Οι James στη Θεσσαλονίκη

Στις 24 Νοεμβρίου 2019 παρακολούθησα την τελευταία μου συναυλία πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, αυτήν των Convex Model και των Chapter 24. Καθώς όδευα προς την έξοδο του επάνω ορόφου του Eightball και αποχαιρετούσα με τον υψωμένο μου αντίχειρα τον Βαγγέλη Μπουλουχτσή, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η επόμενη παρουσία μου σε ανάλογο γεγονός θα γινόταν στις 12 Ιουλίου 2023. Η μοναδική στιγμή που δήλωσα παρών στο ενδιάμεσο και είχε σχέση με τη μουσική, ήταν η περσινή εκδήλωση τιμής και μνήμης για τον αδικοχαμένο, πνευματικό και μουσικό μας πατέρα, τον Μπάμπη Αργυρίου. Αν μου έλεγε κάποιος ότι θα ζήσουμε όλη αυτήν την παράνοια, θα τον θεωρούσα τρελό. Δυστυχώς, η πρόωρη και ξαφνική απώλεια αγαπημένων προσώπων, όσο και οι περιορισμοί που νοιώσαμε καλά στο πετσί μας, ο καθένας με τον τρόπο του, μας προσγείωσαν στη ζοφερή πραγματικότητα. Επειδή ο δεκαεπτάχρονος σήμερα γιος μου ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, δεν είχα την πολυτέλεια να συγχρωτίζομαι με πολύ κόσμο σε κλειστούς χώρους. Τις τελευταίες γραμμές τις γράφω, για να λύσω την παρεξήγηση με κάποιους καλούς φίλους και συνοδοιπόρους, οι οποίοι όλο αυτό το διάστημα πιστεύουν ότι τους σνομπάρω ή έχω κάτι προσωπικό μαζί τους. Απλά θέλω να γνωρίζουν, ότι ως γονιός ενός παιδιού το οποίο φέρει πολλαπλές αναπηρίες, το βάρος της ευθύνης είναι τεράστιο και όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες της ζωής είναι δευτερεύουσες ή ασήμαντες.

 Για να μη νομίζετε ότι έχω ξεφύγει από το θέμα, η παρουσία μου στην παρούσα συναυλία οφείλεται καθαρά στην επιθυμία του γιου μου να δει τους James ζωντανά. Έχοντας πεντακάθαρη πνευματική και επικοινωνιακή διαύγεια, εδώ και πολλά χρόνια έχει αναπτύξει μόνος του την αγάπη για τη μουσική, χωρίς να του το επιβάλλω ή να τον υποχρεώσω ν’ ακούει κάτι συγκεκριμένο. Απλά βρήκε πρόσφορο έδαφος, ώστε να καλλιεργήσει το ενδιαφέρον του, τόσο από εμένα, όσο και από τη μητέρα του. Η πρώτη του και τελευταία συναυλία πριν την πανδημία που παρακολούθησε, ήταν στα πλαίσια του Streetmode Festival τον Σεπτέμβριο του 2019 στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

 Το αγαπημένο συγκρότημα από το Manchester ή Madchester (προτιμώ το δεύτερο), γιορτάζοντας τα σαράντα χρόνια της μουσικής του διαδρομής, έβαλε στο χάρτη της περιοδείας του και την πόλη μας, γεγονός που αποτελεί πλέον τιμή σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα. Τα τελευταία χρόνια, ο μέσος Θεσσαλονικιός ή Βορειοελλαδίτης πρέπει να νιώθει ως φτωχός συγγενής μπροστά σ’ αυτό που ζουν οι κάτοικοι του αττικού λεκανοπεδίου σε σχέση με τα μουσικά δρώμενα. Η ανακοίνωση της ημερομηνίας σήμανε συναγερμό στις τάξεις των φίλων της μουσικής, οι οποίοι έσπευσαν να δηλώσουν παρόντες, παρά το γεγονός ότι ήταν ημέρα Τετάρτη και οι θερμοκρασίες υψηλές. Άλλωστε, οι αναμνήσεις είναι ακόμα νωπές από το αξέχαστο τριήμερο στην πόλη μας τον Ιούλιο του 2009 στο Θέατρο Γης, όπου και στις τρεις εμφανίσεις τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί προ πολλού. Ένοιωσα τυχερός όταν βρήκα εισιτήριο την τρίτη ημέρα, η οποία ήταν Σάββατο μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού, ενώ άφησα γυναίκα και μωρό παιδί στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής. Στην εμφάνιση του Ιουνίου του 2019 στο Fix Factory Of Sound, έχοντας ζήσει μία παρανοϊκή κατάσταση τους πρώτους μήνες του χρόνου, δεν ήμουν σε ψυχολογική κατάσταση να δηλώσω παρών και οι δύο φίλοι συντάκτες που πήγαν, έδωσαν σημασία στην εμφάνιση του support σχήματος, τους Shame και αγνόησαν τελείως τους James.

