Joe Strummer : Χλευάζουν τους "επαναστάτες" όταν γερνάνε;
Κυρίες και κύριοι και αγαπημένα μου παιδιά: Να ξέρετε ότι είναι επίπονη διεργασία το να συντηρείς ένα θρύλο!
Αρκετός κόσμος στην Υδρόγειο την Πέμπτη το βράδυ. Άλλοι μιλούσαν για 400, άλλοι για 600 άτομα. Συνήθως η αλήθεια βρίσκεται στη μέση, αλλά μερικές φορές δεν βρίσκεται πουθενά. Εμφανισιακά το χαρωπό αυτό πλήθος κυμαινόταν από Μοϊκανούς (μάλλον όχι τους τελευταίους), μέχρι γουνίτσα στο γιακά του πανωφοριού. Ηλικιακά, τουλάχιστον πίσω που βρισκόμουν και στο μπαρ, ο μέσος όρος ήταν λίγο πριν την τριχόπτωση και τις αρχές φαλάκρας. Μπροστά άνθιζε η νεότητα. Αξιέπαινες και αξιολύπητες ταυτόχρονα οι δύο barwomen, που προσπαθούσαν να εξυπηρετήσουν όλους εμάς που θέλαμε να πνίξουμε την ανυπομονησία μας στο αλκοόλ.
Ανυπομονησία, γιατί ενώ η επίσημη ώρα έναρξης ήταν 9 μ.μ., η με βάση πληροφορίες από τους διοργανωτές ήταν 10.15 μ.μ., η συναυλία ξεκίνησε καλές 11 μ.μ.. Δύο μονολεκτικές περιγραφές που άκουσα για τη συναυλία ήταν : Τίμια και χορταστική. Πιο αναλυτικά η κατάσταση είχε ως εξής: Χαμηλώνει η μπουκωμένη μουσική που ακούγαμε από τα ηχεία και ξεκινά ένα μάλλον μεξικάνικο άσμα. Είσοδος STRUMMER με τους υπόλοιπους MESCALEROS. Δύο επιτόπια πηδηματάκια, τρία δευτερόλεπτα τροχάδην επί τόπου για προθέρμανση, χαιρετισμός, σήμα νίκης με τα δύο δάκτυλα και εισαγωγή με το instrumental 'Mindstrel boy' σε συμμαζεμένη χρονική διάρκεια.
Η μπάντα αποτελείται από ένα σκωτσέζο πιτσιρικά στη ρυθμική κιθάρα, που σε δύο τραγούδια ασχολήθηκε με μπάσο, από το μπασίστα που αποδείχθηκε ικανότατος κιθαρίστας και αποδεκτός τρομπονίστας, τον ντράμερ, τον Tymon Dogg που έπαιζε βιολί κρατώντας το ανορθόδοξα, όχι δηλαδή στη βάση του λαιμού, αλλά στη μασχάλη, και όταν έπιανε την ακουστική είχε στυλ αδελφών Κατσάμπα, και τον κουστουμαρισμένο πολυοργανίστα (κιθάρα, φλάουτο, σαξόφωνο, πλήκτρα). Οι απαραίτητες συστάσεις των μουσικών έγιναν όμως δεν συγκράτησα τα ονόματά τους. Κρίνοντας από τις φωτογραφίες του οπισθόφυλλου πρέπει να ήταν ο Scott Shields ο σκωτζέζος και ο Richard Flack ο πολυοργανίστας. Για τους άλλους δύο δεν στοιχηματίζω.
Η συναυλία ήταν σχεδόν ισοβαρώς μοιρασμένη σε CLASH-ικά τραγούδια και από το 'GLOBAL A GO-GO'. Η ατμόσφαιρα πήρε μπρος όταν ακούστηκε το 'Rudie can't fail', που ήταν το πέμπτο τραγούδι του set. Η απογείωση ήρθε μετά από το 'Bhindi Bhagee' το 'Armagideon time' και το 'Shaktar Donetsk' (εδώ ίσως να μην έγινε αντιληπτό, ότι οι στίχοι αναφέρονται σε κάποιο λαθρομετανάστη που έρχεται από την ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, εννοώντας κάποια βαλκανική χώρα, κατά πάσα πιθανότητα την πΓΔΜ), όταν έσκασε το 'Police and thieves'. Ακολούθησαν το 'Mega bottle ride', το 'Tony Adams' (από το προηγούμενο cd των MESCALEROS, το 'ROCK ART AND THE X-RAY STYLE' το 'Mondo Bongo', το 'Johnny Aplleseed' και το 'Bummed city' όλα από το 'GLOBAL A GO-GO' και ξαφνικά ξεκίνησε η σειρήνα από το 'Police on my back'. Όλοι όσοι είχαν την απαραίτητη αντοχή χοροπηδούσαν και το πανηγύρι συνεχίστηκε με τη διασκευή του 'The harder they come' (του Jimmy Cliff) και με το 'I fought the law'.
