Ούτε ρυθμός ούτε μελωδία (αλλά) ούτε (και) μαλακίες

Τον θυμήθηκα πρόσφατα από ένα αφιέρωμα του ψαγμένου μουσικού περιοδικού Wire, εξώφυλλο παρακαλώ. Ο αθόρυβος (χα χα, αυτό μην το πάρετε τοις μετρητοίς, έτσι;) αμερικανός αβανγκαρντίστας της σκοτεινής πλευράς της αμερικανικής πρωτοπορίας των 60ς, όταν όλοι προσκύναγαν Στιβ Ράιχ και Λαμόντε Γιανγκ. Μέσα διάβασα και μια ωραία ατάκα ενός αμερικανού κριτικού για να περιγράψει τη μουσική του Νίμπλοκ: "Όχι Ρυθμός. Όχι Μελωδία. Όχι Μαλακίες". Στην ένθετη συνέντευξη ο εβδομηντάχρονος + σήμερα Νίμπλοκ αφηγούνταν κι ένα περιστατικό όπου παραλίγο να στουκάρει με το μηχανάκι του για να μην αλλάξει η συχνότητα του κινητήρα που συντόνιζε σε συγκεκριμένη σταθερή ταχύτητα "εκπληκτικά" με την εξάτμιση του προπορευόμενου φορτηγού. Αν δεν σας έκανε εντύπωση αυτό, συνεχίστε να διαβάζετε.

Σκέφτηκα ότι θάθελα να λέω στα εγγόνια μου ότι πρόλαβα συναυλία του Φιλ Νίμπλοκ. Δε θέλω μαλακίες, δεν ξέρω τι μουσική θα ακούνε τα κωλόπαιδα αλλά όταν θα λέω Νίμπλοκ θα σκαμπάζουνε κι ας μην τον γουστάρουν.

Ο Φιλ Νίμπλοκ που γνώρισα, για σας που δεν είστε συγγενείς μου, είναι ένας συμπαθητικός παππούλης με κοιλίτσα και ψαρό μουσάκι που απ' όταν ήταν νέος, πριν σαράντα χρόνια, έκανε ταινίες και μουσική, προχωρημένα και πρωτοποριακά. Πολύ προχωρημένα και πολύ πρωτοποριακά.

Τόσο που στη συναυλία του φέτος, σαράντα χρόνια μετά, στο χώρο του Μικρού Μουσικού Θεάτρου μάζεψε πλήθος κοινού όσο τα χρόνια του, όχι βέβαια πως χωρούσαν περισσότεροι αλλά δεν το πάω εκεί -κοινό που μάλιστα στα μισά την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια αφήνοντας καμιά τριανταριά αφοσιωμένους στο τέλος.

Η συζήτησή μας (ε ναι, γιατί τι θάλεγα αν με ρωτούσε κάνα κωλόπαιδο, καλά ρε παππού μίλησες με τον Κέιβ κι όχι με τον Νίμπλοκ;) αμέσως μετά ήταν ως εξής: "Γεια, έχω να σου πω ότι συνήθως όταν ακούω να λένε 'όχι ρυθμός όχι μελωδία όχι μαλακίες' αποδεικνύεται ότι εννοούσαν 'όχι ρυθμός όχι μελωδία μόνο μαλακίες'. Εσένα σου συμβαίνει ποτέ;"
Καταφατικό τον βρίσκω.
"Πάντως να ξέρεις εσύ δεν είσαι τέτοιος, εντάξει;"
Γελάει δυνατά και ταυτόχρονα μ' ευχαριστεί. Ωραίος και τζέντλεμαν.
"Τι μας έπαιξες απόψε;"
Είναι τρία πρόσφατα κομμάτια, ένα βασισμένο σε κιθάρα, ένα σε χάρντι γκάρντι κι ένα σε σαξόφωνο (σημ1: μην υποθέσετε ότι μπορείτε ν' αναγνωρίσετε ποιο είναι ποιο -μιλάμε για συνθέσεις του Φιλ Νίμπλοκ. σημ2: όλα μαζί διάρκεσαν μιάμιση+ ώρα...). Τα έπαιξε αυτούσια όπως υπάρχουν στους δυο τελευταίους δίσκους του, απλά πείραζε λίγο τα ποτενσιόμετρα κι άλλαζε τις εντάσεις των συχνοτήτων. Αυτό το τελευταίο μπορεί να ήταν όντως οι μαλακίες που λέγαμε, καταλήγει.
"Και τότε γιατί ήρθα να σε δω και δεν άκουγα τα σιντί σου σπίτι μου;"
Δε θάχα το ίδιο ηχητικό αποτέλεσμα. Πιθανότατα σπίτι δεν θα μπορώ να πετύχω ούτε την απαιτούμενη υψηλή στάθμη ακρόασης, ούτε καν το παιχνίδι των συχνοτήτων.
"Μου θυμίζεις έναν έλληνα, τον Ιάννη Ξενάκη."
Συμφωνεί, και οι δυο ακούγονται καλύτερα όταν η ένταση είναι στο τέρμα (πονηρό χαμόγελο).
"Όταν ξεκίνησες έπαιζες τα ίδια πράγματα που παίζεις και σήμερα;"
Ουσιαστικά ναι, απλά με τα χρόνια γίνεται όλο και καλύτερος ως προς το αποτέλεσμα. Ως καλλιτέχνης τώρα είναι που αποδίδει το μάξιμουμ των δυνατοτήτων του, με διαβεβαιώνει, όχι χωρίς να μειδιά με την αυτοσαρκαστική χροιά της απάντησής του.
"Το φιλμ που προβαλλόταν παράλληλα με τις συνθέσεις σου και επί δύο ώρες μας έδειχνε το μόχθο της αγροτιάς σε απωανατολική επαρχία πότε τραβήχτηκε και πού;"
Σε μια βόρεια επαρχία της Κίνας γύρω στο 1970.
"Φαντάζομαι θα έχεις βαρεθεί να το βλέπεις όλα αυτά τα χρόνια."
Μπα, του είναι κάτι ευχάριστα οικείο.

