Bono the great bloody rules (in 360ο)

Στη συναυλία αποφάσισα να πάω την τελευταία ημέρα, φοβούμενη ότι ο αρχικός σκεπτικισμός μου θα μου στερούσε την εμπειρία μιας μεγάλης ροκ συναυλίας. Παρόμοιες επιφυλάξεις που με είχαν εμποδίσει να πάω στους Rolling Stones, κάτι που στη συνέχεια το μετάνιωσα (δεν έκοψα και φλέβες, αλλά καταλαβαίνετε...). Κάπως έτσι λοιπόν ανέβηκα στο Ολυμπιακό Στάδιο, χωρίς φοβερές προσδοκίες, αλλά και πρόθυμη να απολαύσω τις stadium rock ανατριχίλες. Το κλίμα ήταν καλό, ο κόσμος στην αρένα χαλαρός, η νύχτα νέα. Και πράγματι, κατά την είσοδο των U2 στη σκηνή, ένιωσα την πρώτη (και μοναδική) ανατριχίλα. Ίσως όμως γιατί είχαν διαλέξει ως μουσική επένδυση υποδοχής το "Space Oddity" του David Bowie...

Δύο ώρες αργότερα, τα συναισθήματα που κυριαρχούσαν μέσα μου ήταν οργή και θλίψη. Δύο ημέρες αργότερα, που γράφω αυτό το κείμενο, οι εντυπώσεις έχουν μετριαστεί σε μεγάλο βαθμό, από το γεγονός ότι οι 65.000 χιλιάδες του κόσμου έφυγαν ενθουσιασμένοι και χαρούμενοι. Κι αυτό από μόνο του, το να δημιουργείς μαζικά θετικά συναισθήματα μέσω μιας μουσικής εκδήλωσης, είναι κάτι πολύ σημαντικό, το οποίο σέβομαι και χαιρετίζω. Γι'αυτό και δεν θα μπω στη λογική 'κραξίματος', αλλά θα προσπαθήσω να εξηγήσω τους λόγους που το όλο σκηνικό στην περίπτωσή μου είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα:

Δεν θα αναλύσω την περσόνα του Bono, και τα εφηβικού τύπου κολλήματά του να μην κάνει χωρίς το πέτσινο και τα γυαλιά ηλίου του - άλλωστε αυτό είναι πασίγνωστο. Ούτε το πολυδιαφημισμένο σόου, το οποίο δεν με εντυπωσίασε στο ελάχιστο (συγνώμη, είναι δυνατόν εν έτει 2010 να εκστασιάζουν γιγαντοοθόνες και περιστρεφόμενες πλατφόρμες? Αν κάποιος θέλει πραγματικά να την ακούσει, ας πάει μια βόλτα στο πλανητάριο - highly recommended btw). Άλλωστε, τα παραπάνω στοιχεία της θεατρικότητας και ροκ εν ρολ επιτήδευσης ανήκουν δικαιωματικά στο αποδεκτό είδος της mainstream υπερπαραγωγής, που είναι φτιαγμένη για να ενθουσιάζει τα πλήθη.

Θα σταθώ όμως στην εξ ορισμού αντίθεση των μεγάλων μουσικών επιτυχιών του συγκροτήματος, με την όλη αίσθηση κι αισθητική ενός χαρωπού event for the masses. Δεν έχω καμία ένσταση στην εικόνα μιας ερωτικής μπαλάντας σε κατάμεστα στάδια με αναμμένους αναπτήρες (πέραν από το προφανές κιτς της κατάστασης, σημαίνον και σημαινόμενο βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ τους). Το να ακούγεται όμως το "Sunday bloody Sunday", ένα τραγούδι που μιλάει για τη σφαγή ιρλανδών διαδηλωτών από τον αγγλικό στρατό, σε ένα concept ροκ ευθυμίας, αυτό πραγματικά μου ήταν αφόρητο.