Το μπιζάρισμα που έγινε πριν την επανεμφάνιση δεν θα έλεγα ότι ήταν ιδιαίτερης έντασης. Η μπάντα ξεκίνησε το encore με το 'Bank robber'. Η έκπληξη σ' αυτό το μέρος ήταν οι δύο διασκευές: Το 'A message to you Rudi', και το 'Blitzkrieg bop' (προηγουμένως είχε γίνει αναφορά στο μακαρίτη Ramone). Η συναυλία έκλεισε με το 'I fought the law', που ο STRUMMER μετά από μερικά δευτερόλεπτα, το διέκοψε γιατί κάτι δεν του πήγαινε καλά, το ξανάρχισαν, για να τελειώσουν μέσα σε επευφημίες, διαψεύδοντας αυτούς που πήγαν να δουν την παρακμή ενός "επαναστάτη". Αν κατάλαβα καλά αυτό που είπε ο STRUMMER το 'I fought the law', το έπαιξαν για χάρη ενός τύπου που δεν το άκουσε στην κανονική διάρκεια του set, γιατί ήταν στην τουαλέτα για σωματική ανάγκη. Επίσης προς τιμή τους, το 'I fought the law' το επαναλάβανε τελείως εκτός προγράμματος, καθώς δεν υπήρχε στη λίστα των τραγουδιών που είχε ο ηχολήπτης.
Δεν μπορώ να εκτιμήσω πόσο λειψά ήταν τα τραγούδια των CLASH σε ενέργεια, οργή, αντίδραση, ορμή, συγκριτικά με τις τότε συναυλίες τους. Αναμφισβήτητο είναι όμως, το ότι τα τραγούδια του 'GLOBAL A GO-GO' χθες το βράδυ είχαν έναν άγριο ηλεκτρισμό που δεν υπάρχει καταγραμμένος στο cd. Και αν πιστεύεις ότι το 'GLOBAL A GO-GO' είναι ένα από τα καλά του 2001, είναι πολύ καλύτερο σε ζωντανή έκδοση.
Κυρίες και κύριοι και αγαπημένα μου παιδιά: Να ξέρετε ότι είναι επίπονη διεργασία το να συντηρείς ένα θρύλο, αλλά όχι απαραίτητα ακατόρθωτο.
Στέργιος Μακαβαίος
CLASHIC STRUMMER
Καλλιμάρμαρο, Αύγουστος του 1985, Rock in Athens.
Η πρώτη μου συναυλία έμελλε να είναι ένα σπουδαίο μουσικό γεγονός. Talk Talk, Depeche Mode, Nina Hagen, The Cure, The Stranglers, The Clash, Culture Club (και οι γάλλοι Telephone). Θυμάμαι τους Clash. Ένα πιάνο στη σκηνή και οι ήχοι του Sandinista! να πλημμυρίζουν το κεφάλι ενός ανυποψίαστου νεανία. Θυμάμαι και τους υπόλοιπους. Κάθε γκρουπ κι ένα νέο ξάφνιασμα. Οι Clash με μαύρο πιάνο σε άσπρο φόντο και οι Stranglers με άσπρο πιάνο σε μαύρο φόντο. Ή μήπως και ήταν ανάποδα; Στραβά κι ανάποδα, δεν έχουν σημασία πια. Παραλίγο να βλέπαμε και τις Μουσικές Ταξιαρχίες κι άλλες αηδίες εν είδει χάπενινγκ. Αλλά δεν έκατσε.
