Steel reigns supreme

Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα φεύγοντας από το Gagarin με τη λήξη του περσινού Up The Hammers ήταν να βγάλω αμέσως εισιτήρια για το φετινό. Για ένα φεστιβάλ που μέσα στα χρόνια έχει αποκτήσει έναν σταθερό πυρήνα φίλων από όλη την Ευρώπη και μεγαλώνει συνεχώς η σκέψη δεν είναι παράλογη. Όσο νταραβερίζεται (και) με το underground και όσο την παλεύουμε, έστω πιασμένοι ολόκληροι από το Warm Up ακόμα (δεν έχω ωραιότερο οξύμωρο), η φάση με αφορά.

Η φετινή εκδοχή με δικαίωσε. Με έναν μόνο αστερίσκο.

Το αξιοθαύμαστο με το Up The Hammers είναι ότι παρά το status του ευρωπαϊκού φεστιβαλικού θεσμού που με το σπαθί του ή έστω το σφυρί του έχει αποκτήσει τα τελευταία 20 χρόνια, καταφέρνει να διατηρεί ένα τίμιο μικρομεσαίο προφίλ. Το διαπιστώνει κανείς σε διάφορα επίπεδα, ξεκινώντας από τα προσεκτικά επιλεγμένα, σπαρταριστά επίκαιρα γκρουπ στο ή προς το ζενίθ τους σε όλο το φάσμα του παραδοσιακού heavy metal, τις λογικές τιμές των εισιτηρίων (λαμβάνοντας υπόψη ότι πάντα περιλαμβάνονται και 2-3 μεγάλα ονόματα στο bill - παρεμπιπτόντως βλέπω ότι η τιμή για το επετειακό τσίμπησε λίγο) και το ότι εξακολουθεί να γίνεται στο Gagarin. Προς το παρόν τουλάχιστον, μην ξεχνάμε ότι το φεστιβάλ ξεκίνησε στο πάλαι ποτέ Underworld στην Κάνιγγος με 8 συγκροτήματα. Φέτος είδαμε 21.

Ας αφήσουμε όμως τα υποθετικά σενάρια για να δούμε το εδώ και τώρα, το ιδιότυπο αυτό τριήμερο του Μαρτίου που κάθε χρόνο η Αθήνα πρωταγωνιστεί στα διεθνή μεταλλικά δρώμενα και τα Εξάρχεια γεμίζουν ορκισμένους βορειοευρωπαίους θιασώτες του τζιν γιλέκου με ραφτά ων ουκ έστιν αριθμός, κονκάρδες συγκροτημάτων, περικάρπια, καρφιά στους γιακάδες και ένα σύνθημα να σαρώνει κάθε... κίβδηλη “φολς” μουσική δεσποτεία: “Μόνο μέταλ!” Είναι γραφικοί; Φυσικά. Ουδέποτε το αρνήθηκαν. Και τρισευτυχισμένοι.

Warm Up Show, Πέμπτη 6 Μαρτίου 2025 @An Club

Τελευταία φορά που βρέθηκα σε Warm Up event του UTH ήταν η αξέχαστη βραδιά του 2023 με Sonja, Wotan, Claymorean και Receiver στο bill. Τέσσερα συγκροτήματα εκ των οποίων τα τρία γυναικόφωνα και επιπλέον το headlining act με τρανς γυναίκα στο τιμόνι, κιθάρα και φωνή. Η βραδιά ήταν μια νίκη του φεστιβάλ που ο διοργανωτής πανηγύρισε δεόντως τονίζοντας τη σημασία της συμπερίληψης. (Το πραγματικά αστείο - και ασφαλώς τυχαίο - ήταν ότι το μόνο γκρουπ που δεν μας τα είπε καλά εκείνο το βράδυ ήταν το αμιγώς αντρικό). Άξιζαν πράγματι συγχαρητήρια η πρωτοβουλία και η ευαισθητοποίηση σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο όπου οι γυναίκες έχουν μεν σταδιακά αυξανόμενο μερίδιο συμμετοχής, αλλά παραμένουν ισχνή μειοψηφία άρα η ορατότητά τους εξακολουθεί να είναι αναγκαία.