 Το γεγονός πραγματοποιήθηκε στον υπαίθριο χώρο της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη, ένα κτηριακό συγκρότημα με μεγάλη ιστορική και αρχιτεκτονική σημασία για την πόλη, το οποίο ανεγέρθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα για θρησκευτικούς σκοπούς και μετά από πολλές περιπέτειες αποτελεί σήμερα πολιτιστικό στολίδι για την περιοχή, στεγάζοντας το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και υποδομές του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.

 Οι James δεν είναι μόνο ο γεννημένος το 1960 στο Bradford, τραγουδιστής και αρχηγός τους, Tim Booth. Πλαισιώνεται από μουσικούς που έχουν μακρά πορεία στο μουσικό γίγνεσθαι και οι προσθήκες των δύο νέων κοριτσιών έδωσαν έναν αέρα ανανέωσης και φρεσκάδας. Ο βετεράνος Jim Glennie στο μπάσο αποτελεί μαζί με τον Tim ιδρυτικό μέλος. Ο εγκεφαλικός Mark Hunter στα πλήκτρα συμπεριλήφθηκε στο σχήμα το 1989. Ο αγέρωχος David Baynton Power στα τύμπανα το 1990, όπως και ο εξωστρεφής Andy Diagram στην τρομπέτα, ο οποίος έχει περάσει από ιστορικά σχήματα όπως οι Pale Fountains και οι Pere Ubu, αυτή τη φορά χωρίς γυναικείο φόρεμα, μαλλί αφάνα και σκούρα γυαλιά ηλίου. Ο ενορχηστρωτής Saul Davies στις ακουστικές κιθάρες και στο βιολί από το 1994, γνωστός από τους psy-ambient Celtic Cross. Ο βιρτουόζος Adrian Oxaal στις ηλεκτρικές κιθάρες από το 1997. Η εκκεντρική ξανθιά Debbie Knox Hewson στα κρουστά από το 2018, η οποία ενίοτε άφηνε το πόστο της και επιδιδόταν σε ξέφρενους χορούς και τέλος η πανέμορφη μελαχρινή Chloe Alper στις κιθάρες από το 2020, η οποία συνόδευε τον Tim στα φωνητικά και στη χρήση του τηλεβόα (σήμα κατατεθέν). Αν προσθέσω και τον χειριστή της κάμερας, ο οποίος κυκλοφορούσε σαν ενεργό μέλος της μπάντας, μιλάμε για ένα δεκαμελές σύνολο επί σκηνής.

 Για τη μουσική ιστορία είναι αξιοσημείωτο ότι οι πρώτες δισκογραφικές απόπειρες των James έγιναν στη θρυλική Factory του αείμνηστου Tony Wilson με δύο δισκάκια επτά ιντσών, του ‘Jimone’ (1983) και ‘James II’ (1985). Επίσης, θέλω να επισημάνω ότι διακρίνονται για το κακό τους γούστο στην επιλογή των εξωφύλλων των περισσότερων από τους δίσκους τους. Είναι κάτι που δεν μπορώ να καταλάβω αν γίνεται εσκεμμένα ή οφείλεται σε λάθος επιλογές εικαστικών καλλιτεχνών ή γραφιστών. Θεωρώ απαράδεκτα τα εξώφυλλα των ‘Laid’, ‘Whiplash’, ‘Millionaires’ και ‘Hey Ma’, σύμφωνα με τα δικά μου κριτήρια.

