρώτη της ημέρα;
Για μία ακόμη φορά ο κόσμος ήθελε Blixa, πήρε Blixa, χαιρέτησε τον Blixa, γέλασε με ότι είπε ο Blixa και στο τέλος ζήταγε κι άλλο Blixa. Θυμήθηκα εκείνο τον τύπο πριν καμιά 15αριά χρόνια στον John Lurie στο Μύλο... που ρώταγε συνέχεια "τι γίνεται ο Tom Waits" και "πώς τα πάει ο Tom Waits" κλπ. Ώσπου ο σχεδόν αγανακτισμένος Lurie, με ατελείωτη άνεση, του απάντησε κάτι στο στυλ "Καλά θα ήταν να είχα νέα του, μιας και πάντα έβγαζα καλά λεφτά από τη σχέση μου με τον Tom Waits". Ε, έχω την αίσθηση ότι του χρόνου κάποιοι θα ρωτάνε τον Cave " τι γίνεται εκείνη η ψυχή ο Blixa;".
Για μία ακόμη φορά η άσπρη αμάνικη φανέλα του Alexander Hacke ξεχώρισε μες στο σκοτεινιασμένο τοπίο της σκηνής. Οι κουβάδες, οι σωλήνες και όλες οι υπόλοιπες ιδιοκατασκευές άλλοτε προσέφεραν πράγματι στον ήχο, άλλοτε προσέφεραν απλά στον ήδη εδραιωμένο μύθο της μπάντας. Τις καλύτερες μπετονιέρες τις είχαν το 97 στην Αποθήκη πάντως.
Οι Einsturzende Neubauten του 2010 έχουν απαλλαγεί από τα -όποια- προ ετών παραστρατήματα του αρχηγού τους προς την τρυφερή πλευρά της σελήνης, δεν αγχώνονται να αποδειχθούν πρωτοπόροι ή διαφορετικοί, έχοντας συναίσθηση του ότι πράγματι υπήρξαν κάποτε, και τελικώς έχουν καταφέρει να εμποτίσουν με όση της πρέπει παραδοσιακή μουσικότητα και φιλικότητα προς τον ακροατή, την πάλαι ποτέ αποστροφή τους προς κάθε τι το συμβατικό, για την οποία κατ' ουσίαν τους αγαπήσαμε και πάντα θα τους αγαπάμε. Αν δει κανείς το χάλι στο οποίο έχουν ξεπέσει οι Throbbing Gristle παραμένοντας δήθεν "ακραίοι", θα κρίνει ασφαλώς ότι αυτός ήταν ο σωστός δρόμος και οι Γερμανοί κατάφεραν τελικά να τον διαβούν.
Η επόμενη ημέρα με βρήκε αποκαμωμένο, όχι από τη συναυλία, αλλά από το ξενύχτι που χωρίς ιδιαίτερο λόγο ακολούθησε, και το εισιτήριο για την δεύτερη "ειδική" βραδιά, ακόμη παραμένει άθιχτο στο συρτάρι (δια τούτο και ο λόγος στον Αντώνη Ξαγά παρακάτω...). Τελικά μαθαίνω ότι ακούστηκε όχι μόνο το Seele Brennt (για αρκετούς σε αυτό το site η καλύτερη στιγμή των Γερμανών - μέσα κι εγώ), αλλά και η άποψη τους στο Sand των Nancy Sinatra-Lee Hazelwood, που από εικοσιπενταετίας μας είχε προειδοποιήσει ότι σκοπεύουν να κατακτήσουν και τον υπόλοιπο κόσμο, αν και τελικά παρέμειναν όντως εκτός καθολικής επίδρασης και δράσης. Παρακολουθώ και πάλι συγκεκριμένα αποσπάσματα του Ε.Ν. in ½ Mensch και σκέφτομαι ότι τους αξίζει να μείνουν στην ιστορία της μουσικής, όχι στη βάση ακυρώσιμων κλισέ του τύπου πρωτοπόροι και ανατρεπτικοί, αλλά ως η πιο δύστροπη pop μπάντα που υπήρξε ποτέ για ένα χρονικό διάστημα τόσο μεγάλο, που τελικά αντιστρατεύεται το νόημα της pop πλησιάζοντας την ολοένα και περισσότερο.
Θα ήταν άραγε εφικτό να "γιορτάζουμε" τα 30 χρόνια των D.A.F. ή των Cabaret Voltaire; Οι πρώτοι σταμάτησαν λίγο πριν την δεκαετία και οι δεύτεροι λίγο πριν την εικοσαετία, αμφότεροι μάλλον εκφυλισμένοι αισθητικά. Στα σαράντα χρόνια των Neubauten υπάρχει πλέον η υποψία ότι κάτι ακόμη θα έχουν να μας πουν και κάποιος λόγος για να είμαστε εκεί και να το ακούσουμε.
