Διονύσης Σαββόπουλος - Τα παιδιά με τα μαλλιά και με τα μαύρα ρούχα

Όχι δεν πήγαμε. Το είδαμε απ΄το YouTube, όσο αντέξαμε. Βέβαια η αφίσα στο μετρό με τον Σαββόπουλο από τα χρόνια εκείνα, με αφορμή την επέτειο των 30 ετών του Rockwave Festival, μας είχε δημιουργήσει μια αμφιβολία. Ρε μπας, τώρα στα ύστερα, ο Νιόνιος να επανέλθει; Αλλά δυστυχώς, μπα. Και δυστυχώς, όχι για τον ίδιο, που ήδη πριν από τα 30 χρόνια που μετρά το Rockwave Festival σταμάτησε κάθε σοβαρή επαφή με την καλλιτεχνική δημιουργία, αλλά για την ιστορία του ροκ στην πατρίδα μας.

Βλέπετε ο Σαββόπουλος δεν είναι τυχαίος. Φορές – φορές είναι ο κορυφαίος του ελληνικού ροκ. Αιρετικός πάντα, και όχι μέσα στην κυρίως σκηνή. Κάτι σαν ο Bob Dylan της Ελλάδας. Ή ο Nick Cave, τον οποίο προσπάθησε ανεπιτυχώς να κοπιάρει από το ‘90 και δώθε.

Στη Μαλακάσα διέπραξε την ιεροσυλία να προσπαθήσει να ξαναπαίξει την ανθολογία της κυρίως ροκ περιόδου του. “Μπάλος”, “Βρώμικο Ψωμί”, “Δέκα χρόνια κομμάτια”. Μια τραγωδία. Βλέπετε 50 χρόνια μετά, ένας μεγαλοαστός δεν μπορεί να τραγουδήσει ούτε την “τρύπια στέγη της παράγκας”, ούτε το “σαν βγω απ’ αυτή τη φυλακή”, ούτε “τη νύχτα αυτή η αστυνομία μάζεψε τους αλήτες απ΄ το πάρκο”, ούτε – ούτε. Θα μου πει κάποιος τι περίμενες. Δεν τον βοήθησαν και οι επιλογές του. Ψάχνει το καινούριο, αλλά πλέον έχει χάσει κάθε επαφή με την πρωτοπορία. Βλέπετε στα σαλόνια που συχνάζει κανένας δεν παίζει “σ΄αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε τρώνε βρώμικο ψωμί”. Κι αν το παίζει δεν ξέρει τι θα πει βρώμικο ψωμί, οπότε είναι ψέμα.

Απ΄όλους τους συντελεστές επί σκηνής, ίσως μόνο η γκάιντα του Γιώργου Μακρή μας θύμισε λίγο τον “Μπάλο”. Όμως αυτές οι τρομπέτες, έλεος, χάθηκε λίγο ζουρνάς και νταούλι, που τόσο τα ύμνησε τότε; Γύρω του άμα κοιτάξει ο Νιόνιος, θα δει μικρές και μεγάλες μπάντες, με παιδιά από μουσικά σχολεία, που δεν έχουν κανένα ενδοιασμό και συστολή να παίξουν σύγχρονο παραδοσιακό τραγούδι, όπως αυτό που έψαχνε τότε στο υπόγειο του Rodeo με τις παραστάσεις Καραγκιόζη, μαζί με ηλεκτρικά όργανα. Ένα τουρλού σύγχρονο κι ωραίο, όχι όμως αχταρμάς, σαν αυτός της Μαλακάσας.

Χρόνια τώρα ψάχνουμε τον Σαββόπουλο. Από τότε που το γύρισε και τραγουδούσε (πανέμορφα τότε) για την “Ελλάδα που αντιστέκεται”, την “Ελλάδα που επιμένει”. Μας μπέρδευε ήδη κι από πιο πριν. Ηταν ροκ όταν έκανε την περίφημη εκπομπή “Ζήτω ή Ζητώ το Ελληνικό τραγούδι” το 1986-1987, τη στιγμή που το ροκ είχε γίνει μέινστριμ και όλοι άκουγαν Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Φατμέ ή Κατσιμιχαίους; Φοβάμαι πως δεν κάλεσε ποτέ τους South of No North που μεσουρανούσαν στον πραγματικό τότε κόσμο. Μια τελευταία ύστατη ικμάδα αυτής της ιδιοφυίας παλέψαμε να ανιχνεύσουμε στο “Κούρεμα”, ίσως μόνο στο “Καλοκαίρι”. Και μετά τέλος.

