NINJA Tour 2009
Nine Inch Nails, Jane's Addiction, Alec Empire
"Νεκροζώντανοι στα 90s- Σκηνές -δυστυχώς- μόνο ροκ"
Κατά τη μία που γύρισα σπίτι, στο MTV είχε ελληνικούς υπότιτλους, και το 120 Minutes δεν έλεγε να ξεκινήσει με τίποτε. Οπότε έπεσα να κοιμηθώ. Κοιμήθηκα στα 90s και το πρωί ξύπνησα πίσω στα 00s. Αλλά από χθες το βράδυ το μυαλό μου έτρεχε αρκετά πιο πίσω...
Είναι 1984 και τα δεκαπέντε χρόνια που έχουν περάσει από την κυκλοφορία του Deep Purple In Rock ισοδυναμούν με αιώνα στον ροκ χωροχρόνο. Το Perfect Strangers είναι το reunion άλμπουμ της ντροπής, αλλά με all-star σύνθεση περιοπής, το οποίο και ακολουθείται από μία ανέλπιστα επιτυχημένη περιοδεία στην οποία συνεχώς προστίθενται ημερομηνίες. Αν δεν λέγεσαι Στάθης Παναγιωτόπουλος όμως, όλα αυτά δε σε αφορούν, καθώς τα κύματα του πανκ και των σκοτεινών απογόνων του ήδη σου έχουν διδάξει ότι το ροκ ξεφτίζει ολοένα και χειρότερα μες στο χρόνο όταν επιμένει να υπάρχει και αρνείται να εξαφανιστεί, ενώ θα έπρεπε να το έχει κάνει από χρόνια. Είναι 2000 και κάτι και οι Sex Pistols ξεπληρώνουν κάτι τελευταία γραμμάτια, με filthy περιοδεία που διακόπτει παραγραφές διαταγών πληρωμής οριστικά.
Δεν τη γλύτωσες τελικά. Είναι 2009. Έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια από την κυκλοφορία του The Downward Spiral (μην πούμε πόσα από αυτή του Pretty Hate Machine) και περιμένεις την πρώτη εμφάνιση των Nine Inch Nails στην Ελλάδα ως κάτι το εξαιρετικά προχωρημένο, σοκαριστικό και αντιδραστικό, χαρακτηρίζοντας την ως το live της χρονιάς. Μαζί τους και οι Jane's Addiction, ίσως το πιο υπόλογο συγκρότημα για τη μετάλλαξη του ροκ στα 90s. Αντί λοιπόν να το διαισθάνεσαι ότι είσαι αρκετά πίσω από το τώρα, ξεγελιέσαι και νόμισες ότι η εποχή σου δεν πέρασε ποτέ...
Για να δούμε όμως...
Ο άνετος ο Alec Empire ήταν τελικά ο μόνος που κατάφερε να μας "ανησυχήσει". Με δυο-τρία μηχανηματάκια απλωμένα γύρω του σκόρπισε για αρκετή ώρα μία υποψία ήχων ενοχλητικών, αισθητικής αντίδρασης και ενσυνείδητης εμμονής για κακόηχα συμπεράσματα. Δεν το έκανε ούτε με τον πιο θεαματικό, ούτε με τον πιο ηρωικό τρόπο. Ο μανδύας των Atari Teenage Riot απουσίαζε και ήρθε ως filler της βραδιάς, κομίζοντας ένα αποκλειστικά προσωπικό μήνυμα. Ελάχιστοι ασχολήθηκαν μαζί του. Άλλωστε και ο ίδιος μόνο προς το τέλος προσπάθησε να αναπτύξει έναν κώδικα επικοινωνίας με το κοινό. Μέχρι τότε επέμενε να το "ενοχλεί". Καλά να του κάνει, τέτοιο που μας προέκυψε.
Ήλιος και αττικό φως έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί μέχρις ότου να ανέβει στη σκηνή το ροκ τσίρκο των Jane's Addiction, με τη φράση να βρίσκει επιτέλους το πραγματικό της νόημα. Και δεν θα ήταν η μοναδική φορά στο ίδιο βράδυ.
