(More) Primavera Sound 2009 #1

Η πρώτη μέρα ξεκινά κατά τις εφτά το απόγευμα με τους Magik Markers στη σκηνή του All Tomorrow's Parties. Έχουν προηγηθεί ως ορεκτικό οι Dalek και οι Zu το περασμένο βράδυ, κι άλλωστε γίνεται χαμός στην πόλη λόγω της νίκης της Barca, οπότε δε χρειάζεται κάποια εισαγωγή για να εγκλιματιστούμε. Η Ελίζα Αμπρόζιο είναι άξια απόγονος της Lydia Linch, χωρίς πλάκα, μαζί με την Kazu Makino πρέπει να είναι οι πιο άσχετες κιθαρίστριες που έχω δει λάιβ. Είναι κουλ τύπισσα όμως, δεν το παίζει καθόλου, επιχειρεί να επικοινωνήσει με το κοινό και η αμερικάνικη ελαφρότητά της ("If you see my butt crack, just shout that's enough, basta, basta") μοιάζει να αυξάνει την ευδαιμονία που μας προξενεί η απογευματινή λιακάδα. Για να πω την αλήθεια περίμενα περισσότερα, μιαν αέρινη εμφάνιση στο αισθησιακό ύφος των Royal Trux κι όχι ένα αργόσυρτο, κακόφωνο νόου γουέηβ σετ. Όμως το στυλ είναι η λέξη-κλειδί εδώ κι απ' αυτό οι Magik Markers διαθέτουν άφθονο.

Κάτι που ισχύει και για τους Spectrum οι οποίοι, με ή χωρίς τρέμολο, είναι τρομεροί: δεκάλεπτα τραγούδια, τρία ακκόρντα μάξιμουμ -πώς αντέχουνε, πραγματικά απορίας άξιον- σεισμική εκτέλεση του Revolution, ήχος πνιγμένος στα εφέ, ρυθμοί εξίσου υπνωτικοί με τις φωνές ή τις κιθάρες τους. Πρόκειται φυσικά για ουάν μαν σόου αλλά όχι άδικα, ο Πητ Κέμπερ είναι θεός και κακώς δεν τον έχουμε πάρει στα σοβαρά τόσα χρόνια. Τον χάζευα με την τσιγαριά του κι ένα μπουκάλι λευκό κρασί ανά χείρας και για πρώτη φορά αντιλήφθηκα πλήρως πώς κατάφερε να μοσχοπουλήσει αυτά τα καταραμένα τρία (δύο) ακκόρντα επί 2 (3) δεκαετίες.

Σε λίγο αρχίζει η συναυλία των Lightning Bolt μα θα τους χάσω για χάρη των Vaselines, οι οποίοι είναι απλά τέλειοι. Η τωρινή τους παρουσία μάλιστα θα έλεγες πως είναι πιο ταιριαστή με τον ήχο που εν αγνοία τους όρισαν πριν από 20 χρόνια. Διότι δεν επηρέασαν μονάχα τους Nirvana, πράγμα που από μόνο του θα ήταν αρκετό. Το μισό ρόστερ της K Records και διάφοροι indie και grunge επίγονοι οφείλουν τα μέγιστα στην αφεντιά τους. Αλλά περί μούτρων ήταν ο λόγος: βλέποντας τον ελαφρώς ξεπουπουλιασμένο Eugene Kelly, προς στιγμή τρόμαξα. Θα μου πεις, άλλοι άνθρωποι γερνούν καλά, άλλοι όχι, μα όλες αυτές οι επανασυνδέσεις σε μια εποχή που υποτίθεται ότι τίποτα δεν μπορεί να μας συγκινήσει, θετικά ή αρνητικά, αποτελούν τελικά ένα μικρό σοκ.

