Cine Poeme με Μουσική Επιτόπου
Ποιος είπε ότι ένα μουσείο είναι μαυσωλείο της [έστω και σύγχρονης] τέχνης; Λάθος! Μπορεί, αν διαθέτει ανοιχτόμυαλο καλλιτεχνικό διευθυντή [την κα Ματούλα Σκαλτσά επί παραδείγματι], να γίνει ένας ζωντανός πολυχώρος δράσης και δημιουργίας. Μπορεί να οργανώνει ή/και να φιλοξενεί δρώμενα που αλλάζουν την ιδέα μας για το χώρο και τα εκθέματα. Κάτι τέτοιες μικρές μουσικές εκπλήξεις έχουν συμβεί σε αρκετές εκθέσεις του μουσείου αυτού, μερικές μάλιστα και αργότερα κι όχι μόνον την ημέρα των εγκαινίων.
Με τη φιλοξενία της ομάδας 'Μουσική Επιτόπου' [Σάκης Παπαδημητρίου, Γεωργία Συλλαίου και Γιώργος Μπαντούκ Αποστολάκης] στη νέα του πτέρυγα, το Μουσείο ανοίγει άλλον έναν καλλιτεχνικό ορίζοντα κάνοντας πιο πλουραλιστική την παρουσία του στην Θεσσαλονίκη. Μελωδική ηχόδραση και κινηματογραφικός σουρεαλισμός μαγειρεύονται στον χώρο του μικρού αμφιθεάτρου, ζωντανεύοντας στην οθόνη μας έναν σχεδόν άγνωστο και μαγικό κόσμο, παρασέρνοντας το κοινό σε νέα κύματα ευφορίας.
Η εν λόγω ομάδα είναι αρκετά γνωστή πολύ παραέξω από τα ελληνικά σύνορα, έχοντας παρουσιάσει αρκετές φορές βωβές ταινίες με ζωντανή ηχητική επένδυση. Από "Νοσφεράτου" και "Μετρόπολις" μέχρι "Λούλου" και "Τρέλες γυναικών". Ακόμη πιο φιλόδοξο και πιο ενδιαφέρον όλων, βρήκα το κολάζ από σουρεαλιστικά σινε-ποιήματα με τον τίτλο "Cine Poeme". Πρόκειται για μια [υπό Άκη του Κερσανίδη] συρραφή βωβών ταινιών μικρού μήκους που έγιναν στις δεκαετίες του '20 και του '30 από πειραματιστές καλλιτέχνες, εξερευνητές του μέσου, όπως ο Χανς Ρίχτερ, η Ζερμαίν Ντιλάκ, ο Μαν Ρέι και ο Ρενέ Κλαίρ.
Ταινιούλες που θεωρήθηκαν πολύ παλαβές για την εποχή τους, που υβρίστηκαν, που αγνοήθηκαν, που κινδύνεψαν [κάποιες απ' αυτές] ακόμη και με αφανισμό. Των οποίων οι δημιουργοί κατηγορήθηκαν ως παρακμιακοί ή και παράφρονες. Όταν κάτι είναι έξω από την εποχή του, τότε συνήθως απολαμβάνει της εκτίμησης των επερχόμενων γενεών. Εξάλλου αν κάτι αξίζει ν' αναστηθεί αυτό θα φανεί μόνο μετά θάνατον. Όχι μόνον ξεθάφτηκαν και αποκαταστάθηκαν αλλά επηρέασαν και τις επόμενες ανήσυχες φουρνιές [τα καπέλα του Ρενέ Μαγκρίτ αλλά και η πρόσφατη "Θεϊκή παρέμβαση" του παλαιστίνιου Ελία Σουλεημάν πρέπει να έχουν αρπάξει κάτι από τα "Πρωινά φαντάσματα" του Ρίχτερ, το πεισιθανάτιο χιούμορ του Κλαιρ θεωρείται προχωρημένο ακόμη και σήμερα στην εποχή της 'απόλυτης αναισθησίας', ενώ η Ντιλάκ ξαναανακαλύφτηκε πολύ πρόσφατα].
Δεν είναι όμως μόνο το οπτικό μέρος που προκαλεί. Στο ίδιο μήκος κύματος εκπέμπουν και οι μουσικοί. Ο Σάκης που παιδεύει το πιάνο του και του κάνει ξενακικά πειράγματα. Η Γεωργία που ανοίγει κι άλλο το ήδη διευρυμένο φωνητικό της φάσμα, για να μας δώσει νέες διαστάσεις των βοκαλιστικών της αυτοσχεδιασμών. Και περισσότερο όλων ο πολυπρισματικός κος Μπαντούκ που κομίζει στο σχήμα έναν αέρα φρεσκάδας με τους ηχοτροπικούς πειραματισμούς του, είτε με την πολυοργανική του κιθάρα είτε με τις ηλεκτρονικές του λούπες [ελελεύ κύριε Εμπειρίκο, οι ωρυόμενοι επί στήθους παρθένου λέοντες σε χαιρετούν]. Ακόμη και εμφανησιακά, ως φυσική παρουσία, είναι μια καθαρά αντιστικτική φιγούρα που παραπέμπει στους Κράφτγουερκ αλλά και στους Λένινγκραντ Κάουμπόυς. Das model από κάθε άποψη.
Τα προβληθέντα εικονο-ποιήματα
Rhythmus 21 [Ρυθμός 21, 1921] του Hans Richter
Filmstudie [Κινηματογραφική σπουδή, 1926] του Hans Richter Vormittagsspuk [Πρωινά φαντάσματα, 1928] του Hans Richter
Le retour ala raison [Επιστροφή στη λογική, 1923] του Man Ray
Emak Bakia [1926] του Man Ray
L' etoile de mer [Ο αστερίας, 1928] του Man Ray
Les mysteres du chateau du De [Τα μυστήρια του πύργου των Ντε, 1929] του Man Ray
La coquille et le clerqyman [Το κοχύλι κι ο κληρικός, 1928] της Germaine Dulac
Disque 957 [Δίσκος 957, 1928] της Germaine Dulac
The meet variation [Themes et variations, Προσήκουσες παραλλαγές, 1928] της Germaine Dulac
Arabesque [Χορευτικό αραβούργημα, 1929] της Germaine Dulac
Entr'acte [Διάλειμμα, εντράδα, 1924] του Rene Clair
