Ζωντανοί στην Θεσσαλονίκη

 Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, οι Ολλανδοί θρύλοι The Ex έχουν αναπτύξει μια σχέση αλληλοεκτίμησης με το απαιτητικό κοινό της Θεσσαλονίκης, καθώς έδωσαν εμφανίσεις κατά το παρελθόν που έμειναν ανεξίτηλες στη μνήμη μας. Δε θα σταθώ όμως στα περασμένα, γιατί θ’ ανασύρω μνήμες φίλων που δε βρίσκονται εν ζωή και δε θέλω να φορτίσω το κλίμα του κειμένου. Όσες και όσοι επιθυμούν, μπορούν ν’ ανατρέξουν σε παλιότερα κείμενα του συνοδοιπόρου Άρη Καραμπεάζη που αφηγείται εμπεριστατωμένα τις πολύτιμες εμπειρίες του.

Την τελευταία ημέρα του Οκτώβρη η πόλη ζούσε στους ρυθμούς του Halloween και του 66ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου, δημιουργώντας από νωρίς μποτιλιαρίσματα στους δρόμους και δυσκολίες στην ανεύρεση στάθμευσης κοντά στα Λαδάδικα και το Λιμάνι. Περίπου ένα τέταρτο πριν τις δέκα διαβήκαμε το κατώφλι του κατάλληλα διακοσμημένου Eightball, βρίσκοντας μια γωνιά με καλή θέα στη σκηνή. Οι σοβαροί μουσικόφιλοι της πόλης έδωσαν όπως πάντα βροντερό παρών, ενώ οι “εναλλακτικοί” celebrities με τα υψωμένα κινητά τηλέφωνα έλαμψαν διά της απουσίας τους, γεγονός το οποίο δε με χάλασε καθόλου, αλλά αντίθετα μου έφτιαξε περισσότερο τη διάθεση. Από το σύνολο των παρευρισκόμενων, το μεγαλύτερο ποσοστό αντιστοιχούσε στην ηλικιακή ομάδα 50-60 ετών, εκεί όπου ανήκω κι εγώ, ενώ παρατήρησα και μια μικρή μερίδα μικρότερων ηλικιών με σταθερή παρουσία σε ανάλογες εκδηλώσεις.

 Για την ιστορία, το συγκρότημα σχηματίστηκε το 1979 και έκανε την παρθενική του εμφάνιση στη δισκογραφία με το τραγούδι “Stupid Americans” που συμπεριλήφθηκε στη συλλογή Ultreg-Punx το 1980. Έκτοτε, παράγουν ακατάπαυστα μουσικό υλικό, διακινώντας το είτε μέσω ανεξάρτητων ετικετών είτε μέσω της δικής τους ετικέτας. Από τα ιδρυτικά μέλη έχει απομείνει ο κιθαρίστας Terrie Hessels, η Katherina Bornefeld κάθεται στα τύμπανα από το 1984, ο Σκωτσέζος κιθαρίστας Andy Moor, γνωστός από τη θητεία του στους ομόηχους Dog Faced Hermans, ενσωματώθηκε το 1990, ενώ ο κιθαρίστας και τραγουδιστής Arnold de Boer αντικατέστησε τον εκρηκτικό ερμηνευτή και συνιδρυτή του σχήματος G.W. Sok. το 2009. Παρότι στα πρώτα τους βήματα υιοθέτησαν τον ήχο και τη φιλοσοφία του punk κινήματος, οι αμέτρητες συνεργασίες με ετερόκλητους καλλιτέχνες απ’ όλα τα σημεία του πλανήτη, είχαν ως φυσικό επακόλουθο τη δημιουργία ενός περίπλοκου ήχου που συνδυάζει στοιχεία post-punk, free jazz, folk, noise και world music. Αντίθετα, η ιδεολογία που πρεσβεύουν παραμένει ακλόνητη στο πέρασμα των χρόνων και είναι εστιασμένη στη στηλίτευση των διαχρονικών αδικιών που υφίστανται οι ανθρώπινες κοινωνίες από τα εκάστοτε κρατικά, θρησκευτικά και οικονομικά καθεστώτα, γεγονός που αποτυπώνεται τόσο στη θεματική των στίχων, όσο και στον ενστερνισμό του DIY ήθους.

