Live at the Apollo
Ακούσαμε τον δίσκο, γράψαμε (εις διπλούν) γι' αυτόν, ώρα να δούμε και τι "ψάρια" πιάνουν επί σκηνής. Αυτόπτης και αυτήκοος (και διόλου αντικειμενικός) μάρτυς η Μαρία Φλέδου
Θα συνεχίσω από εκεί που κατέληξα λίγο πριν. 'Μία από τις καλύτερες μπάντες' είναι σίγουρα μία υποκειμενική δήλωση. Όμως έχοντας δει αρκετά live πλέον στη ζωή μου μπορώ να πω το λίγο πιο αντικειμενικό 'υπάρχουν αυτές που ξεχωρίζουν στη σκηνή'. Ο καλός ήχος από μόνος του δεν αρκεί και δεν εξαρτάται απαραίτητα από τους ίδιους τους μουσικούς και, κατά τη γνώμη μου πάντα, η δύναμη της σκηνικής παρουσίας μπορεί να βρίσκεται σε οτιδήποτε, είτε στην θεατρικότητα, είτε στη στατικότητα, όταν βγαίνει αβίαστα και ανεπιτήδευτα. Ύστερα υπάρχει και η επικοινωνία με το κοινό με όποιον τρόπο κι αν επιτυγχάνεται αυτή, από τις συζητήσεις που ανοίγει ο Jarvis μέχρι το ένα χαμόγελο ευχαρίστησης του Jim Reid. Νομίζω ότι πάνω απ' όλα οι αγαπημένοι μας μουσικοί είναι αυτοί που θεωρούμε χαρισματικές προσωπικότητες.
Και ένας τέτοιος frontman είναι για μένα ο Brett Anderson. Γνωρίζοντας ότι η επιστροφή τους στο Λονδίνο είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο για τον ίδιο, δεν μου κάνει εντύπωση ότι μιάμιση ώρα πριν ανοίξουν οι πόρτες η ουρά είναι ήδη μεγάλη. Παρ' όλα αυτά έφτασα οριακά ώστε να βρίσκομαι μπροστά στη σκηνή. Κάπου μετά τις 8, τo Apollo έχει σχεδόν γεμίσει, εγώ ήδη έχω αρχίσει να ξεκαθαρίζω τα πράγματα με δύο ελαφρώς επιθετικά μέλη του αυτοαποκαλούμενου 'fanclub' αλλά έχω κάνει και έναν καινούριο φίλο. Η φίλη μου δίπλα ετοιμάζει ωτοασπίδες, η κουμπάρα μου μας κουνάει το χέρι από το μπαλκόνι λόγω λουμπάγκου και επιτέλους τα φώτα σβήνουν.
Πρώτο δώρο λοιπόν στο Λονδίνο, η πρόσκληση στους Horrors να ανοίξουν και τα δύο βράδια στο Apollo. Δεν νομίζω ότι είχαν ποτέ τόσο ταιριαστό support από τότε που είχαν πάρει μαζί τους σε τουρ τους Strangelove, σίγουρα όχι όσες φορές τους έχω δει εγώ. Οι Horrors στη σκηνή είναι εκρηκτικοί και όμορφοι, η ενέργεια ειδικά των Faris, Rhys και Josh στην πρώτη γραμμή της αρκετά μεγάλης σκηνής κάθε άλλο παρά support θυμίζει και έχουν την υποδοχή που αρμόζει ως special guests. Στο σύντομο σετ ακούσαμε το 'Hologram', ένα καταπληκτικό 'Machine', 'Who Can Say' και 'Sea Within a Sea', 'Endless blue', το 'Ghost', που ήταν και το highlight μου, και τέλος δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει το 'Something to Remember me by' (είμαι σίγουρη ότι κάτι μου διαφεύγει, τα setlists τους πετάχτηκαν στα σκουπίδια δυστυχώς ).
Μετά από αυτό, η σκηνή ετοιμάζεται για τους headliners, το Apollo είναι πλέον φουλ και η κόκκινη κιθάρα του Richard στήνεται μπροστά μας. Υπολόγισα σωστά τη θέση μου στην άκρη γιατί όσο και αν θα ήθελα να έχω το Brett επάνω μου για δύο ώρες, δυστυχώς δεν νομίζω ότι η σπονδυλική μου στήλη πλέον θα το άντεχε, αν και παραδόξως το κοινό στο κέντρο απαρτίζεται κυρίως από 'παλιούς' που προφανώς πιστεύουν στις αντοχές τους. Tα φώτα ξανασβήνουν και δύο φιγούρες διακρίνονται πίσω από ένα λεπτό screen. Brett και Richard ξεκινάνε το 'As One' ενώ σιγά-σιγά αρχίζουν να διακρίνονται και οι υπόλοιποι και μετά την δραματική κορύφωση του ίντρο ξεκινάει το επόμενο κομμάτι του 'Blue Hour', 'Wastelands' και ένα ακατάπαυστο, ανελέητο σετ-φαντασίωση, που ειλικρινά είχε το κοινό που του άξιζε.