Παρόλ’ αυτά έχει αφήσει απόγονους ο Σαββόπουλος. Είναι όσοι τραγουδούν το “Ντιλέμ ντελέ ντιλέμ” ή το “Ας κρατήσουν οι χοροί”. Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ο πιο χαρακτηριστικός από αυτούς, παρότι η πολλαπλά αναμενόμενη κάποτε συνεργασία τους δεν πρόκοψε. Αλλά κι άλλοι και άλλες, που αναζητούν στο σήμερα, την χαμένη ελληνικότητα ή τη διάχυτη βαλκανικότητα (όπως το πάρει κανείς), όπως η Εβρίτικη Ζυγιά, η Βουκολική Διαταραχή, ή λίγο παλιότερα οι Villagers of Ioannina City. Ακόμη κι ο Νίκος Πορτοκάλογλου που μιμήθηκε την εκπομπή του στην τηλεόραση και πιθανόν τον ξεπέρασε με το “Μουσικό Κουτί”, παρότι και πάλι το ροκ (όσο και αν προσπάθησε πράγματι ο νέος οικοδεσπότης) και σ΄αυτή την εκπομπή απουσίαζε, ή όταν ήταν παρόν δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει.

Προσπαθεί ο Σαββόπουλος, όμως δεν τα καταφέρνει. Ίσως οι συνθήκες που δημιούργησαν κάποτε το “Ζεϊμπέκικο” με τη Σωτηρία Μπέλλου, να ήταν μοναδικές. Ίσως πάλι δεν έχει πια κουράγιο ή και τη δύναμη να πέσει στα πατώματα, να φτιάξει από το μηδέν αριστουργήματα. Διάλεξε για τη Μαλακάσα τη νέα ανακάλυψη, την Κλαυδία, με τις τεράστιες φωνητικές δυνατότητες. Αλλά κι αυτή πήρε αποστάσεις εμφανείς, που φαίνονταν και επί σκηνής, Δεν ήταν πραγματικό, δεν ήταν ζωντανό αυτό που συνέβαινε.

Μια καρικατούρα Rockwave Festival, μια κακή επέτειος. Μήπως όμως και το ροκ πλέον δεν είναι ζωντανό; Ρωτήστε εσείς τις AI μηχανές για αυτό. Το ροκ πεθαίνει εδώ και 50 χρόνια, και πάντα εδώ είναι. Δεν χρειαζόταν αυτή η συναυλία για να αποδείξει κάτι. Φοβάμαι ο Σαββόπουλος κολακεύτηκε από την πρόταση, οι διοργανωτές θα σκέφθηκαν ότι σε ένα πλαίσιο ενός ροκ φεστιβάλ μπορεί ο ίδιος να απογειωθεί. Τίποτε απ΄όλα αυτά δεν συνέβη.

Η αποτυχία δεν σταματά την αγάπη μας για τον Σαββόπουλο, εδώ και 35 και πλέον μάλλον χρόνια! Είναι μέρος της ιστορίας μας, είναι δικός μας, ότι ανοησία (έως κι εδώ στο MiC αυτολογοκρινόμαστε) κι αν κάνει. Δεν περιμένουμε κάτι βέβαια απ΄τον ίδιο. Ίσως μόνο να βρεθεί καμιά κόπια από παλιά, με άγνωστες ηχογραφήσεις, όπως η χαμένη πλήρης κόπια του ντοκιμαντέρ “Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος” του Λάκη Παπαστάθη από το 1975 (τη χρονιά που έβγαλε το χαμένο και τότε αριστούργημα, τα “Δέκα Χρόνια Κομμάτια”), όπου και εκεί διαπιστώνουμε τη δημιουργική μεγαλομανία, τον στόμφο αλλά και την ακόμη τότε πηγαία έμπνευση του ανθρώπου που συμφιλίωσε την ελληνικότητα με το ξενόφερτο ροκ. “Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, ποτέ δεν λένε την αλήθεια”. Δεν ξέρω για ποια τραγούδια λέει, αλλά είναι δικά μας, ότι κι αν είναι.