Προβλήτα 11, Ποσειδόνειο, Τέλη της δεκαετίας του '80, Clash On Boat
Αφίσες με το κοσμοϊστορικό γεγονός κολλήθηκαν σε όλη την πόλη. Είχα αγοράσει εισιτήριο από το ταμείο της θεολογικής σχολής. Απέφυγα το επίσημο ταμείο στην πλατεία Αριστοτέλους. Το χαρτάκι που πλήρωσα 1.500 δραχμές ήταν αθεώρητο (μη διάτρητο). Οι Clash είχαν διαλυθεί πριν λίγα χρόνια. Όλοι πίστευαν πως η διάλυση ήταν κάτι περαστικό. Μ' έζωσαν τα φίδια. Ξεσκόνισα όλα τα διεθνή περιοδικά του μήνα. Σε κάποιο έγκυρο τεύχος διάβασα ότι η Green Peace περιοδεύει με ένα πλοίο της στη Μεσόγειο. Πάνω του βρίσκονται μέλη των Clash και άλλοι μουσικοί. Σταματάνε απροειδοποίητα σε κάποιο λιμάνι, φορτώνουν θεατές, ξανοίγονται στο πέλαγο και δίνουν συναυλία.
Είχαν ήδη σταματήσει στη Ρώμη. Ενθουσιάστηκα και τό 'χαψα. Πήγα κι εγώ μαζί με άλλους χίλιους (ίσως και περισσότερους) και περίμενα. Οι ώρες περνούσαν και πλοίο δεν φαινόταν πουθενά στον ορίζοντα. Το ηθικό του πλήθους παρέμενε ακμαίο. Πηγαδάκια, γέλια και αναμονή. Κάποτε την ψώνισα. Μπούχτισα κι ήθελα να φύγω. Με πλησίασε κάποιος και προσφέρθηκε να αγοράσει το εισιτήριό μου. Του τό 'δωσα χωρίς να το πολυσκεφτώ κι έφυγα. Την άλλη μέρα ανακάλυψα το φιάσκο. Ήμουν ίσως ο τελευταίος που πήρε πίσω τα χρήματά του. Κάποια σαϊνια είχαν κάνει γερή μπάζα. Το κακοτυπωμένο εκείνο χαρτάκι έμεινε σε πολλούς, ως σουβενίρ μιας απάτης και ως απόδειξη της ευπιστίας μας.
Υδρόγειος, Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2001, ώρα έναρξης 21.30 (καλά εντάξει στις 23.00 βγήκε)
Είδα την αφίσα της συναυλίας σε κεντρικό δισκάδικο της πλατείας Αριστοτέλους. Δεν μου γέμισε το μάτι. Πήγα αρκετά προκατειλημμένος και χάρη στο φίλο μου τον Δημοσθένη. Οι δισκογραφικές δουλειές του Joe Strummer και των Mescaleros δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασαν. Δεν περίμενα κάτι φοβερό από μέρους τους. Απλά μια συμπαθητική εμφάνιση. Χαίρομαι που, όχι μόνο διαψεύστηκα, αλλά και ταξίδεψα σε ου-τόπους, σε νέα μουσικο-τοπία, επιστρέφοντας μετά από πολύ πολύ καιρό στα μεγάλα νησία του μυαλού και του χάρτη μου.
Έπαιξαν λίγο από το ρεπερτόριό τους και μερικά Clashικά κομμάτια. Έπαιξαν από Jimmy Cliff μέχρι Ramones. Στο Blitzkrieg Bop σηκώσανε κάποιον στα χέρια. Κάθε δυο-τρία κομμάτια κι ένα clashικό χιτ. Έπαιξαν με πολύ κέφι κι ασίγαστο πάθος. Σπουδαίοι μουσικοί, ορεξάτοι κι απίθανοι. Δυο ώρες γεμάτες, δυναμικές κι αξέχαστες. Βιολί, μπάσο, κιθάρες κλασικές και μη, τρομπέτα, σαξόφωνο, φλάουτο, πλήκτρα και τύμπανα. Ρέγγε, ροκ, ροκ'ν'ρολ, λάτιν τζαζ ροκ, αβανγκάρντ ροκ. Πέντε (+ένας;) μουσικοί κι ένας Strummer να παίζουν σχεδόν ασταμάτητα και να το γλεντάνε. Ο πρώην Clash δήλωσε με μεγάλη του χαρά πως το 2002 νομιμοποιείται η χρήση της μαριχουάνας στην Βρετανία. Κι έκανε σα μικρό παιδί. Και συνέχισε να παίζει. Κι έγραψε νέα clashική ιστορία.
Σας παραπέμπω πάραυτα στο StrummerVille site.
Κώστας Γ. Καρδερίνης
Φωτογραφίες : Άκης Καλόπουλος.