Κάτι που ωστόσο δεν φαίνεται απαραίτητο κάτω από τη σκηνή. Πριν ακόμα μπω στο An φέτος, από τα πηγαδάκια με τα αμέτρητα κουτάκια μπύρας στο πεζοδρόμιο, ήταν εμφανής μία στο περίπου έμφυλη ισορροπία του κοινού. Όλες και όλοι χαμογελαστοί με την προσδοκία της φυσικής εξάντλησης του τριημέρου μπροστά μας. Δεν ήταν ρεαλιστικό να είμαι εκεί για τους Κυπρίους March To Die και τους Mountain Throne από τη Γερμανία, παρότι για τους δεύτερους είχα μία σχετική περιέργεια. Έμαθα ότι τα πήγαν θαυμάσια, ιδίως οι March To Die. Ομοίως έχασα και τους Αμερικανούς power metallers Adamantis, οι οποίοι είχαν αποσπάσει θετικά σχόλια και στο Horns Up Festival στα Τρίκαλα λίγες μέρες πριν. Κατέβηκα όμως στο υπόγειο για τους Ιταλούς παλαίουρες του hard ‘n’ heavy Skanners, που με τέσσερις δεκαετίες σφυρηλάτησης singalong ανθεμικών σκοπών στην πλάτη ισορρόπησαν αλάνθαστα ανάμεσα στον φουλ χαβαλέ και τον φουλ επαγγελματισμό. Κατεξοχήν συναυλιακό συγκρότημα, δεν μπορείς να μην τους βγάλεις το καπέλο. Πάρε μια μπύρα και έλα για ανελέητο headbanging σου λέω. Τέτοιο γλέντι πού θα ξαναβρείς. Και τόσους Ιταλούς στο κοινό, sicuramente li hai notati. Εξίσου παλιοί με τους Skanners και από τους παλιότερους της ελληνικής metal σκηνής γενικώς, οι Crush κατέβασαν στο υπόγειο και τους τελευταίους πεζοδρομιόπληκτους του An (Τι εννοείς μα γιατί πάνε αφού κάθονται έξω; Το να φτάνεις μέχρι το An και να κάθεσαι έξω για κανένα δίωρο είναι μέρος του Warm Up). Πρόκειται για συγκρότημα με έναν μόνο δίσκο, το “Kingdom Of The Kings” (1993), που κυκλοφόρησε δέκα χρόνια μετά τη δημιουργία τους και ήταν αρκετός για να αποκτήσουν καλτ στάτους και φανατικούς οπαδούς, άκρως εκδηλωτικούς όπως φάνηκε και από την ενθουσιώδη υποδοχή μόλις ανέβηκαν στη σκηνή. Πέντε χρόνια μετά την τελευταία τους ζωντανή εμφάνιση, οι Crush βγήκαν σοβαροί, καλοκουρδισμένοι, με διπλό ηλεκτρικό μπάσο και ανήγγειλαν νέα δουλειά και την επανακυκλοφορία του Kingdom σε βινύλιο. Γράφτηκε ιστορία, ήταν συγκινητικοί, τι άλλο θέλεις δηλαδή;

