Tortoise live at Synch Festival
Το πόσο υπεύθυνος και προσεκτικός πρέπει να είσαι όταν κρίνεις, περιγράφεις και παρατηρείς τις διαθέσεις και τα συναισθήματα που σου προκαλούνται από τη ζωντανή εμφάνιση ενός συγκροτήματος, που είναι υπεύθυνο για τον ορισμό του αμφιλεγόμενου όρου της post rock, είναι ευνόητο. Οι Tortoise έχουν ήδη πάρει το χρίσμα του πιο σημαντικού και επιδραστικού συγκροτήματος της συγκεκριμένης σκηνής, με τη διαφορά ότι πολλοί επίγονοί τους φαίνεται να έχουν παρεξηγήσει το είδος περιοριζόμενοι σε στείρους και ανώφελους πειραματισμούς. Ανυποψίαστοι προφανώς, κάνουν το μέγα σφάλμα να θεωρούν ότι η μουσική γνώση δεν είναι πλέον το απαραίτητο συστατικό μιας σύνθεσης. Καλώς ή κακώς, τέτοιου είδους πειράματα έχουν προ πολλού γίνει στα εργαστήρια 'τρελών' Γερμανών, και όχι μόνο, μουσικών 'επιστημόνων', τότε που στα ΄70's ανθούσε η πειραματική μουσική και το kraut rock.
Οι Tortoise όμως είναι διαφορετικοί και κυρίως εγκεφαλικοί. Έπειτα από αυτή τη βραδιά θα ήταν αμαρτία να ορίσουμε ή να κατατάξουμε τους Tortoise σε post rock ή τέτοιου είδους καλούπια, ιδίως από τη στιγμή που ομοειδείς μπάντες φαίνεται να πάσχουν από μονότονους ρυθμούς και φτωχές μελωδικές γραμμές. Με συνεχείς εναλλαγές στα όργανα και ξεχωριστές ιδέες για τις ενορχηστρώσεις την κάθε φορά, δείχνουν ότι εγκεφαλικότητα και εφευρετικότητα μπορούν να ορίσουν τις δομές στη σύγχρονη jazz rock. Οι Tortoise όμως εντρυφούν όχι μόνο σε ψηφιακά και αναλογικά μπλιμπλίκια, αλλά και σε περίπλοκες μεθόδους σύνθεσης και ανάπτυξης των κομματιών, με αποτέλεσμα, όπως αποδείχτηκε, τη δημιουργία μιας μοναδικά εκκεντρικής ατμόσφαιρας.
Εκείνη τη νύχτα όλα φαίνεται να ξεκινούσαν κατά τον πιο ευνοϊκό τρόπο. Οι Marsheaux είχαν ευτυχώς πριν λίγη ώρα κατέβει απ'τη σκηνή ύστερα από μια παρουσία που θύμιζε κυρίως DJ set παρά εικαστική δημιουργία, ενώ το λιγοστό φως ταίριαζε απόλυτα με την επερχόμενη εμφάνιση των Tortoise. Με διακριτική και συγχρόνως εντυπωσιακή παρουσία πάνω στη σκηνή, περιορίστηκαν στο να ευχαριστούν αραιά και που το κοινό, που όμως ήταν αρκετό ύστερα από αυτά που βίωναν τα αυτιά μας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως δεν είχε έτσι και αλλιώς κανένα νόημα να δώσουμε βάρος στην σκηνική τους παρουσία. Η διάθεση με την οποία παίζουν τα όργανα, άνετα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τεχνοκρατική, αλλά όχι με την έννοια της απόλυτης εξερεύνησης του οργάνου, ώστε ν'αποδώσουν βιρτουόζικες τεχνικές, αλλά με σκοπό τον μινιμαλισμό και τη συνένωση των νοτών, ώστε να προκαλούν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όλα ήταν υπολογισμένα με μαθηματική ακρίβεια και μαζί με την ενεργητικότητα που εξέπεμπαν, κατάφεραν να λυτρώσουν οπαδούς και μη. Οι καταιγιστικοί ρυθμοί σ'έκαναν να λικνίζεσαι και συγχρόνως λειτουργούσαν υπολογιστικά, κάτι σαν μαθηματικές πράξεις μέσα στο μυαλό σου.
Την τιμητική του είχε ο τελευταίος δίσκος ("It's all around you"), ενώ έπαιξαν και από όλους τους υπόλοιπους με εξαίρεση τον πρώτο ομώνυμο, που ίσως δεν ήταν αρκετός γι'αυτά που ήθελαν να προσφέρουν. Μαγικά κομμάτια όπως το "I set my face to the hillside" και το "The equator" από το κλασικό τους ΤΝΤ, εξελλίσονταν με τέτοιο τρόπο που τους έκαναν να μοιάζουν με πραγματικές χελώνες. Η ιεροτελεστία όμως ολοκληρώθηκε όταν κάπου εκεί έπαιξαν και το κατά χελώνας έπος "Djed" από το μεγαλειώδες "Millions now living will never die". Στην εισαγωγή του "Seneca", η έντονη κινητικότητα του σόλο των δύο ντράμερ συντέλεσαν στο να περιλούσω μια άτυχη Δήμητρα με μπύρα.
Η μόνη παραφωνία ήταν τα δύο τρία φαλτσέτα του κιθαρίστα κατά τον αυτοσχεδιασμό, που κοιτάζοντας τους υπόλοιπους χαμογελούσε ζητώντας άφεση από τους συναδέλφους.
Οι Tortoise επιδίωξαν να μεταδώσουν ενέργεια και τα κατάφεραν, προσδίδοντας στη νύχτα χρώματα από αυτά που δεν συνηθίζουμε να βλέπουμε, έστω και με την απουσία βιντεοπροβολέα.
Η οπτική εμπειρία μιας ζωντανής εμφάνισης των Tortoise επιστρατεύει όλο το χώρο αποθήκευσης κάπου εκεί στους νευρώνες του εγκεφάλου, ώστε να μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη όσων έδωσαν το παρόν εκείνη τη νύχτα. Οι Tortoise αφήνουν πίσω τους παρακαταθήκη που θα δημιουργήσει την επιτακτική ανάγκη για τους διαδόχους να βρουν τρόπους να αποκωδικοποιήσουν τους εκμοντερνισμένους και αναρχικούς αυτοσχεδιασμούς, που έτσι και αλλιώς θα πάρει καιρό για ν'αρχίσουν να διδάσκονται στα ωδεία.
Καλλιτέχνες του βεληνεκούς των Tortoise δεν προορίζονται για ευρεία κατανάλωση. Οι πολλές διαστάσεις που προβλήθηκαν από τη μουσική τους ήταν αρκετές ώστε ν'αρχίσεις να νιώθεις την αύρα σου ανήσυχη, προσπαθώντας να βρει ό,τι αναζητούσε εδώ και καιρό: μια ουδετερότητα συναισθημάτων.
Το μόνο που σου ζητούν είναι να καταβάλλεις κόπο προκειμένου να τιθασεύσεις τη μουσική τους και να συμφιλιωθείς μ'έναν άλλο κόσμο, απ'τον οποίο δεν πρόκειται να βγείς χαμένος. Και τέτοιες πνευματικές απολαύσεις, με την υπογραφή μιας αινιγματικής χελώνας, δε μας τυχαίνουν καθημερινά.
[Φωτογραφίες - Κώστας Καρδερίνης]
