Από τις ΡΙΖΕΣ ως τα ΑΝΘΗ του καλού

Η Μάργκαρετ Άτγουντ έχει γράψει στο “Moral Disorder and Other Stories” την περιεκτικότερη ίσως φράση για το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης: «Στο τέλος, όλοι θα γίνουμε ιστορίες». Είτε ιστορίες που έχουμε γράψει οι ίδιοι και οι ίδιες, είτε ιστορίες για εμάς που θα τις αφηγηθούν άλλες και άλλοι – ο τελικός προορισμός μας είναι προδιαγεγραμμένος από τη στιγμή που ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο. Γι’ αυτό ακριβώς είναι απαράδεκτο το να αντιμετωπίζουμε έναν άνθρωπο που πάσχει από την οποιαδήποτε ασθένεια λες και είναι νεκρός. «Να μην τον ενοχλήσουμε, να μην την κουράσουμε, μην πούμε ότι θα βγούμε γιατί πού να τρέχει μες στον ήλιο» και πάει λέγοντας. Λες και επειδή εμείς δεν είμαστε (σήμερα) ασθενείς δεν θα πεθάνουμε ποτέ.

Η μουσική παράσταση του Θάνου Ανεστόπουλου στο Παλλάς από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως «αποχαιρετιστήρια». Αρνούμαι να τη δω ως τέτοια. Ήταν ένας ύμνος στη Ζωή και σε ό, τι την κάνει να αξίζει – στην Τέχνη. Ο Καβάφης προστρέχει στην Τέχνη της Ποιήσεως και στα φάρμακά Της που «κάμνουνε – για λίγο – να μην νιώθεται η πληγή». Με τον ίδιο τρόπο, όλοι και όλες προστρέχουμε στην Τέχνη κάθε μορφής για να ξορκίσουμε το Χρόνο, τον Πόνο και το Θάνατο.

Το μόνο «κακό» με την παράσταση ήταν το ανοιχτό του χώρου. Σε κλειστό θέατρο θα αναδεικνυόταν ακόμα περισσότερο ο μυσταγωγικός και κατανυκτικός της χαρακτήρας. Κεριά, κρασί, καπνός, και ο Ποιητής καθήμενος να αφηγείται και να τραγουδά την Τέχνη του, με μια φωνή που δεν έχει αλλάξει στο παραμικρό και με την πολύτιμη αρωγή των μουσικών του. Το πιάνο, το τσέλο, το κοντραμπάσο, το vibrandoneon και το ηλεκτρικό πριόνι ενέτειναν την ατμόσφαιρα των τραγουδιών – ειδικά το τελευταίο.

Σαφής ο τίτλος της παράστασης: «Από τις ΡΙΖΕΣ ως τα ΑΝΘΗ του καλού». Από τα όσα δημιουργούν τον καλλιτέχνη έως τα δημιουργήματα αυτού. Αφήγηση και τραγούδια εναλλάξ. Οι πρώτες ρίζες είναι κοινές για όλους και όλες μας: μια μελωδία, μια ποιητική συλλογή, ο Έρωτας με την σαρωτική του δύναμη. Η ψυχική του έκφανση όπως εκφράζεται στο «Κοντά σου» της Μαρίας Πολυδούρη και η σωματική του έκφραση στο «Άγριο Μέλι» των Κρίνων. Ο Γιάννης Αγγελάκας με το «Όταν ξυπνούν οι εραστές» και το «Όλα είναι δρόμος», με τα πυροτεχνήματα να σκάνε στον ουρανό. «Ως το τέλος του κόσμου» θα πετάνε τα Ξεροκέφαλα Μπαλόνια και ο Moss Doe με τον Anastasis Doe θα γράφουν και θα ερμηνεύουν το αφιερωμένο στον Θάνο Ανεστόπουλο “Stubborn Balloon”.

Οι ρίζες θρέφουν και οι μίσχοι ψηλώνουν ακούγοντας Nick Cave και τραγουδώντας τον, με τον ίδιο τρόπο που έκανε ο Nomik των Sleepin Pillow με το “Into my arms”. Η «Νύχτα» κρύβει μέσα της τον πιο μεγάλο ήλιο και οι μπητνικ «καίγονται σαν τα μυθικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά», όπως έγραφε ο Τζακ Κέρουακ ακούγοντας τη Λίνα Πάβλοβα να ερμηνεύει το “Just say I love him” της Nina Simone. «Μικρές αλήθειες» είναι όλες αυτές, όπως και οι ευχές του Θάνου για τα χρόνια πολλά στη Μάγδα Φύσσα και στον Παύλο Παυλίδη. Ο τελευταίος τραγουδά τις «Περαστικές» του Κώστα Βάρναλη και το «Ένα μικρό πλεούμενο».

Μπορεί να «Έγινε η απώλεια συνήθειά μας», αλλά η ζωή δεν είναι μόνο απώλεια. Είναι και μια “Perfect Day”, όπως έγραψε ο Lou Reed δια φωνής Γιάννη Νάστα, που «θέλει να σου πει για εσάς τους δυο». Ο Έρωτας και η δύναμή Του, αυτή η παγκόσμια σταθερά και τα χιλιάδες Άνθη του Καλού που άνθισαν εξαιτίας Του. «Τα χρόνια μου ναυάγησαν στις ξέρες σου» και η «Φαρμακωμένη». Η ποίηση του Κώστα Ουράνη: «Θα πεθάνω ένα πένθιμο του φθινόπωρου δείλι». Η ομορφιά που επιβιώνει και μέσα στη φρίκη: το “If” του Michael Nyman από το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ». Ο «Τελευταίος Σταθμός»: «Δεν κόβεται στα δύο η ζωή/ είναι ήλιος και μαζί βροχή/ κι ούτε για μια αιωνιότητα/ δεν θ’ άλλαζα μια μέρα απ’ αυτή». Ο Ποιητής αποχωρεί με την παραίνεση: «μέσα μας είναι το φως. Μέσα μας». Το κοινό τον αποχαιρετά όρθιο και δακρυσμένο.

Κάποια στιγμή, ο Θάνος είπε ότι «τα χρόνια δε μας ακολουθούν, εμείς ακολουθούμε τα χρόνια, στίχοι, ποιήματα, λέξεις, κι εμείς είμαστε εδώ, κι ας πονάει το σώμα, κι ας πονάνε τα κόκαλα, εμείς γράφουμε τραγούδια, μουσική». Στο τέλος εμείς θα γίνουμε ιστορίες και θα μείνουν μόνο οι λέξεις. Είναι η μόνη Αθανασία που μπορούμε να πετύχουμε – είναι όμως αρκετή. Εν αρχή (και εν τέλει λοιπόν) ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς την Τέχνη, και η Ζωή ην η Τέχνη.
---
Οι φωτογραφίες του Λευτέρη Τσινάρη από εδώ.