Κι όμως, θέλαμε και κάτι ακόμα όπως προέκυψε και σε αυτό το σημείο αρχίζω τα καλλιστεία συνολικής απόδοσης και ενδυματολογίας, επιβεβλημένα σε φεστιβάλ όπου συρρέουν πρωταθλητές στο ράψιμο με χιλιόμετρα στους Testament και σε κάνα δυο Wacken κατ’ ελάχιστον, αν και το μόνο battle vest που πραγματικά ζήλεψα ήταν ένα ξεθωριασμένο άσπρο - μαύρο Angel Witch. Το θέμα είναι ότι για να γυρίσει το ατσάλι θέλει δουλειά πολλή, σε όλα τα επίπεδα, και οι The Lord Weird Slough Feg (σκέτο Slough Feg πλέον) ανέλαβαν αυτή τη δουλειά στην πιο δυσμενή περίοδο, δηλαδή στη δύση των 80s και την αυγή του grunge. Μην ρωτήσει κανείς πώς τα πήγαν, θα πω δυο λέξεις: Mike Scalzi. Το γκούγκλαρες; Ωραία. Αυτός λοιπόν ο κύριος είναι καθηγητής φιλοσοφίας στην Καλιφόρνια. Ασύλληπτο ακόμα και στη σφαίρα του φανταστικού ότι ένας τέτοιος υπερ - μάτσο μύστης του μετάλλου στέκεται σε κοινό και μιλάει για τους Κυνικούς, την αριστοτελική επαγωγή και τον Σαρτρ, παρότι η στιχουργία του γκρουπ κάθε άλλο παρά ανεπηρέαστη έχει μείνει, π.χ. ο τίτλος του δίσκου τους “The New Organon” (2019) προέρχεται από δοκίμιο του Francis Bacon. Τη μέρα νοικοκύρης, το βράδυ λυσσαλέος μαχητής του ατσαλιού, ο Scalzi και οι Slough Feg, κάθε ένας χωριστά, άλωσαν το υπόγειο του An με αδιάκοπο σφυροκόπημα riffs, drumming και σόλο, με ηγετική νοοτροπία “μετά από εμάς το χάος” που αποδείχθηκε προφητική για όλο το τριήμερο, ανοίγοντας το σετ με περισσή αρχοντιά και το “Angel Of Death” των Thin Lizzy και κλείνοντας μόνο όταν ο Scalzi βαρέθηκε να αλλάζει γιλέκα, καπέλα και να εφορμά στο κοινό σε ντελίριο επικότητας. Τυχεροί όλοι οι επόμενοι που με το εκ νέου καλιμπράρισμα των φεστιβαλικών ρυθμίσεων στο Gagarin απέφυγαν κάπως την άμεση σύγκριση μαζί τους.

Main Event: Day 1, Παρασκευή 7 Μαρτίου 2025 @Gagarin205

Θεωρητικά θα ήθελα να βρίσκομαι στο Gagarin εγκαίρως για τους White Magician από το Detroit που είναι στο όριο και progsters, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές (πού ‘ναι τα χρόνια, ωραία χρόνια που ο βραδινοπρωινός ύπνος τα διόρθωνε όλα). Βλέποντας λοιπόν τους Noor στη σκηνή, τους οποίους δεν υπήρχε περίπτωση να χάσω, δεν μπόρεσα να μη γελάσω λίγο ενθυμούμενη τις θεωρίες συνωμοσίας περί συγκροτήματος - φαντάσματος και τραγουδιστή... ΑΙ που ακούγαμε πριν ένα χρόνο. Μέχρι και ότι είναι απάτη και θα ακύρωναν την τελευταία στιγμή ακούσαμε, τέτοιες επικούρες. Λοιπόν, οι Noor υπάρχουν και στα λάιβ τους κάνουν ακριβώς ό,τι και στον δίσκο, κάτι για το οποίο προσωπικά δεν αμφέβαλα αλλά δεν ήμουν σίγουρη ότι θα διαπιστωνόταν τόσο γρήγορα. Είναι άπειροι, η μουσική τους είναι πυκνή και πολύπλοκη, με διάφορες εμβόλιμες ιδέες που εξαφανίζονται στο φτερό (αντί να τις αρμέγουν εξαντλητικά όπως είναι το σύνηθες). Δεν βλέπουμε συχνά τέτοιο ταλέντο σε πρωτοεμφανιζόμενα γκρουπ και άντε να τα αποδώσουν όλα αυτά στο πρώτο μεγάλο τους λάιβ. Εδώ όμως είναι που έρχεται να κολλήσει όλο το περασμένο διάστημα στο οποίο οι Noor έκαναν συναυλίες συνεχώς. Όποιος τους ακολουθεί στα social media το ξέρει. “Εννοείς στα καφέ της γειτονιάς;” που είπε κι ένας φίλος κάπως ειρωνικά. Στα καφέ της γειτονιάς, σε κλαμπάκια στο Μόντρεαλ και όπου είχαν ευκαιρία φαντάζομαι. Δεν νομίζω να τους κάλεσαν στο Donington και να αρνήθηκαν. Πάντως δούλεψαν και φάνηκε. Είδαμε ένα συγκρότημα προβαρισμένο, δεμένο, ορεξάτο, με έναν χαρισματικό τραγουδιστή να βγάζει τα φωνητικά που ακούμε στον δίσκο και παράλληλα να θερίζει στην κιθάρα. Αλλά βρήκαμε άλλο βιολί τώρα, αλίμονο: “Να αφήσει ή τη φωνή ή την κιθάρα ο Karam και να επικεντρωθεί σε ένα από τα δύο, γιατί δεν θα τα καταφέρει”, ενώ πλέον τον έχουν δει στο ένα μέτρο να τους διαψεύδει και σε αυτό. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Επειδή όμως τόση ώρα μιλάω προβοκατόρικα για μία μικρή μειοψηφία, ας κρατήσουμε τη γενική εντύπωση που έμεινε στον περισσότερο κόσμο: Οι Noor ήταν καλοί και κέρδισαν την παρτίδα. Δεν ήταν τέλειοι, δεν κατάπιαν το Gagarin και είχαν θεματάκια ευκρίνειας ήχου, που όμως οφείλονται και στη δαιδαλώδη μουσική τους. Για παίξε αυτά που παίζουν να δούμε κάτι. Μακάρι να είχαμε κι άλλα τέτοια γκρουπ στο metal, με τόσο ταλέντο και δυναμική σε τόσο άγουρα στάδια.