 Στις 22:00 ακριβώς οι τέσσερις μουσικοί έλαβαν θέσεις επάνω στη σκηνή και ο Boer απηύθυνε χαιρετισμό, λύνοντας ταυτόχρονα κάποια θέματα με το φροντιστή του φωτισμού. Στο εναρκτήριο “Beat Beat Drums” που ανοίγει τον πρόσφατο δίσκο τους If Your Mirror Breaks, ο αριστερόχειρας Hessels χτυπούσε τις χορδές της κιθάρας με ένα ντέφι βγάζοντας υπόκωφους ήχους, ο Boer ερμήνευε τους σαρκαστικούς στίχους με πάθος και ένταση, ενώ ο Moor εκτελούσε τα μέρη που του αναλογούσαν τηρώντας αγέρωχη στάση. Η Katherina, αν και κρυμμένη πίσω από τα τύμπανα, ήταν εκείνη που έκλεψε την παράσταση, καθώς από τα πρώτα χτυπήματα νοιώσαμε τον δυναμικό ρυθμό και το ιδιαίτερο τεχνικό ύφος. Με ίδια φόρα και ανάλογη ένταση ακολούθησαν τα “Monday Song”, “The Evidence” και “Spider And Fly”. Στο τελευταίο, ο αμίλητος, πλην όμως χαμογελαστός, Hessels έκανε διάφορα τρικ με μια ξύλινη μπαγκέτα πάνω στην ταστιέρα της κιθάρας, ενώ δε χάλασε το χατίρι στον θερμόαιμο νεαρό με τη μοϊκάνα που ήταν ακριβώς από κάτω, να επιδοθεί στα ίδια κόλπα. Στο “Circuit Breaker” συνειδητοποίησα ότι εκτελούν με την ίδια ακριβώς σειρά τα κομμάτια του τελευταίου δίσκου, γεγονός που επιβεβαίωσε η Katherina όταν άφησε το drum kit για να έρθει στη μέση της σκηνής και να ερμηνεύσει με έντονο λυρισμό το “Wheel”, αφού προηγουμένως εξέφρασε τη χαρά της που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και μας ευχαρίστησε για την παρουσία και τη στήριξη. Η συγκεκριμένη σύνθεση απέχει παρασάγγας απ’ όλες τις υπόλοιπες και παίρνω το θάρρος να πω ότι ήταν η κορυφαία και πιο αξιομνημόνευτη στιγμή της βραδιάς.

Επανήλθαν στο αρχικό ηλεκτρικό μοτίβο με το “Loss”, ενώ στο “In The Rain” ο Boer ερμήνευσε πάνω σε rap ρίμες, διατηρώντας όμως τους καυστικούς τόνους. Το μακροσκελές “Apartment Block” ξεκίνησε ως ένα τζαμάρισμα αυτοσχεδιασμών για να κλιμακωθεί σταδιακά σ’ ένα κιθαριστικό μπαράζ που παρέσυρε τους πάντες και τα πάντα. Ο Boer ανήγγειλε ότι το “Great!” θα είναι το τελευταίο τραγούδι της βραδιάς, αφήνοντας αμήχανο το κοινό, καθώς πέρασε μόλις μία ώρα από την έναρξη. Ο ανεβαστικός ρυθμός του έκανε και τους πιο απαιτητικούς να κουνηθούν από τη θέση τους, σκορπίζοντας δόσεις ευφορίας και ανάτασης, ενώ η ερμηνεία του μου θύμισε τον David Byrne στο κλασικό “Once In A Lifetime”. Με την ολοκλήρωσή του, αποχώρησαν όλοι από τη σκηνή, για να επανέλθουν σύντομα κάτω από επευφημίες, εκτελώντας για τα επόμενα δεκαπέντε λεπτά τα δύο πρώτα τραγούδια που ανοίγουν τον προηγούμενο δίσκο τους 27 Passports, δηλαδή το “The Heart Conductor” και το “Soon All Cities”. Ο οριστικός επίλογος της βραδιάς δόθηκε διά στόματος του Boer, ο οποίος παρότρυνε το κοινό να προμηθευτεί μπύρες και να κάτσει να συζητήσει με τους μουσικούς, αποδεικνύοντας ότι είναι απλοί άνθρωποι που σέβονται και εκτιμούν τους φίλους της μουσικής. Πολύς κόσμος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και παρατήρησα ότι μεγάλη μερίδα κρατούσε βινύλια αγορασμένα από τον πάγκο του merch, ζητώντας αυτόγραφα και βγάζοντας αναμνηστικές φωτογραφίες. Τα πηγαδάκια δε που σχηματίστηκαν απ’ έξω λίγο αργότερα, κατέκλυσαν το πεζοδρόμιο και τον δρόμο μπροστά από το Eightball.

 Πριν κλείσω, επειδή οι Ex εστίασαν στην παρουσίαση του «If Your Mirror Breaks», πρέπει να σημειωθεί ότι ο δίσκος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του αξεπέραστου Steve Albini, που συνεργάστηκε στο παρελθόν με το συγκρότημα και έφυγε ξαφνικά από τη ζωή το 2024, ενώ η ζωγραφική σύνθεση που κοσμεί το εξώφυλλο είναι του Wim Hessels, ο οποίος ήταν πατέρας του Terrie.

(Φωτογραφίες Βάσω Στοϊκοπούλου)