Έτσι κι αλλιώς όπως σε κάθε συναυλία τους είναι δεδομένη η συμμετοχή όλων, δεν υπάρχει επιλογή. Είναι εμφανές ότι τουλάχιστον όσοι είμαστε μαζεμένοι μπροστά στη σκηνή έχουμε ήδη εμπεδώσει το καινούριο άλμπουμ. Ακολουθεί θριαμβευτικά το hit του 'Night Thoughts' 'Outsiders' και περνάμε στο πρώτο σετ από classics: 'We are the Pigs', 'So Young' με τον Neil να αφήνει τα πλήκτρα για τη δεύτερη κιθάρα και να έρχεται πιο κοντά μας και 'Heroine' κατά τη διάρκεια του οποίου έχουμε έναν αεικίνητο Richard, ενώ παραδίπλα ο σούπερ κουλ Mat κάνει τα δικά του ( mat-isms όπως λέει και η κουμπάρα μου) είτε χορεύοντας κατά το γνωστό Suede λίκνισμα είτε τριγυρνώντας στη σκηνή.. Ο δε Brett είναι λες και δεν πέρασε μία μέρα από την πρώτη φορά που του αντι-τραγουδούσα με πάθος 'Ι'm 18 (ήμουν όντως) and I need my Heroines'. Αμέσως μετά 'Drowners' και 'He's Dead'. Στο άκουσμα του τελευταίου ο καινούριος μου φίλος κι εγώ τσιρίζουμε ταυτόχρονα. 'I'm sorry...' μου λέει. 'Don't be!'. Και αφού απολαύσαμε τον σαγηνευτικό χoρό του Brett σε μία από τις Suediest moments της βραδιάς και ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια, κάνουμε υπόκλιση μπροστά στο μεγαλείο του ολοκαίνουριου 'Tides' για να σταματήσουν όλα για το ένα λεπτό του 'Roadkill'. Το drama συνεχίζεται με 'Sabotage'.
Το επόμενο όμως κομμάτι δεν ήταν απλώς ευχάριστη έκπληξη, ήταν μάλλον big news στο Suedeworld. Για περίπου τρία δευτερόλεπτα κοιταζόμαστε όλοι μεταξύ μας ακούγοντας το ίντρο του Simon στα ντραμς. Είναι δυνατόν... Ναι είναι: 'See my Dolly, she's over there!' Δεν έχω λόγια να σας περιγράψω το ξέσπασμα του κοινού από άκρη σε άκρη για ένα θρυλικό b-side που ούτε καν στο 'Sci-fi Lullabies' είχε συμπεριληφθεί και δεν έχει ακουστεί ζωντανά πάνω από τρεις φορές. Προσπαθώ να θυμηθώ τα λόγια με τη σωστή σειρά, τελικά δεν έχει σημασία γιατί τα μπερδεύει και ο ίδιος ο Brett, κάποια στιγμή τα ξεχνάει εντελώς, αλλά ούτε αυτό έχει σημασία, γιατί και αυτός έτοιμος να ξανά ανέβει στα χέρια των τολμηρότερων και όλοι οι υπόλοιποι μαζί τα βρίσκουμε στο σημείο που πρέπει, σε ένα sing along-απωθημένο: 'I'm so, so down, are you never coming round?' 'Είχαμε να το παίξουμε 26 χρόνια... μάλλον φάνηκε!'. Το μόνο που φάνηκε είναι ότι το 'Dolly' είναι ageless όπως κι εσύ Brett! απαντάω από μέσα μου εγώ.
Και έτσι με αυτό το δεύτερο 'δώρο' έγινε η αλλαγή ύφους προς το πιο 'upbeat'. Στο 'It starts And Ends With You' ο Brett έρχεται και μία βόλτα κάτω από τη μία άκρη του κάγκελου ως την άλλη για να τραγουδήσει και στον πιο απομακρυσμένο μπροστινό και ξανά ανεβαίνει στη σκηνή για το 'Filmstar' το οποίο πρώτη φορά παρατήρησα πόσο ταιριάζει σε mood με το 'Metal Mickey' που το ακολουθεί, το κομμάτι που με έκανε για πάντα δική τους. 'Πόσες φορές μας έχουν ρίξει κάτω... πόσες φορές... γιατί εμείς θα ξανασηκωθούμε...' αρχίζει να μουρμουρίζει ο Brett διασχίζοντας με ένταση τη σκηνή. 'όσες φορές...' γιατί we're the lovers on the streets, we're the litter on the breeze! Και είναι μάλλον αυτή η αίσθηση του belonging που πάσχιζα να εξηγήσω αλλού που έκανε όλο κυριολεκτικά το Apollo να γίνει ένα στο 'Trash'. Και σαν να μην του έφτανε αυτό πριν σταματήσουμε να χειροκροτάμε μας φωνάζει': 'Αυτό το ξέρετε; Come on!' για να ξεκινήσει το 'Animal Nitrate' που ποτέ δεν απογοητεύει και καταλήγει με τον Brett να χορεύει το σημείο πεσμένος στα τέσσερα.