Η νιοστή μεταμφίεση του Perry Farrell ως performer ζηλεύει αφόρητα την επικείμενη δόξα του Bruno και τον μιμείται αρκούντως απολαυστικά. Από τα see-through τούλια μέχρι τα γαλβανιζέ κουνήματα, που υποκαθιστούν οποιαδήποτε διάθεση για ροκ σκερτσάκια. Αλλά ο Farrell είναι ΤΟ μυαλό. Μην το ξεχνάμε. Αυτός που έβαλε το εναλλακτικό ροκ για τα καλά στο παιχνίδι της κονόμας. Και όπως όλοι οι Έλληνες μπασκετμπολίστες "χρωστάνε" στον Γκάλη, έτσι και άπαντες, από τον Reznor μέχρι τους Killers, "χρωστάνε" στον Perry. Μιας και ο Kurt μας άφησε χρόνους και οι κληρονόμοι του ποτέ δε ζήτησαν τα χρωστούμενα...
Ο Navarro μοιάζει απόλυτα υγιής και ετοιμοπόλεμος, γνήσιο προϊόν γυμναστηριακού ροκ attitude, από αυτά που είχαμε ξεχάσει κάπου στα τέλη των 80s, όταν έκαναν την εμφάνιση τους κάτι ξεψυχισμένα πρεζάκια από το Seattle και το ροκ έπαψε -προσωρινά- να είναι γκλαμουράτο και υπερφυσικό. Είτε αυτοί οι τύποι δεν έπαιρναν ποτέ ναρκωτικά, είτε τα ναρκωτικά κάνουν καλό εν τέλει... Στις σολιές πάντως κάνουν σίγουρα καλό και η κιθάρα του Navarro, μου θύμισε αρκετές φορές γιατί οι JA δεν ήταν ποτέ το αγαπημένο μου γκρουπ.
Οι Jane's Addiction ανέκαθεν κινούταν ανάμεσα στην υπερφυσική και τη γήινη εικόνα του ροκ. Ανάμεσα στο ταχέως εμπορευματοποιημένο και το ελαφρά εναλλακτικό. Δεν μας έπεισαν πλήρως για το πώς και γιατί υπήρξαν κάποτε το μεγαλύτερο ροκ ακτ του πλανήτη, αλλά δεν ήταν δα και σε καμία παρακμή. Ο ήχος τους ήταν όπως ακριβώς τον είχαμε αφήσει στα τελευταία αυλάκια του Ritual De Lo Habitual και ευτυχώς μακριά από οτιδήποτε ακολούθησε αυτό (πλην του πρώτου άλμπουμ των Porno For Pyros, που παραμένει η καλύτερη ever δουλειά του Farrell).
Φυσικά και η καλύτερη στιγμή του live ήταν το Three Days, αμφέβαλλε κανείς για αυτό; Τι καλύτερο από μια ψυχεδελικά εναλλακτική παρτούζα άλλωστε; Περίμενα περισσότερο χαμό στο Been Caught Stealing και λιγότερο ανόητες ατάκες για το ούζο, τους Έλληνες θεούς, το αιδοίο του θεού, της Αθήνας και δεν ξέρω γω ποιου άλλου.... και τα λοιπά nothing but shocking τσιτάτα του Perry. Ο οποίος κάπου προς το τέλος ήταν πλέον αρκετά ανεβασμένος και δεν μπόρεσε να μην εξωτερικεύσει μία λανθάνουσα πίκρα για το ότι δεν είναι αυτός και το συγκρότημα του το μεγάλο όνομα της βραδιάς. Η Jane Say's όμως ότι τα περασμένα μεγαλεία δεν τα κλαις καθώς τα θυμάσαι, αλλά τα εκμεταλλεύεσαι όσο σε παίρνει.
Ίσως τελικά και να τους άξιζε, όπως αποδείχτηκε τελικά. Ως άλλοι Uriah Heep του απώτατου μέλλοντος, οι Jane's Addiction είναι ικανοί να περιφέρουν άκοπα το πολυφορεμένο τους ροκ σαρκίο... μέχρι να σαπίσει κα να καταστεί αντικείμενο χλεύης. Μέχρι τότε υπάρχει ακόμη δρόμος πάντως. Επί του παρόντος κινούνται εύστοχα ανάμεσα στο nostalgic act και στην κλεμμένη ενέργεια του ροκ παρόντος. Δεν αντιμετωπίζουν υπεροπτικά το γεγονός ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται για ό,τι νέο γράψουν και κυκλοφορήσουν, μασουλάνε δάφνες που τελικά δεν είχανε μαραθεί και τόσο και -περιέργως πως για την πάρτη του μέγα επιχειρηματία Farrell- πετάνε στο τραπέζι ένα χαρτί ειλικρινούς δήλωσης και σχεδόν κερδίζουν την παρτίδα.