Λίγο μετά τις 21:30 και χωρίς την υποστήριξη support συγκροτήματος, οι James εμφανίστηκαν στη σκηνή και το κοινό ξέσπασε σε επευφημίες και χειροκροτήματα. Το μουσικό μέρος συμπεριλάμβανε αναφορές στο σύνολο της δισκογραφίας τους, από το 1983 έως το 2021, αλλά και κάποιες εκπλήξεις.

 Ξεκίνημα με το «Isabella» από το προπέρσινο ‘All The Colours Of You’ με τον χαρακτηριστικό krautrock ρυθμό και με το κοινό να είναι μεν ενθουσιασμένο αλλά ακόμα χαλαρό. Η χλιαρή αντίδραση άλλαξε άρδην στο άκουσμα του «Waltzing Along» από το Whiplash του 1997, αλλά κάποια ηχητικά προβλήματα με το μπάσο αποσυντόνισαν το συγκρότημα, αναγκάζοντάς το να παίξει μια ακουστική εκτέλεση του «She’s A Star» από τον ίδιο δίσκο. Ο Tim Booth αναγκάστηκε να προβεί σε διάφορα αστεία ή ανέκδοτα για να σώσει την κατάσταση (αυτή τη φορά δεν είχα μαζί μου τον προφέσορα της αγγλικής φιλολογίας για να κάνει λεπτομερή μετάφραση). Το συγκρότημα αποχώρησε για λίγα λεπτά μέχρι να διορθωθούν τα τεχνικά προβλήματα, ενώ η διοργάνωση έβγαλε ανάλογη ανακοίνωση για να καθησυχάσει το κοινό. Πράγμα που δε μας χάλασε ιδιαίτερα, γιατί μετακινηθήκαμε πιο κεντρικά για καλύτερη θέαση και να προμηθευτούμε με δροσιστικές μπύρες. Επαναφορά στη σκηνή με το χορευτικό «Curse Curse» από το ‘La Petite Morte’ του 2014 και τα πρώτα έντονα λικνίσματα να κάνουν την εμφάνισή τους. Στο «All The Colours Of You» από τον ομώνυμο τελευταίο δίσκο, η αντίδραση του κοινού ήταν εξίσου χλιαρή, με την σκυτάλη να παίρνει το αγαπημένο στην Ελλάδα «Seniorita» από το ‘Pleased To Meet You’ του 2001 που προκάλεσε ενθουσιασμό και ρίγη συγκίνησης. Το «Johnny Yen» με τον folk rock ρυθμό του, από το ντεμπούτο ‘Stutter’ του 1986, ταξίδεψε τους παλιούς οπαδούς σε πάλαι ποτέ αγνές εποχές. Για το «Say Something» από το Laid του 1993 δε χρειάζονται νομίζω λόγια για να περιγράψω την ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε μεταξύ μουσικών και ακροατών. Η έκπληξη της βραδιάς ήρθε στο άκουσμα του σπάνιου και άγνωστου «All Good Boys», το οποίο είναι B-Side στο single ‘I Know What I’m Here’ του 1999. Ο λυρισμός των στίχων του και η υποβλητική ατμόσφαιρα που αναδύθηκε, έκαναν τις τρίχες μου κάγκελο, πράγμα που είχε να μου συμβεί πάρα πολύ καιρό. Πάντως αξίζει την προσοχή σας, σπάνια γράφονται σήμερα τέτοια τραγούδια. Το «Moving On» από το La Petite Morte έφερε μία αύρα αισιοδοξίας και θετικής ενέργειας με τον χαρούμενο ρυθμό του και την ευρηματική ερμηνεία του Tim. Ο ρυθμός ξαναέπεσε στο ακουστικό «Out To Get You» που άνοιγε το ‘Laid’, αλλά οι ερωτικοί του στίχοι το κάνουν μοναδικό. Το ίδιο ισχύει και με το ομόηχο «P.S.». από τον ίδιο δίσκο. Στα επόμενα τέσσερα τραγούδια έγινε κυριολεκτικά χαμός. «Sit Down» από το ‘Gold Mother’ του 1990, με τις δύο κοπέλες να συνοδεύουν τον Tim χοροπηδώντας και το κοινό να χτυπάει ρυθμικά παλαμάκια, «Tomorrow» από το ‘Whiplash’, με τον χώρο να κουνιέται συθέμελα, «Born Of Frustration» από το Seven του 1992, όπου ο Tim κατέβηκε από τη σκηνή και περπάτησε ανάμεσα στον κόσμο, φθάνοντας μέχρι πίσω, στις δεξιά μας πλαϊνές σειρές, για να επιστρέψει στη σκηνή και να συνεχίσει με τον απόλυτο ύμνο τους, το «Getting Away With It (All Messed Up)» από το ‘Pleased To Meet You’, όπου ο αθεόφοβος επιδόθηκε σε ένα απρόσμενο crowd surfing και καθήλωσε με την παθιασμένη του ερμηνεία. Πιστεύω ότι ελάχιστοι performers προβαίνουν σε τέτοιες κινήσεις, με τον χαρακτηριστικό αυθορμητισμό και το πάθος που πηγάζει από έναν άνθρωπο εξήντα τριών ετών, όπως και οι διονυσιακές χορευτικές του κινήσεις, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα όλα τα μέρη του σώματός του και φθάνει σε βαθμό έκστασης. Το κύριο μέρος ολοκληρώθηκε με την αποχώρηση του σχήματος από τη σκηνή και εμείς να ευχόμαστε την επανεμφάνισή του, αφού ανυπομονούσαμε ν’ ακούσουμε κι άλλα αγαπημένα τραγούδια.

