@ Ηρώδειο #2

Η αρχαία πέτρα είναι κάπως τραχιά στην αφή, πορώδης, ακανόνιστα χαοτική, σαν να θέλει με κάποιο τρόπο να πει ότι το πέρασμα του χρόνου είναι αμείλικτο, το τι θα απομείνει από ένα ανθρώπινο δημιούργημα είναι πολλές φορές και ζήτημα απλής τύχης... Καλή η σκέψη, ωραία η ιστορία, χαλάει όμως όταν σκέφτεσαι ότι το θέατρο είναι αναμαρμαρωμένο στους σύγχρονους καιρούς. Αυτά όμως τα κομμάτια ουρανού όπως ξεκόβονται μέσα από τις αψίδες πρέπει να είναι ίδια κι απαράλλαχτα όπως τότε, τα πολύ παλιά τα χρόνια.

Αναρωτιέμαι... Αν υπήρχε η θαυμαστή μηχανή του χρόνου, ποιος ...απαχθείς θα πάθαινε το μεγαλύτερο ψυχολογικό σοκ, ποιος θα πήγαινε στα επείγοντα σε χειρότερη κατάσταση; Ένας χλαμυδοφόρος Αθηναίος Ρωμαίος από την εποχή που εδώ φιλοξενούνταν ακόμη και μονομαχίες ή ένα punk φρικιό, οργισμένος θαμώνας του CBGB ή του Max's Cansas City στα μέσα της δεκαετίας του 70;

Στην πίσω μου θέση έχει βολευτεί σεβάσμια ανοικονόμητου όγκου κυρία με μαλλί κομμωτηρίου των 100 Ευρώ. Η γλώσσα πηγαίνει ροδάνι, γαζώνει, παραθέτει θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων. Μια βεντάλια πηγαινοέρχεται μανιακά, η βραδιά προβλέπεται ζεστή, το φεγγάρι δεν έχει ακόμη ξεπροβάλει, αλλά όπου να' ναι... Είναι σίγουρο ότι αύριο το κρατικό μεγάλο κανάλι (όχι, προφανώς και δεν αναφέρομαι στην ΕΡΤ) θα μιλάει με επίπεδα εκστασιασμένη φωνή για την ιέρεια/ποιήτρια της ροκ η οποία γοήτευσε τους θαυμαστές της... Μόνο οι μεγαλόσχημοι απουσιάζουν από τις γνωστές θέσεις του κάτω διαζώματος, η κρίση μοιάζει να τους απάλλαξε από τέτοιες ανιαρές αγγαρείες.

Η Patti Smith στη σκηνή είναι η Patti Smith. Σακάκι και τζιν, αειθαλώς δυναμική, έχει πίσω της 67 χρόνια, κάποια από αυτά πολύ σκληρά, τώρα μοιάζει να τα θυμάται ωραία, είναι ζωντανή, ξέρει την αξία της ζωής και του να παλεύεις, γνωρίζει και δεν ντρέπεται να ομολογήσει ότι δεν είναι σπουδαία μουσικός, και καταφέρνει να κρατάει ακόμη μια αξιοθαύμαστη και αξιοπρεπή συνέπεια (όσο κι αν αυτό σε καιρούς που αλλάζουν είναι μια ριψοκίνδυνη άσκηση ισορροπίας). Στη σκηνή έχει μαζί τα παιδιά της (καταγγέλλω την οικογενειοκρατία!) και τον μάστορα Lenny Kaye, μια σχεδόν συγκινητική ιστορία αφοσίωσης για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, σπάνιο φαινόμενο και όχι μόνο στο χώρο της μουσικής. Δηλώνει συγκινημένη που θα παίξει σε ένα τέτοιο ιστορικό περιβάλλον, κάτω από τη σκιά των αιώνων, στο χώρο όπου τραγούδησε μία Κάλλας, ένας Παβαρότι, ένας Νταλάρας (όχι το τελευταίο δεν το είπε).

Στο πρόσφατο του εξαιρετικό βιβλίο ο συγχωριανός της ο David o Byrne μεταξύ άλλων παρατηρεί με οξυδέρκεια κάτι που ίσως μας μοιάζει αυτονόητο. Η κάθε μουσική αναπτύσσεται σε διαλεκτική αρμονία με τους χώρους όπου παίζεται. Και σε αυτούς ακούγεται και αναπαράγεται στην πραγματική της διάσταση. Άλλη μουσική παίζεται στον κενό χώρο ενός αχανούς καθεδρικού ναού, άλλη στον ελεύθερο αέρα της υπαίθρου, άλλη σε ένα καπνισμένο χαμηλοτάβανο υπόγειο.