Από την άλλη, οι Vaselines είναι τυχεροί γιατί δεν μπόρεσαν ποτέ να ροκάρουν όσο και να το επιθυμούσαν. Έτσι, ακόμη κι αν δε βγήκαν αλάβωτοι από τη μάχη με το χρόνο, τούτη η επιστροφή βρίσκει τον ήχο τους κάθε άλλο παρά ετεροχρονισμένο. Και μολονότι εμφανίζονται απόψε πολύ επαγγελματικά, το συναίσθημα είναι παρόν. Τα χιτ διαδέχονται το ένα το άλλο -πώς μπορεί να κάνεις λάθος παίζοντας το The Way of the Vaselines;- ενώ ανάγλυφη βλέπεις στα πρόσωπά τους την έκπληξη μπροστά στην αποδοχή της οποίας τυχαίνουν. "Είναι η πρώτη συναυλία που δίνουμε σε ανοιχτό χώρο, ψέματα, η δεύτερη" ανέφερε στο ξεκίνημα ο Kelly. Πάνε δεκαπέντε χρόνια που έφυγε ο Cobain, ούτε τα κοκκαλάκια του έχουν μείνει, κι ορίστε που τα γυρίσματα του καιρού φέρνουν στο προσκήνιο τους έρμους τους Vaselines. Δεν πρόκειται για κάνα γκρουπ της πλάκας, προς Θεού, ωστόσο ποιος ξέρει πότε θα τους ανακαλύπταμε δίχως τον Kurt. Σήμερα πάντως διαπιστώνω ότι οι Nirvana δε χρειάστηκε να τους εξαμερικανίσουν. Το υλικό τους έχει μια βάση στο ροκ εν ρολ, στα μπλουζ και στην αμερικάνικη φολκ ακόμη, ανάκουστη ίσως στην πρώτη ακρόαση, αλλά αυτό είναι ένα από τα μυστικά που το καθιστούν τόσο ελκυστικό. Δεν είναι αμερικανοί μα δεν ηχούν και σαν σκωτσέζοι, κι αυτή η σύγχυση ταυτότητας αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημιουργική. Κλείνουν χωρίς να παίξουν το Teenage Superstars που μάλλον θεωρήθηκε ανοίκειο. Όμως ήταν αστέρια όπως και νά 'χει.

Τρέχω μπας και προλάβω λίγο από το λάιβ των Lightning Bolt και τους πετυχαίνω εκτροχιασμένους ανεπίστρεπτα. Έχει απομείνει ένα εικοσάλεπτο και δυο-τρία τραγούδια ακόμη για να παίξουν, μα είναι υπεραρκετά για να μπεις στο νόημα. Τι Metallica και Aphex Twin, οι πάντες ωχριούν μπροστά τους, ειδικά αν σκεφτείς ότι αυτός ο τερατώδης ήχος παράγεται από δύο μόνον άτομα. Ο ντράμερ παίζει λες και δέχεται διαρκή ηλεκτροσόκ, ο δε μπασίστας άλλοτε δίνει την εντύπωση ότι χρησιμοποιεί σάμπλερ κι άλλοτε κυματοδρομεί πάνω στα πιο ροκ εν ρολ ψυχεδελικά θέματα. Και οι δύο φυσικά βρίσκονται αλλού, απ' όποια σκοπιά κι αν σταθείς να τους δεις. Μετάνιωσα λίγο που δεν παρακολούθησα τη συναυλία τους από την αρχή. Όχι όμως όσο μετάνιωσα αργότερα όταν, εν αναμονή των My Bloody Valentine, τσέκαρα το ξεκαρδιστικό βίντεο του Sugarcube των Yo La Tengo, μια εμπνευσμένη ιδέα που ενδέχεται ν' αποτέλεσε αφετηρία και για το School of Rock. Ναι, κι αυτούς τους σνόμπαρα όπως καταλάβατε και δοκίμασα την τύχη μου με τον Joe Crepusculo, για να το μετανιώσω ακόμα πιο πικρά.