…Τι έγινε ρε παιδιά; Τι δουλειά έχει το Σενκερέικο στη σκηνή; Βλέπω Rudolf, βλέπω και Michael. Ριγιούνιον έκπληξη έχουμε; Amethyst δεν λέει το πρόγραμμα; Όσο και αν δεν γελάσαμε με το παγωμένο αστειάκι μου, η χρονοκάψουλα των Ελβετών είχε σταματήσει όντως στους πρώιμους UFO / Scorpions. Καλοβαλμένοι, πιο άνετοι και από πυτζάμα, με τα μουστάκια τους, τα μποτάκια (κροκό παρακαλώ) καρφώνω κουνούπι στο ένα μέτρο τους, τα κολλητά δερμάτινά τους και αρχίζουμε σιγά σιγά να μετράμε μπλούζες Iron Maiden. Δεύτερη μετά τον μπασίστα των Noor. Αλλά μόνο Di’Anno εδώ, άντε να δώσουμε αυστηρά μέχρι Clive Burr, η μουσική σταμάτησε το 1982. Εννοείται ότι αφού παίζουν το πιο στρωτό και απλό πράγμα του κόσμου είχαν και τον καλύτερο ήχο όχι μόνο στο UTH αλλά και σε φεστιβάλ στα οποία δεν έχουν πάρει μέρος (το λεγόμενο spillover effect) και επιπλέον ήταν το πρώτο από μία σειρά συγκροτημάτων που έχουν ένα τραγούδι και το παίζουν μέχρι τέλους. Απροβλημάτιστοι και άμεσοι. Μετά από κάποια ώρα βαρέθηκα λίγο και τους έχω ήδη ξεχάσει, αλλά πλασάρονται ψηλά στα καλλιστεία μου.

Οι Attic εν συνεχεία με βόλεψαν τέλεια, διότι μηδεμίαν προ του τέλους μακάριζε μεν, αλλά δεν βλέπω να πηγαίνω King Diamond στη Μαλακάσα και τέτοιους κλώνους πού θα ξαναβρώ. Και όχι τυχαίους κλώνους, αλλά σκληρούς επαγγελματίες, θιασώτες της γερμανικής αρχής ότι όλα πρέπει να μελετώνται με εκνευριστική λεπτομέρεια. (Εκτός ίσως από το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αυτοκινήτων της Volkswagen). Τεχνικά ήταν όλα άψογα. Η μυστηριακή ατμόσφαιρα, η θεατρικότητα του Meister Cagliostro που παίρνει έξτρα πόντους για τη θηριώδη υπομονή του με το μακιγιάζ - ντεμακιγιάζ και οι eerie occult τσιρίδες. Μας θυμιάτισαν κιόλας, αλλά κι αυτό γερμανικά μελετημένα, όχι όπως - όπως, δηλαδή σταυροκοπιέσαι μεν αλλά δεν ζαλίζεσαι, it’s a Mercyful Fate! Εγώ πάντως αν ήμουν ο King Diamond θα τους είχα τραβήξει και ασφαλιστικά μέτρα για παν ενδεχόμενο. Εδώ μιλάνε για λατρεία μέσα σε πάθη και ενοχές. Σε ανησυχητικό βαθμό. Πάλι ακούγαμε ένα μόνο τραγούδι. Καλοφτιαγμένο αλλά ένα. Κοινώς, ούτε αυτό το λάιβ θα μνημονεύω εσαεί, αλλά οι επιδόσεις στα καλλιστεία εξακολουθούν να είναι εξαιρετικές. Προς το τέλος άρχισα να πεινάω, αλλά θυμήθηκα κάτι εκκρεμότητες στο whatsapp, απάντησα και σε δυο μηνύματα στο messenger, μια χαρά απασχολήθηκα.

