A tribute to Tom Waits

Ο φίλος που με συνόδευε στη συναυλία, εξέφρασε την απορία: "Μα μπορεί μια γυναίκα να τραγουδήσει Tom Waits;" Αν μπορεί, λέει! Φτάνει να διαθέτει τη μουσική παιδεία, το ταλέντο και το πάθος της Γεωργίας Συλλαίου.

Η Συλλαίου είναι μια τραγουδίστρια-φαινόμενο. Μετά από πολύχρονες σπουδές μουσικής και τραγουδιού σε Ελλάδα, Αυστρία και Ολλανδία, εδώ και 17 χρόνια μελετάει εξονυχιστικά και ερμηνεύει άψογα ολοκληρωμένους κύκλους τραγουδιών: από παραδοσιακά τραγούδια των Εβρίδων και ταγκό, μέχρι Kurt Weil, Σάκη Παπαδημητρίου, Θάνο Μικρούτσικο και Tom Waits. Κι αν όλα αυτά μοιάζουν αντιφατικά, πιστέψτε με, δεν είναι` τα συνδέει ένα κοινό ιδεολογικό και αισθητικό νήμα, το οποίο έχει να κάνει με την αγάπη της Συλλαίου για τον Μεσοπόλεμο και το καμπαρέ, το βουβό κινηματογράφο και το χορό, την ποίηση και την avant-garde jazz. Για παράδειγμα, στο δίσκο Η Μπαλάντα των Πειρατών (2000), έχει ηχογραφήσει όχι μόνο Kurt Weil, Brecht και Tom Waits, αλλά και Friedrich Hollaender (γερμανός συνθέτης μουσικής για το θέατρο, το καμπαρέ και το σινεμά - Γαλάζιος Άγγελος), Κώστα Γιαννίδη και Σάκη Παπαδημητρίου. Και επιπλέον, όλα αυτά τα υποστηρίζει με μια σπουδαία φωνή, στην οποία ακούγονται άψογα αφομοιωμένες διάφορες ερμηνευτικές παραδόσεις: lieder και όπερα, θεατρικότητα και μπλουζίστικο πάθος, jazz φωνητικός αυτοσχεδιασμός.

Στο χώρο που στέγαζε παλιά τον κινηματογράφο Χάι-Λάιφ, στον Πειραιά, δημιουργήθηκε πολύ πρόσφατα ένας καινούργιος συναυλιακός χώρος, τον οποίο εγκαινίασε η Γεωργία Συλλαίου με την Poison Band (Αγαμ. Μάρδας: κοντραμπάσο, Βασίλης Σωτηρίου: κιθάρα-φωνή, Χρ. Γερμένογλου: τύμπανα-κρουστά και Φιλ. Κωσταβέλης: πλήκτρα-ακορντεόν). Ο χώρος έχει το ιδανικό μέγεθος για ανάλογες παραστάσεις: άνετος για να έχεις οπτική επαφή με τη σκηνή, χωρίς να νιώθεις ότι σε στοιβάζουν πρόχειρα και σε στριμώχνουν (όπως στις περισσότερες "μουσικές σκηνές"). Και η οπτική επαφή ήταν απαραίτητη, διότι αυτό που είδαμε ήταν πράγματι "παράσταση": η σειρά των τραγουδιών, η ερμηνεία τους, οι στίχοι του Waits που απήγγειλε η τραγουδίστρια σε ελληνική απόδοση (I'll Shoot the Moon, I Don't Want to Grow Up), μας μετέφεραν σε καμπαρέ του Μεσοπολέμου, με όχημα τα "μεθυσμένα τραγούδια" του Tom Waits.

Η Συλλαίου, αποφεύγοντας την "ευκολία" της πρώτης περιόδου του Waits, διάλεξε τραγούδια τα οποία προέρχονταν κατά κύριο λόγο από την πιο πειραματική και θεατρική εποχή του (η οποία ξεκίνησε μετά τη γνωριμία και το γάμο του με τη σεναριογράφο Kathleen Brennan. Στη συγκεκριμένη περίοδο, ανιχνεύουμε τις επιρροές του Captain Beefheart και του Kurt Weil, αλλά και του Hoagy Carmichael και του Harry Parch, πειραματικά ηχοτοπία και βαλσάκια ή πόλκες ενορχηστρωμένα με αλλόκοτη αφαιρετικότητα και περίεργα μουσικά όργανα). Αναφέρω μερικούς τίτλους: Innocent When you Dream, Alice, Broken Bicycles, Clap Hands, Raindogs, Little Drop of Poison, Swordfishtrombone, Jokey Full of Bourbon (το οποίο τραγούδησε ο βιρτουόζος κιθαρίστας, Βασίλης Σωτηρίου).

Η πιο αξιομνημόνευτη στιγμή της συναυλίας ήταν το Innocent When you Dream, όπου ο ταλαντούχος περκασιονίστας Χρήστος Γερμένογλου έκανε επίδειξη δεξιοτεχνίας με μια σειρά από μικρά, περίεργα όργανα, όπως σφυρίχτρες, πιατίνια και διάφορα άλλα τα οποία δεν ξέρω πώς λέγονται ή δεν πρόλαβα να συγκρατήσω. Στο συγκεκριμένο κομμάτι, ο κιθαρίστας έπαιξε ακορντεόν, και το όλο στήσιμο ήταν πολύ πιο "καμπαρέ" από τους οποιουσδήποτε Tiger Lillies. Η πιο σπαρακτική ερμηνεία της Συλλαίου ήταν η ελληνική απόδοση του I'll Shoot the Moon - Θα Σκοτώσω για Σένα το Φεγγάρι.

Ο Κύκλος Tom Waits της Γεωργίας Συλλαίου με την Poison Band είναι ό,τι πιο κοντινό μπορούμε να ακούσουμε στο πνεύμα του "Ρακοσυλλέκτη-Τραγουδοποιού", όσοι δεν είχαμε ποτέ την τύχη να τον δούμε live. Πέρα από τις συγκρίσεις, όμως, οποιαδήποτε συναυλία της Συλλαίου είναι μια μοναδική εμπειρία. Πόσο συχνά μπορεί να το πει κανείς αυτό;