Όμως όλ' αυτά έμοιαζαν ασήμαντα εμπρός στην επικείμενη εμφάνιση των Jesus Lizard. Οι οποίοι μπορεί να έχουν γεράσει, μπορεί να έχουν παρακμάσει, αλλά ο ήχος τους δεν έχει σε καμιά περίπτωση ξεπεραστεί. Και ούτε πρόκειται, παρότι οι λάιβ αποδείξεις που μας έδωσαν ήταν κάθε άλλο παρά πειστικές. Δεν είναι πως δεν παίζουν καλά - άψογα βγαίνουν εδώ που τα λέμε. Μα, είτε από αδιαφορία είτε από πρόθεση, το τελικό αποτέλεσμα είναι αρκετά χύμα και όχι με την καλή έννοια (η οποία, ποια είναι ακριβώς;). Στο τέλος-τέλος δυσκολεύεσαι να ξεχωρίσεις τι παίζει ο καθένας τους και η μουσική των Jesus Lizard, όσο κι αν ο David Yow ανέκαθεν επιχειρούσε να την εκτρέψει, απαιτεί, προϋποθέτει την ευκρίνεια. Δοκίμασα να τους ακούσω από διάφορα σημεία δίχως να βρω πουθενά κάποιο μέρος, ακόμη και κοντά στον ηχολήπτη, όπου το στέητζ απέδιδε έναν ήχο που δεν τους αδικούσε. Κατά τα άλλα, ο Yow μας φλομώνει στο φτυσίδι και είναι απολαυστικά χύμα (να τη η καλή έννοια που έψαχνα πριν), με λιγότερα μαλλιά, μεγαλύτερη μπάκα και -τα στοιχήματα δίνουν & παίρνουν- την ίδια ή περισσότερη βλακεία που τον έδερνε.

Ο Bug μας περιμένει κατά τις εντεκάμισυ στην Pitchfork μ' έναν ήχο που αντιθέτως είναι αχρείαστα λάιβ, αν λάβεις υπόψη ότι παίζει με σάμπλερ και πικ απ. Ξεκινά σόλο -είναι ο πρώτος DJ που βλέπω να μιξάρει και να σκρατσάρει τον εαυτό του, αλλά σύντομα εμπλουτίζει το σόου με τζαμαϊκάνικο MC, αφού πρώτα εκτοξεύσει κι ένα ινστραμένταλ θραύσμα από το ανυπέρβλητο The Brotherhood of the Bomb. Με θετικό γκρουβάρισμα και μηνύματα αδελφοσύνης κι αγάπης για τη μουσική, το ντουέτο των Bug αποτέλεσε ωραία συνέχεια στη διακεκομμένη χιπ χοπ γραμμή του Primavera, την οποία άρχισαν να χαράζουν οι Dalek και ολοκλήρωσε ο A-Trak.

Δώσ' μου επιλογές στο μεταξύ και την ψυχή μου πάρε. Και πέτα την έπειτα στα σκουπίδια. Από τους Bats προτίμησα τους Magik Markers και δεν ξέρω αν διάλεξα σωστά. Από τους Lightning Bolt προτίμησα τους Vaselines και πάλι δεν ξέρω αν διάλεξα σωστά. Ανάμεσα στον Jay Reatard και τους My Bloody Valentine πάντως, επιλέγοντας τους δεύτερους σίγουρα τα σκάτωσα. Ασυζητητί το χειρότερο λάιβ που έχω παρακολουθήσει στο γεμάτο κενά ροκ εν ρολ βίο μου. Έκραζα τους Sonic Youth μέχρι πρότινος, αλλά να που ξαφνικά μεταμορφωθήκανε σε Bad Brains. Εξηγούμαι: βλέπεις κάνα παλιό βίντεο από συναυλίες των MBV στο youtube και λες ΟΚ, φταίει η προχειρότητα των μαγνητοσκοπήσεων. Ε, δίχως καμιά υπερβολή, αυτό που ακούμε απόψε θυμίζει ηχογράφηση από κινητό τηλέφωνο. Ένα βουητό που ανεβοκατεβαίνει συχνότητες με ρυθμούς πλυντηρίου που κουτρουβαλάει στη σκάλα. Δεν έχει νόημα να συνεχίσω το θάψιμο, μα πραγματικά απορώ πώς γίνεται να επιστρέφει κανείς μετά από τόσα χρόνια για να βελτιώσει την εικόνα που άφησε στη μέση και ν' αφήνει τα πάντα στην τύχη.