Μέχρι να προσέλθει στη σκηνή το δεύτερο ροκ τσίρκο της βραδιάς, τα μετρήσαμε ένα προς ένα τα φώτα που μας υπόσχονταν ένα show που θα μας άφηνε άφωνους, αλλά στο τέλος ο καθένας μας τα έβγαζε και διαφορετικά. Τα φώτα, τα visuals, τα laser και η στρόγγυλη οθόνη των Floyd, ήταν πάντοτε το δεκανίκι του ροκ, που έχανε την "ψυχή" του και για αυτό μοίραζε "καθρεφτάκια" στους ιθαγενείς-ακροατές του. Δεν καταλαβαίνω, γιατί έπρεπε να μας συναρπάσουν τώρα; Σε "πίστα" πήγαμε μήπως;
Από τα θετικά επίσης της βραδιάς η αδυναμία των υπευθύνων του... αναψυκτηρίου του χώρου να παρακολουθήσουν τις ανάγκες του κοινού σε μπύρες, ποτά κλπ, που κατέληξε σε επί της ουσίας γιάχμα αυτών προς όποιον πλησίαζε στο μπαρ με όχι αγαθές συναλλακτικές διαθέσεις. Ο κόσμος συνέχιζε να έρχεται μέχρι λίγα λεπτά πριν την εμφάνιση των NIN, πράγμα που αποδεικνύει για ακόμη μια φορά ότι εμείς οι Έλληνες ένα πιάτο θέλουμε, χορταστικό και μπόλικο-διπλή μερίδα, και όχι antipasti κ.λ.π. να μας τρώνε όλη τη μέρα. Οπότε τι προσπαθούν οι διοργανωτές να "φεστιβαλοποιήσουν" τις εκδηλώσεις τους; Τζάμπα κόπος.
Η εμφάνιση λοιπόν των Nine Inch Nails v.2009 και κάτι... ήταν μία εντυπωσιακή εμφάνιση σκληρού ροκ με ιχνοστοιχεία ηλεκτρονικού θορύβου. Απειροελάχιστα όμως. Από μόνη της όμως αυτή η φράση καταδεικνύει το μέγεθος της απογοήτευσης που προσφέρει μια τέτοια εμφάνιση σε όσους περίμεναν να εμφανιστεί μπροστά από τους βράχους του Βύρωνα έστω και στο ελάχιστο το αυθεντικό πνεύμα του Reznor, όπως αυτό καθορίστηκε στην πενταετία 1990-1995 και όχι μία φασόν καρικατούρα αυτού, ξεκάθαρα υποταγμένη στις ανάγκες της ροκ κατανάλωσης, ροδαλή από τα μπότοξ και σφιχτή από το powerplate, αλλά όχι από την οργή.
Ενθουσιασμένοι άπαντες και με τον ήχο. Ιδέα μου είναι ή μήπως δεν είμαστε εμείς το ακροατήριο που το ροκ του ξεκινάει από τους Velvets και απογειώνεται με τους Stooges; Τι δουλειά έχουμε εμείς με τα ποιοτικά megawatt; Από πότε μετράμε τον ροκ ιδρώτα σε λάμπες φθορίου και ενισχυτές αλογόνου; Α, ακούγατε και Yes και μας το κρύβατε, έτσι; Ντροπή που απουσίαζαν από το 70s αλφαβητάρι του Mic!