Μέχρι τώρα τα είχα πάει γενικώς καλά, αλλά λίγο η πείνα λίγο η κούραση, φτάσαμε μοιραία στο πρώτο στρατηγικό λάθος του τριημέρου. Πάταξον μεν, άκουσον δε. Δεν ήξερα τίποτα περί Bütcher, η ώρα είχε πάει 8μμ, οι αντοχές όδευαν στο ναδίρ, προτάθηκαν σουβλάκια στην πλατεία, τι να έκανα, “υπέκυψα”. Και όταν γύρισα όχι μόνο πληροφορήθηκα ότι η εμφάνιση των Βέλγων speed / thrash metallers ήταν από τις κορυφαίες της βραδιάς, αλλά παρέμεινα και για το μεγαλύτερο μέρος του σετ των Ereb Altor, ενώ έπρεπε να είχα κινηθεί αντίστροφα. Οι Σουηδοί, άτυποι συνεχιστές των Bathory, προέκυψαν στο bill σχετικά αργά, αντικαθιστώντας τους Crypt Sermon που ακύρωσαν την εμφάνισή τους για λόγους υγείας (εύχομαι περαστικά και γρήγορη επάνοδο στα epicus doomicus metallicus καθήκοντά τους) και η αλήθεια είναι ότι ήρθαν άψογα προετοιμασμένοι και ωραία δεμένοι ως μπάντα. Σοβαροί επαγγελματίες με κερδισμένους πόντους επικότητας, όμως το doom / heavy black που άκουσα στο Gagarin δεν μου είπε απολύτως τίποτα. Ωστόσο λίγο πριν κατέβουν από τη σκηνή μας χάρισαν μία μεγαλοπρεπή διασκευή του “A Fine Day To Die” των Bathory. Δύσκολη τελικά η επίλυση της περί των σουβλακίων εξίσωσης γιατί αυτό δεν θα ήθελα να το είχα χάσει.

Ήρθε η ώρα του headliner, τα κεφάλια μέσα. Κυριολεκτικά. Αν κρίνω από την προσέλευση δεν πρέπει να έμεινε άνθρωπος έξω. Αυτή ήταν η στιγμή που ντεμπουτάρησαν και αρκετοί Έλληνες μεταλλάδες για το διήμερο και ξαφνικά το Gagarin έπαψε να μοιάζει με venue στη Βόρεια Ευρώπη. (“Έρχονται οι Σκανδιναβοί και μας παίρνουν το Up The Hammers”. Γρηγορείτε!) Επίσης, αξιοσημείωτο και πάλι το σχεδόν 50 - 50 αντρών - γυναικών στο κοινό όμοια με όσα είδαμε στο An Club. Στη φάση Crimson Glory δεν μπήκα ποτέ παρόλο που ήταν από τα πρώτα heavy metal συγκροτήματα που ανακάλυψα στα 15 μου και ανήκουν στο πρώτο κύμα του progressive, όταν το είδος είχε ακόμα ενδιαφέρον, πριν αυτοπαγιδευτεί σε ένα ατέρμονο κυνήγι τεχνικότητας. Τέλος πάντων, αν και μπορώ να αναφερθώ αναλυτικά στους λόγους που δεν με αφορούν οι σημερινοί Crimson Glory, ξεκινώντας π.χ. από τη fanservice νοοτροπία υποκατάστασης του Midnight με έναν τραγουδιστή που απλά τον θυμίζει, δεν χρειάζεται. Παρά το αβαθές της δισκογραφίας, είναι ένα μεγάλο συγκρότημα, σωστή επιλογή headliner, που σίγουρα θα έκλεινε τη δεύτερη μέρα ηγεμονικά. Επίσης έχω την τάση να είμαι πιο επιεικής με λάιβ εμφανίσεις συγκροτημάτων που είναι έξω από τα ακούσματά μου, οπότε όλα έδειχναν ελπιδοφόρα.