 Η επανεμφάνιση πραγματοποιήθηκε μερικά λεπτά αργότερα, κάτω από ιαχές και χειροκροτήματα, με το «Attention» από το ‘Girl At The End Of The World’, το οποίο ξεκίνησε ως ερωτική μπαλάντα σε ντουέτο με την Chloe, αλλά εξελίχθηκε σ’ ένα ερωτικό χορευτικό κρεσέντο μεταξύ τους, θυμίζοντάς μας ότι κάποτε σ’ αυτήν την πόλη χορεύαμε τόσο παθιασμένα. Το «Beautiful Beaches» από το ‘All The Colours’, αποτελεί σχετικά πρόσφατη ραδιοφωνική επιτυχία και λόγω θερινής ραστώνης έφερε μια σχετική ευφορία στο κοινό. Τα «Sometimes (Lester Piggott)» και «Laid», από τον ομώνυμο δίσκο που είχε τη μερίδα του λέοντος στη λίστα με πέντε τραγούδια, είναι κλασικά τραγούδια που ξεσήκωσαν, κλείνοντας τον κύκλο της επανεμφάνισης. Κάποιοι βιάστηκαν να φύγουν, αλλά οι James δεν είχαν πει το τελευταίο τους τραγούδι.

 Ξαναβγήκαν για να ερμηνεύσουν το «Come Home» από το 'Gold Mother' και να μας μεταδώσουν το αισιόδοξο μήνυμα της μουσικής τους. Η ώρα κόντευε μεσάνυκτα και γνωρίζοντας από φίλους που παραβρέθηκαν πριν από ένα μήνα περίπου στη συναυλία των Swans στον ίδιο χώρο, καταλάβαμε ότι μετά τις δώδεκα δε θα είχε συνέχεια και είναι λογικό, αφού ο αστικός ιστός είναι πολύ κοντά.