Τίποτε το ακραίο, τίποτε το πρωτοποριακό, τίποτε το απομονωτικό, τίποτε το "πέρα από τη μουσική των άλλων" δεν έχει το ζωντανό προϊόν των Nine Inch Nails v.2009... κάτι. Δεν ξέρω κατά πόσο κι εγώ ο ίδιος θα άντεχα μία ερμητική επαναδιατύπωση των Ghosts πειραματισμών επί σκηνής, αλλά στην τελική... αν ήθελα να πάω να δω τους Lacuna Coil, θα πήγαινα να δω τους Lacuna Coil. Και αν ήθελα παλαμάκια επάνω σε φαρμακερά λόγια αγάπης δεν θα πήγαινα να δω τους Nine Inch Nails. Ναι, το περιβόητο Hurt ήταν η στιγμή κατά την οποία η ιδεολογία Reznor κατέρρευσε μπροστά σε ένα τυχαίο ναρκισσιστικό αντίγραφο της, που εκλιπαρούσε για την ανταπόκριση του κοινού, αντί να αναζητά τα κύτταρα των αρνητικών του αντιδράσεων και συναισθημάτων. Κάτι σαν το One για ακροατές τρίτης γενιάς δηλαδή. Ο Reznor το έχει κερδίσει το κοινό των U2, που πλέον αλλάζει "στάνη" ευκολότερα από παλιά. Πλασάρει δήθεν ακραία μουσική, σε τύπους που κριτήριο για να αγοράσουν αυτοκίνητο είναι ο χαμηλός θόρυβος του κινητήρα. Πλασάρει ανώδυνο θόρυβο σε υβριδικούς ακροατές, ο μάγκας. Και συνεχίζει να το παίζει περσόνα...
Οι καλές στιγμές της συναυλίας ήταν με αναμενόμενο τρόπο όσες υπαγορεύτηκαν από τις ξεχωριστές στιγμές της χρυσής σκοτεινής περιόδου των ΝΙΝ. Πρόωρα το March Of The Pigs μετέφερε το αίσθημα της απόγνωσης, που είναι το μοναδικό πραγματικό αίσθημα στον κόσμο του Reznor με το οποίο αξίζει να ασχολείται κανείς... Για μία ώρα και κάτι ακολούθησε ένα απολύτως αδιάφορο, ηχητικά, αισθητικά και ιδεολογικά, κενό, που θα το γέμιζε καλύτερα η οποιαδήποτε τυχαία ροκ/ μέταλ μπάντα, με δυνατή παραγωγή και μάγκα ηχολήπτη. Τα πράγματα άγγιξαν τα όρια της αηδίας με την stadium pop απόδοση του I'm afraid of Americans, ναι... εκείνο το άθλιο κομμάτι, που κάποτε έριξε τους ΝΙΝ στο επίπεδο των υπόδουλων Μπαουϊστών τύπου Placebo. Τι ήθελαν και μας το θύμησαν... Παλιότερα διασκεύαζαν το Dead Souls. Το προτιμώ να σου πω...
Ξεγελαστήκαμε στο Survivalism, πάντοτε απλουστευτικά αφοπλιστικό, ενώ προς στιγμήν τα πάντα κόντεψαν να γίνουν όπως θα έπρεπε να είναι στο Head Like A Hole. Η απουσία του Happiness In Slavery δεν είναι απλά ένα παράπονο οπαδών, αλλά η απόλυτη απόδειξη περί του ότι τη Δευτέρα το βράδυ απουσίασε από το θέατρο βράχων η πραγματική Ουσία και Ιδέα των Nine Inch Nails, η οποία υποκαταστάθηκε από ένα παρ' ολίγον ροκ υπερθέαμα, σε τελευταίες εμφανίσεις, για όσους προλάβουνε. Ίσχυαν και εργατικά εισιτήρια, άραγε;
Ποια η διαφορά με τους Deep Purple που μας έρχονται τις προσεχείς ημέρες; Οι τελευταίοι θα έχουν περισσότερα πλήκτρα υποθέτω, ενώ τα σόλο πιάνα του Reznor ήτανε πραγματικά για το ανάθεμα... Οι παλαιοί ροκάδες όμως δεν πιάνονται σε κάτι τέτοια. Μέχρι το "reunion" θα έχει μάθει και αυτός...
Έχω την αίσθηση ότι ακόμη και αυτή η βιοτεχνορόκ λινάτσα ο Marilyn Manson περισσότερο θα μας "έφτιαχνε" από τούτη τη λοβοτομημένη φιγούρα του μέντορα Reznor που βρέθηκε μπροστά μας περισσότερο ως ηθοποιός, παρά ως μουσικός, χωρίς να ντρέπεται διόλου για αυτό.... Επιπλέον η λέξη industrial απουσιάζει ολοκληρωτικά, καθότι καμιά δουλειά δεν έχει σε αυτό εδώ το κείμενο.
Θέλω να δω τους Nitzer Ebb με εκατό φανατικούς ακόμη και τα αυτιά μου να βουίζουν για όλο τον Αύγουστο. Ή έστω μέχρι το τέλος του χρόνου.
_____
Φωτογραφίες - Κώστας Πετρίδης
Περισσότερα για την ίδια συναυλία εδώ