Η συναυλία κυλάει προβλεπόμενα καλά, ακόμη και τα πρόσφατης σοδειάς τραγούδια βρίσκουν ένα θερμό χειροκρότημα. Κάτι όμως δεν στέκει, είναι αυτή η ασυμβατότητα, η αντίφαση που υποβόσκει. Προφανώς και η ίδια κάτι καταλαβαίνει και κατεβαίνει κάτω στην πλατεία. Μία τολμηρή περνάει το κάγκελο. Μετά δύο, τρεις, πολλοί/ές, ένας μικρός χαμός, η no man's land αποστείρωσης ανάμεσα στον θεατή και το βάθρο της κατεστημένης κουλτούρας καταργείται. Η βεντάλια πίσω μου πηγαινοέρχεται θυμωμένη, σχεδόν απαυδισμένη για την αναστάτωση. Τη φαντάζομαι στις τουαλέτες ενός υπόγειου πανκ κλαμπ και χαμογελώ...

Και όμως ίσως αυτό να είναι το νόημα της ιστορίας. Το χτεσινό underground γίνεται μαζική αποδοχή στο σήμερα, κάποιες φορές και το ανάποδο, το συντηρητικό προοδευτικό και τούμπαλιν, η μουσική των παιδιών κάποια στιγμή γίνεται η μουσική των γονιών. Και είναι καλά έτσι, νομίζω...

Η συναυλία εν τω μεταξύ έχει πάρει το δρόμο της, το φεγγάρι εδέησε να εμφανιστεί στον αττικό ουρανό (πάντοτε από τη ...λάθος μεριά για τον καλλιτέχνη), ο Lenny Kaye, ο ηθικός αυτουργός για τις αδιάκοπες ψυχεδελικές αναβιώσεις (ο δημιουργός των Nuggets γαρ) στήνει ένα ποτ πουρί παραδοσιακού garage, η ίδια Patti τιμά νεκρούς και ζωντανούς ήρωες, τον Eddie Cochran, την Amy, τον Neil, τα παλιά τραγούδια με την προσθετική αξία του χρόνου πάνω τους ξεσηκώνουν.

Στα ενδιάμεσα, δηλώσεις συμπαράστασης, θάρρους και κουράγιου για τη χειμαζόμενη Greece. Ο κάθε καλλιτέχνης πλέον που έρχεται στα μέρη μας αισθάνεται υποχρεωμένος να δηλώσει τη στήριξή του, δεν θα το κάνει η ανέκαθεν πολιτικοποιημένη Patti; Δεν τους κακίζω... Αλλά εδώ νομίζω είμαι σαββοπουλικός: "αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει/καλύτερα να μην μας πει κανένα". Πόσες φορές να σου θυμίσουν ότι εδώ είναι η πατρίδα της δημοκρατίας; Πόσες φορές να θυμίσουν σε ένα άρρωστο χούφταλο τις παλιές καλές του ημέρες; Βρήκα πολύ πιο στοχευμένο το παρεμβατικό της αλύχτισμα για τα νεκρά αδέσποτα σκυλιά των fucking Olympics 2004. Ένα σημαντικό μέρος του θεάτρου χειροκρότησε. Όχι όλοι...

Η συναυλία κλείνει μέσα σε ενθουσιασμό με το προβλεπόμενο "People have the power". Από τότε που το πρωτοάκουσα το θεωρούσα ένα πολύ μέτριο και "εύκολο" μέσα στο συμβολισμό του τραγούδι, τα χρόνια που πέρασαν δεν μου άλλαξαν την άποψη. Στη χώρα μας όμως είναι δημοφιλές, κάποτε ήταν και σε διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας, ενός από τους κινητήριους μοχλούς του ελληνικού "θαύματος", ας το δούμε αυτό σαν μια δηλητηριώδη ιστορική ειρωνεία.

Τέλος των μικρών συλλογικών ψευδαισθήσεων. Κάποιοι βιάζονται κιόλας... Το Σαββατόβραδο είναι μπροστά, είναι μόλις 11.30, ωραία είναι οι συναυλίες να ξεκινάνε νωρίς και στην ώρα τους. Σε λίγο τα ερείπια θα μείνουν μόνα στην ησυχία τους. Κάποιος κάποτε είπε ότι πέτρα που κυλάει δεν χορταριάζει...