"Να σου πω τώρα, εσύ νορμάλ μουσική δεν άκουγες μικρός; Ποπ/ροκ; Τι σου κόλλησαν οι αρρώστιες που παίζεις;"
Όχι, καθόλου. Μισεί την ποπ, πάντα τη μισούσε, το λέει και χαίρεται.
"Καλά, τότε στον καιρό σου έπαιζε ο Χέντριξ, έπαιζαν οι Τζέφερσον Έρπλεϊν, που τους γούσταρε τρελά ο δικός σου ο Στοκχάουζεν κι ο δικός μας ο Χατζιδάκις, οι Βέλβετ Άντεργκράουντ που παιζε ο Τζον Κέιλ, ο μαθητής του άλλου δικού σου του Λαμόντε Γιάνγκ, τώρα βγαίνουν άντερα από μουσική, εσύ δηλαδή τι ακούς σπίτι σου;"
Χαμογελάει. Τζαζ, μου λέει. Οι δίσκοι που ακούει είναι όλοι πριν τα σέβεντις. Αλλά δεν του λέω επί τη ευκαιρία, εγώ είμαι μουσικός;
"Ναι, είμαι."
Και τι παίζω, αν επιτρέπεται;
"Εεε, ροκ μάλλον."
Χα, δηλαδή ποπ.
"... Ωστόσο, όταν μεγαλώσω μπορεί να φτιάξω μουσική εξίσου προχώ με τη δικιά σου, που ξέρεις;"
Να μην χάνω όμως κι άλλο χρόνο γιατί ενδιάμεσα μπορεί να πεθάνω, εντάξει;

Χα, χα. Πρώτη φορά με ταπώνει άνθρωπος σε συνέντευξη. Όχι βέβαια πως περίμενα ότι θα φτούραγα μπροστά σ' έναν Φιλ Νίμπλοκ. Έχω και τα μισά του χρόνια, έτσι; Φτάνει να μην πεθάνω ενδιάμεσα.

ΥΓ1: Μιλάμε για την τρίτη μέρα του έβδομου τριήμερου φεστιβάλ 2:13 που διοργανώθηκε στο Μικρό Μουσικό Θέατρο. Στην αρχή της βραδιάς παρακολουθήσαμε σειρά ταινιών από καλλιτέχνες διαφόρων εθνικοτήτων που κρατούσαν 2:13 ακριβώς. Μετά δυο αγγλάκια, η Έμα κι ο Μπεν, μας έκαναν μια περφόρμανς με προετοιμασμένη ταινία που γυρνούσε από μια μηχανή προβολής κι έβγαζε διαλειπόμενη βαβούρα όταν περνούσε πίσω από τις χορδές μιας ηλεκτρικής κιθάρας συνδεδεμένης με παραμορφωτή. Τέλος, παίξανε οι Free Piece Of Tape, ένα συμπαθέστατο ντουέτο ελληνοπαίδων που πάλευε με ηχοκουτιά, πικάπ, κονσόλες, μικρόφωνα, μια λύρα, αγχώθηκα για λογαριασμό τους, αλλά αυτοί το διασκέδαζαν -χόρευαν κιόλας. Όταν τελείωσαν μας το ανάγγειλαν μ' ένα νεύμα (να μην περιμένουμε άλλο) και μας πληροφόρησαν ότι ακούσαμε ένα τριμερές έργο που λεγόταν "(ξέχασα)/(ξέχασα)/Έξοδος".

Όταν επιτέλους κατά τα μεσάνυχτα άρχισε το φιλμ του Νίμπλοκ, ανέβηκαν ένθεν κακείθεν της σκηνής έγχορδοι για όλα, ο Νίκος Βελιώτης κι ο Coti Κ (εκ των εμψυχωτών του φεστιβάλ -κι επί τούτου τους αξίζουν πολλά εύγε, όπως και γενικότερα στη διοργάνωση). Μετά από λίγη ώρα απόπειρας να συμπράξουν με τη μουσική του Νίμπλοκ σα να μου φάνηκε ότι παρέδωσαν τα όργανα και παρέμειναν θεατές...

ΥΓ2: Άλλα, λίγο παλιότερα φιλμάκια του Νίμπλοκ παίχτηκαν κατά κόρον τη δεύτερη μέρα του φεστιβάλ αλλά δεν ήμουν εκεί;-(

ΥΓ3: Πλήρωσα Ε15 στην είσοδο. Το ενιαίο εισιτήριο για το τριήμερο διάβασα ότι ήταν Ε40. Η χύμα μπίρα είχε Ε3, ήπια δυο κι ο μπάρμαν Αντρέας χωρίς να έχουμε μέχρι τότε γνωριστεί με κέρασε μια τρίτη -αμέσως μετά πήρα την παραπάνω συνέντευξη. Τον καθιστώ λοιπόν συνυπεύθυνο στο βαθμό που το αποτέλεσμα τον ικανοποιεί.