Ευτυχώς μετά και από αυτό ίσως να σκέφτηκε ότι εμείς οι κάτω δεν είμαστε απαραίτητα τόσο εκπληκτικά όμορφοι όντας εντελώς μούσκεμα στον ιδρώτα και μας επιτρέπει μία μικρή ανάσα. 'Θα δοκιμάσω κάτι τώρα... αν θέλετε κάντε λίγη ησυχία για να ακουστεί αλλά βέβαια αν προτιμάτε τραγουδήστε μαζί μου.' (αυτό το τελευταίο μάλλον δεν έπρεπε να το ενθαρρύνει). Παίρνει λοιπόν την ακουστική του κιθάρα ενώ οι υπόλοιποι αποχωρούν για λίγο από τη σκηνή και μας τραγουδάει ένα συγκλονιστικό 'Pantomime Horse' το οποίο όπως καταλαβαίνετε κατέληξε σε μία γκρουπ παραφωνία, παρά τις καλές μας προθέσεις, στο have you ever tried it that way?
Ενώ λοιπόν σκέφτομαι ότι μπράβο μου δεν έχω κλάψει ακόμη, παίρνουν και οι πέντε θέση για να συνεχίσουν το πιο 'ήρεμο' κομμάτι του προγράμματος, αν μπορεί να το αποκαλέσει κανείς έτσι, τα φώτα χαμηλώνουν, το background γίνεται μαυρο-κόκκινο και ξεκινάει ο Neil στο πιάνο. Τι το ήθελα... πενήντα δευτερόλεπτα από το 'The 2 of Us' έφταναν. Και πλέον έφευγαν δάκρυα, δυο-τρεις λυγμοί, οι αναμενόμενες κορώνες κτλ. Το ευχαριστήθηκα.
Και πόσο ταιριαστό και υπέροχο ήταν αμέσως μετά το 'Invisibles', ένα κομμάτι που με έχει εντυπωσιάσει ζωντανά και τις δύο φορές που το άκουσα. Το κυρίως σετ κλείνει με το 'Flytipping'. Ο Brett ολοκληρώνοντας το δικό του μέρος αποχωρεί, τον ακολουθούν πρώτα ο Simon και μετά ο Neil για να απολαύσουμε ένα μικρο instrumental ντουέτο μπάσο-κιθάρα από Mat και Richard, ώσπου τέλος μένει ο Richard μόνος να μας 'αποχαιρετίσει'. Και εγώ μπροστά μου για λίγο είδα τον συνομήλικο μου που κάποτε, αφού ανακαλύψαμε ότι τα γενέθλιά μας χωρίζουν μόλις τρεις μέρες, τραβολογούσα να έρθει μαζί μας βόλτα. 'I don't really drink' μου είχε πει τότε και ότι χρειαζόταν ύπνο γιατί δεν τα είχε συνηθίσει όλα αυτά ακόμη. Πολλά άλλαξαν για αυτόν έκτοτε και είμαι πραγματικά χαρούμενη που μετά από καιρό τον ξαναβλέπω τόσο καλά, σε καλύτερη φόρμα από ποτέ και σίγουρα πιο υγιή και χαρούμενο από μερικά χρόνια πριν. Από την πρώτη εκείνη φορά που τον είδα στη σκηνή πριν 23 χρόνια, ομολογουμένως απογοητευμένη αρχικά που δεν θα δω τον Butler, έχω έναν απεριόριστο θαυμασμό (και μεγάλη αδυναμία) για το παιδί θαύμα που στα 17 του βρέθηκε για να στηρίξει την αγαπημένη του μπάντα και έτσι σήμερα να βρίσκονται όλοι μαζί εδώ.
Και αρχίζει το μικρό αλλά εξαιρετικά συναισθηματικό encore.
'Αν ξέρετε τα λόγια ας τραγουδήσουμε όλοι μαζί. Αν όχι δεν ξέρω τι κάνετε εδώ!' γελάει ο Brett. 'Αφιερωμένο σε όλους σας. Beautiful Ones'.