Στην πράξη όμως τα πράγματα δεν πήγαν όπως έπρεπε. Ο ήχος ήταν κακός, το συγκρότημα έμοιαζε ασύνδετο και ο νέος βοκαλίστας Travis Wills δεν μπορεί. Στην αρχή διεκπεραίωνε αξιοπρεπώς (στονάροντας λιγάκι, αλλά ας μην γινόμαστε μίζεροι) και μετά τη μέση του σετ άρχισε η μη αναστρέψιμη όπως φάνηκε πτώση. Η αλητεία του “Queen Of The Masquerade” βγήκε, ευτυχώς. Το “Lonely” αντίθετα μου ακούστηκε ξεψυχισμένο. Ακόμα μία ένσταση έχει και η εσωτερική επιτροπή καλλιστείων μου: Βρε άνθρωπε, οι Crimson Glory σε πήραν βοκαλίστα, όχι ο περιπτεράς. Και έρχεσαι και στο UTH, τον ναό του αμάνικου γιλέκου, της αγκράφας - νεκροκεφαλής και των εκατό τατουάζ σε κάθε χέρι. Φόρα κάτι αντάξιο, δες τον κιμπορντίστα σου π.χ., τίμα λίγο το ατσάλι. Πού πας με το φούτερ - πετάχτηκα Σκλαβενίτη και δεν πρόλαβα να γυρίσω να αλλάξω πριν το λάιβ;

Main Event: Day 2, Σάββατο 8 Μαρτίου 2025 @Gagarin205

Παρότι η μόνη μέρα του φεστιβάλ που δεν έγινε sold out, η τελευταία μέρα είχε μακράν το πιο ενδιαφέρον line up, με την επιφύλαξη πλέον των Slough Feg που τα σάρωσαν όλα στο Warm Up. Δυστυχώς είχε και συσσωρευμένη κούραση όμως, που με οδήγησε στο δεύτερο και τελευταίο στρατηγικό λάθος του τριημέρου: Αφού έχω ακούσει τους Tower και ξέρω πόσο καλοί είναι, τι με πείραζε να πάρω ένα ταξί και έναν καφέ και να καθίσω στα σκαλάκια να τους βλέπω έστω από μακριά; Φευ, το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σαρξ ασθενής. Στενοχωριέμαι διπλά γιατί έχασα και την πρώτη γυναίκα που πάτησε στη σκηνή του UTH μετά από δεκατρία all-male συγκροτήματα. Δηλαδή, για να γίνει περισσότερο αντιληπτό, φέτος από τη σκηνή του An και του Gagarin πέρασαν πάνω από πενήντα άντρες πριν εμφανιστεί η πρώτη γυναίκα από δύο όλες κι όλες κι αυτή στις 3.30 το μεσημέρι.

Να λοιπόν και ο μοναδικός αστερίσκος του τριημέρου που ανέφερα αρχικά. Ασφαλώς, αυτή είναι η σκηνή. Ακραία ανδροκρατούμενη. Το ξέρουμε. Και ο συγκεκριμένος διοργανωτής όχι μόνο δεν φταίει για την κατάσταση, αλλά έχει συμβάλει στο χτίσιμο κουλτούρας συμπερίληψης με την πρωτοβουλία του Warm Up του 2023. Φαντάζομαι λοιπόν ότι η επιλογή των συγκροτημάτων θα γίνεται ανέμελα, χωρίς να υπεισέρχονται καθόλου έμφυλα κριτήρια, πράγμα που σε έναν βαθμό βρίσκω λογικό. Θα περιμέναμε έτσι κι αλλιώς ανισορροπία αντρών - γυναικών σε ένα φεστιβάλ παραδοσιακού heavy metal. Όταν όμως o τελικός απολογισμός είναι δύο γυναικόφωνα συγκροτήματα στα εικοσιένα, λίγη περισσότερη σκέψη πάνω στο θέμα νομίζω θα οφελούσε όλους μας. Το καταθέτω λοιπόν όχι τόσο σαν κριτική, αλλά σαν πρόταση βελτίωσης και σημείο προβληματισμού για το UTH και για τη σκηνή γενικότερα, με την ελπίδα να αξιωθούμε μια μέρα να δούμε στο metal γυναίκες και σε άλλους ρόλους, όχι μόνο τραγουδίστριες. Κυριολεκτικά βέβαια θα τις δούμε κάπως άμεσα, τις μεν all-female Cobra Spell στο Rock Hard Festival Greece τον Σεπτέμβρη στην Τεχνόπολη, τη δε Coralie Baier, κιθαρίστρια των Atlantean Kodex (και συγγραφέα με σπουδές στη συγκριτική φιλολογία παρακαλώ) στο UTH του 2026 όπου θα γιορτάσουμε και τα εικοσάχρονα του φεστιβάλ. Και δεν μπορώ να παραγνωρίσω την Ιρλανδή μπασίστρια του Bruce Dickinson, Tanya O'Callaghan, στο περσινό Release Athens. Αλλά η ευχή μου δεν αφορά μετρημένους ανθρώπους που θυμόμαστε ονομαστικά.