 Μαζί με τη διακοπή, το δρώμενο κράτησε περίπου δύο ώρες και ακούστηκαν είκοσι ένα τραγούδια. Μοναδικό μου παράπονο, η απουσία του απόλυτου ύμνου ‘Lose Control’, με το οποίο είχαν ανοίξει τις εμφανίσεις του 2009 και ήταν η πρώτη μου μουσική επαφή μαζί τους, κάπου στις αρχές του 1990, σ’ ένα σύγχρονο καφενείο της Κωνσταντινουπόλεως, σύμφωνα με την ορολογία της εποχής, το οποίο ονομαζόταν Αιθερόπλοο και αποτελούσε σταθερό στέκι της τότε παρέας για πολλά χρόνια. Σημασία έχει ότι στα πρόσωπα του κόσμου, ο οποίος διψάει για τέτοιες εμφανίσεις, διέκρινα χαμόγελα ευχαρίστησης και ικανοποίησης. Επίσης παρατήρησα ότι το ηλικιακό εύρος του κοινού άρχιζε από μικρά παιδιά, πολλούς νεολαίους, πολύ περισσότερους μεσήλικες (γκουχ, γκουχ), μέχρι και ηλικιωμένους. Αρκετές ήταν βέβαια και οι απουσίες που σημείωσα από τον στενό φιλικό μου κύκλο. Δεν πειράζει, κάποια στιγμή θα ξαναβρεθούμε σε κάτι ανάλογο.

 Θα κλείσω με τις ευχαριστίες μου σε Ανθρώπους (με το Α κεφαλαίο) που έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο στη διευκόλυνση της πρόσβασης και της μετακίνησής μας στον χώρο και απέδειξαν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους. Αρχικά, ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΟΛΑ στην Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, στον υπεύθυνο του υπογείου χώρου στάθμευσης και συνονόματό μου κύριο Ηρακλή για την ευγενική εξυπηρέτηση και κυρίως για την τεράστια υπομονή του, ο οποίος μας είπε όταν αποχωρούσαμε ότι η αποψινή βραδιά είχε τη μεγαλύτερη προσέλευση κόσμου για φέτος, στον υπεύθυνο επιτήρησης του χώρου, ο οποίος παρά τις αυξημένες του υποχρεώσεις, ήταν συνεχώς δίπλα μας για οτιδήποτε και δυστυχώς δε συγκράτησα τ’ όνομά του, στην (τυπικά) ανιψιά μας, αλλά (ουσιαστικά) καλή μας φίλη Βούλα Ατματζίδου, η οποία αποδέχθηκε πρόθυμα το εισιτήριο που της προσφέραμε και μας συνόδευσε σε όλη τη διάρκεια της συναυλίας. Αισθανθήκαμε ότι ζούμε επιτέλους σε μία πολιτισμένη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία κατοικείται από ανθρώπους που σέβονται τα άτομα με ειδικές ανάγκες και την επιθυμία τους να διασκεδάσουν έξω από το περιβάλλον τους σπιτιού τους και να συναναστραφούν με άλλους ανθρώπους.

 Σημείωση 1η: Επειδή δεν έχω διατελέσει υπάλληλος στο ληξιαρχείο του Manchester, ούτε είμαι φωτεινός παντογνώστης ή ανθρώπινη εγκυκλοπαίδεια, οι πληροφορίες για τα βιογραφικά και δισκογραφικά στοιχεία έχουν αντληθεί από την κορυφαία ιστοσελίδα για κάθε φανατικό φίλο της μουσικής Discogs. Επίσης, η λίστα των τραγουδιών παραχωρήθηκε ευγενικά από μία ανώνυμη κοπέλα, όταν ανακάλυψα ότι την κρατούσε στα χέρια της και πρόθυμα μου έδωσε την άδεια να τη φωτογραφήσω (τη λίστα, όχι την κοπέλα).

 Σημείωση 2η: Προς τον κύριο αρχισυντάκτη και το αναγνωστικό κοινό, αν έχω ξεφύγει αρκετά στην έκταση του κειμένου, οφείλεται στη συσσωρευμένη ένταση που είχα μέσα μου και ζητώ συγνώμη αν έγινα κουραστικός σε κάποια σημεία.

(Οι φωτογραφίες είναι του Νίκου Αραμπατζή)