Τ' άτιμα τα διλήμματα συνεχίζουν να μας ταλαιπωρούν κι έτσι από το τρυπανογκρουβάρισμα του Aphex Twin θα χαρώ μόλις ένα μισάωρο, καθώς προέχει να παρακολουθήσω τους Wooden Shjips. Το μαντέψατε, πάλι δεν είμαι σίγουρος αν έπραξα ορθώς, δεδομένου ότι η εμφάνιση του Aphex είναι φαραωνικών προδιαγραφών -ίσως γι' αυτό απεικονίζει τον εαυτό του στις οθόνες ως άλιεν σκουληκαντέρα της ερήμου. Ο τύπος έχει εφεύρει δικιά του μουσική, δηλαδή τι να λέμε τώρα, μ' ένα Drukqs ανά διετία θα ήμασταν πανευτυχείς. Μαζί με τον Squarepusher απέχουν τόσο δα από την απάντηση μιας τυχαίας, ασύνειδης απορίας που είχα πρόσφατα, τουτέστιν γιατί δεν έχουν βρεθεί δημιουργοί που να συνδυάζουν την ηλεκτρονική ρυθμοποιΐα με στοιχεία κλασικής μουσικής.

Όσο για τους Wooden Shjips, στην κριτική που τους αφιέρωσε το MiC πριν από μερικές μέρες είχα προβληματιστεί αν έπρεπε να τους χαρακτηρίσω "νέο" ή "μετά" ψυχεδελικούς. Απόψε, αντικρύζοντας τα μαλλιούρια, τα μούσια και τις μπαρμπέτες τους, σκέφτομαι ότι και το πρόθημα "νέο" περιττεύει. Το στήσιμο και ο ήχος τους, δίχως υπερβολή, μας μεταφέρει σαράντα χρόνια πριν, αλλά και πάλι -προσοχή!- δε μας παραπέμπει στους Doors.

Πώς έχει μπερδευτεί έτσι το πράγμα, δεν μπορώ να καταλάβω. Από τη μια έχεις, φερ' ειπείν, τους My Bloody Valentine που ως παλιά, ανασυσταθείσα μπάντα αντιπροσωπεύουν το στυλ των late '80s. Από την άλλη παίζουν οι Wooden Shjips οι οποίοι ως νέα, ανερχόμενη μπάντα εκφράζονται με το στυλ των late '60s. Τα late '00s πού εντοπίζονται μέσα σε αυτό τον κυκεώνα; Παρά ταύτα οι Wooden Shjips μας προσφέρουν ένα υποδειγματικό λάιβ. Με τις παραμορφώσεις στο φουλ, μ' έναν ήχο φαζαρισμένο και διαυγή συνάμα, εξερευνούν τις δυνατότητες των μιντ τέμπο συνθέσεών τους και ωθούν στα άκρα τις "παραισθησιογόνες" mantra τους. Στο τέλος σε αφήνουν για μια φορά ακόμη ν' αναρωτιέσαι τι λείπει και δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις που οι ίδιοι δίνουν.

Αυλαία με Squarepusher, ο οποίος μας κλείνει σ' έναν τετραγωνισμένο ήχο και μας γρονθοκοπάει επί μία ώρα με απρόσμενα ροκ ρυθμούς. Είναι το τρίτο σχήμα μέχρι στιγμής που βγαίνει στηριγμένο σε τύμπανα & μπάσο και το λιγότερο δυναμικό ενδεχομένως. Προσφέρεται για χορό μέχρι τελικής πτώσεως βέβαια, μα είναι λογικό, πώς να συναγωνιστεί τα ανορθόδοξα "σόλο" των Lightning Bolt ή τον ασύλληπτο ντράμερ και την one-bassman-band θορυβοποιΐα των Zu;
_____

Βουρ για τη δεύτερη, με Spiritualized, Art Brut, Sun O))) και Shellac