Σαν το τραγούδι να είχε απεκδυθεί από το πραγματικό του νόημα, ευτελιζόμενο στο να προκαλεί κύματα μαζικής ευφορίας, χωρίς κανείς, ούτε οι θεατές (η πλειοψηφία των οποίων δεν ήξερε καν σε τι αναφέρεται το τραγούδι), αλλά ούτε και ο ίδιος ο Bono να υποστηρίζει την αυθύπαρκτη δραματική διάσταση αυτού του ύμνου. Σα να ακούς το 'Πότε θα κάνει ξαστεριά' του Ξυλούρη σε εύθυμο σκυλάδικο, με γαρύφαλλα και τσιφτετέλια - χωρίς καν την επίφαση μιας τεχνητής συγκινησιακής φόρτισης.

Από άλλους ανθρώπους γράφτηκαν τα μεγάλα τραγούδια των U2 και σε άλλους ανθρώπους απευθύνονταν, και θαρρώ πως κανείς από αυτούς δεν βρισκόταν μέσα στο στάδιο τη βραδιά της συναυλίας, εμού συμπεριλαμβανομένης. Γι'αυτό και με κατέκλυσε το συναίσθημα μιας υπέρλαμπρης κοινωνικής υποκρισίας, την οποία κοινωνούσα και της οποίας ήμουν συνένοχη. Τέτοιες στιγμές θετικής ή αρνητικής συναισθηματικής φόρτισης είναι που καθορίζουν το αντίκτυπο μιας συναυλίας πάνω μου, που σε αυτή την περίπτωση ήταν σοκαριστικό, με την παραπάνω δυστυχώς έννοια.

Φυσικά, σχολιασμού χρήζει το παραλήρημα του Bono, απευθείας υποτιτλιζόμενο στα ελληνικά στην 360ο μοιρών οθόνη (παρά τις καλές προθέσεις, η εικόνα θύμιζε διαφήμιση telemarketing): μας μίλησε για την ελληνική ψυχή που δεν πρέπει να λυγίσει στις επιταγές των αγορών, για την ομοιότητά μας με τον ιρλανδικό λαό, οι οποίοι παρότι 'είμαστε άφραγκοι' (έβαλε και τον εαυτό του μέσα), έχουν ψυχή. Και τελείωσε λέγοντας ότι στην κιθάρα είναι ο Απόλλωνας, στο μπάσο ο Δίας, στα ντραμς κάποιος άλλος Έλληνας θεός που μου διαφεύγει, και τότε εγώ τι είμαι? μας ρώτησε. "ο Μέγας Αλέξανδρος" έδωσε μόνος του την απάντηση, και κάθε σχόλιο περισσεύει.

Στην ίδια λογική, η χρησιμοποίηση της ομιλίας του Desmond Tutu, σε λαχανί τεχνικολόρ φόντο, η οποία διακόπηκε στη λέξη 'one', για να μπει στο repeat και να προλογίσει το ομώνυμο τραγούδι, μου φάνηκε αλαζονική και θρασεία. Τέλος πάντων, η οπτική μου απέναντι στη συναυλία είχε διαμορφωθεί αμετάκλητα και τα λαϊκίζοντα κηρύγματα του Bono όχι μόνο δεν μπορούσαν να με αγγίξουν, αλλά με ξενέρωναν, ως αναπόσπαστα τμήματα της U2-ικής παρλιάτας.

Δεν μετανιώνω πάντως που πήγα στη συναυλία - επιβεβαίωσα ότι πρέπει να εμπιστεύομαι περισσότερο την κρίση μου, ακόμα κι αν αυτή (ειδικότερα όταν αυτή) ανήκει στη μειοψηφία. Άλλωστε, το ξαναλέω, ήταν μια συναυλία που ανταποκρίθηκε σε αυτά που υποσχέθηκε - απλά εγώ δεν ανήκα στο target group της.