Έχουμε ήδη φτάσει στο τέλος δυστυχώς... ' Αυτό θα είναι πραγματικά το τελευταίο κομμάτι για να μου μείνει φωνή και για αύριο. Και πάλι αν ξέρετε τα λόγια θα ήθελα να τραγουδήσετε μαζί μου γιατί αυτό το κομμάτι είναι πολύ ξεχωριστό για μένα'. Και όλοι συμμετέχουμε στο 'Life is Golden', και είναι τόσο όμορφο να θέλει να μοιραστεί μαζί μας κάτι τόσο προσωπικό, γραμμένο για και προς τον γιο του.
To πρώτο πράγμα που έχω να πω σε σχέση με αυτή τη συναυλία ως εμπειρία, είναι ότι πλέον ο Brett έχει οικειοθελώς καταρρίψει κάθε όριο ανάμεσα σε σκηνή και κοινό. Αν κάποτε έπαιζε με το κοινό του απαιτώντας την προσοχή του χωρίς πάντα να την ανταποδίδει, ή μάλλον ανταμείβει, τώρα το θέλει μαζί του από την αρχή μέχρι το τέλος και δεν διστάζει να το ευχαριστεί σε κάθε ευκαιρία, να το αναγνωρίζει σαν αναπόσπαστο μέρος αυτού που συμβαίνει και να του δίνει αγάπη μαζί με το ιδρωμένο του χέρι (το οποίο δεν ενόχλησε ποτέ καμία και κανέναν ). Η φωνή του Brett, ο οποίος παρεμπιπτόντως πάτησε τα 51 και όχι τα 21, είναι συγκλονιστική. Και παραμένει καθόλη τη διάρκεια, είτε βρίσκεται στη σκηνή, όρθιος ή ξαπλωτός, είτε κάνει crowd surfing, είτε τρέχει, ίπταται πάνω από ηχεία, τυλίγεται με μικρόφωνα και πέφτει στα τέσσερα. Αν κάποιος έχει την εντύπωση ότι κάτι συνέβη στις φωνητικές χορδές του, μάλλον χάνει κάτι από την ακοή του. Και δεν έχω κάτι άλλο να σας πω για το θέμα. Την Παρασκευή μπροστά μου είχα μία μπάντα σε top form, σε έναν πολύ όμορφο χώρο, με τον απαιτούμενο ήχο, μίνιμαλ αλλά εντυπωσιακά σκηνικά και φωτισμό, όλα είχαν την ποιότητα που τους αξίζει και που οι ίδιοι βέβαια φέρουν από φυσικού τους. Και η σημασία της επιστροφής τους στη σκηνή του Λονδίνο βέβαια έπαιξε τον ρόλο της. Το να σας πω ότι 'they look good' είναι πλεονασμός. Το ότι έπαιξαν καταπληκτικά δεν αρκεί για να περιγράψει ένα από τα καλύτερα live που έχω δει στη ζωή μου, δεύτερο μόνο μετά τους Cure.
Αποχωρούμε με τη φίλη και όλους τους υπόλοιπους καταϊδρωμένες, με ξεχαρβαλωμένα κεφάλια και γοφούς, μάσκαρα και eyeliner να τρέχουν ενώ η κουμπάρα μου μας φωνάζει 'Fucking Dolly!' από μακριά. Η βραδιά τελειώνει με φωτογραφήσεις υπό τη φωτεινή επιγραφή του Apollo. To βαγόνι του υπογείου στο Hammersmith μετατράπηκε στο πιο ταιριαστό σκηνικό.
Την επόμενη μέρα ο Mat γράφει στο Twitter του :'Δεν ξέρω αν είχε να κάνει με τον (φανταστικό) χώρο, αλλά το χθεσινοβραδινό ήταν το πιο ατίθασο και έτοιμο για όλα κοινό που είχαμε στο Λονδίνο για χρόνια. Σας ευχαριστούμε όλους'.
Εμείς σας ευχαριστούμε Mat, for all the love and poison of London.
Υ.Γ.: Μόλις έφτασα σπίτι έλαβα ένα μήνυμα φίλου που δεν μπόρεσε να παραβρεθεί: 'Πώς ήταν;'. 'OMG αυτή η λίστα δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ!' απάντησα. Και το πιστεύω ακόμη ότι ήταν και θα παραμείνει η καλύτερη αυτής της περιοδείας. Παρόλα αυτά δύο μέρες μετά με αφορμή ένα ντοκιμαντέρ-παρωδία με τίτλο 'The Insatiables' που εμφανίστηκε στο YouTube, το Δουβλίνο απόλαυσε μία εκτέλεση του 'Animal Nitrate' που δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Το βίντεο έχει αναρτηθεί ολόκληρο, δείτε το και αγαπήστε τους ακόμη περισσότερο!