Εν πάση περιπτώσει, έμαθα ότι οι Νεοϋορκέζοι έσπειραν, θέρισαν και πήραν σκαλπ και ότι η Sarabeth Linden είναι τεράστια frontwoman. Ας παρηγορηθώ τώρα με τον επερχόμενο τρίτο δίσκο τους και ας πρόσεχα. Ευκαιρίας δοθείσης, γκρινιάζω που γκρινιάζω, ας προσθέσω και κάτι ακόμα διότι βρήκα παπά και θα θάψω πέντε έξι τώρα. Ομολογώ ότι μου έκανε εντύπωση το χαμηλό πλασάρισμα των Tower στο bill. Με την επιφύλαξη της δυσεπίλυτης εξίσωσης των logistics, μου φάνηκε παράξενο να εμφανίζεται ένα έμπειρο και ακμαιότατο συγκρότημα από το ρόστερ της πολυπροβεβλημένης Ιταλικής Cruz Del Sur Music, ενός από τα πιο ενδιαφέροντα labels παραδοσιακού heavy metal αυτή τη στιγμή διεθνώς, κάτω από τους δύο χρονών Writhen Hilt τους ενός EP και ενός demo αλλά και τους Wings Of Steel του ενός δίσκου με αυτοέκδοση, η εμφάνιση των οποίων στις 9μμ μου έκανε επίσης εντύπωση.  

Συνέχεια λοιπόν με τους Writhen Hilt τους ενός EP και ενός demo, που παρά τα προαναφερθέντα ήταν ένα από τα γκρουπ που με ενδιέφεραν περισσότερο σε όλο το τριήμερο και θαύμασα για την άνεση και το δέσιμο. Σίγουρα είστε μόνο δύο χρονών; Πόση γερμανική υπεροχή πια; Οι δύο κιθάρες - μπλουζάκια Warlord, Cauldron ήταν χάρμα και η διασκευή στο “Deliver Us From Evil” των πρώτων έφερε ενθουσιασμό. Ευτυχώς προνόησα και πήρα το “Ancient Sword Cult” από την παραμονή γιατί με το που κατέβηκαν από τη σκηνή το κοινό έφυγε τρέχοντας στο merch.

Εγώ αντίθετα βιδωμένη στη θέση μου περίμενα τους Iron Griffin. Προδήλως στον κόσμο τους εκείνοι βέβαια. Προς επίρρωση, είχα ρωτήσει νωρίτερα στο merch αν υπάρχει η μπλούζα τους σε small για να εισπράξω την απάντηση “μόνο σε small υπάρχει”. Τυχερή ήμουν. Αργότερα έμαθα ότι είχαν φέρει και κάποια 2XL. Τίποτα ενδιάμεσο. Φαίνεται ότι έκαναν την παραγγελία κρίνοντας εξ ιδίων, η μεν τραγουδίστρια Maija Tiljander μερίμνησε για small, ο δε Oskari Räsänen, ντράμερ και ψυχή του γκρουπ, για 2XL. Αλλά αυτή η στόφα ονειρικού ό,τι να ‘ναι είναι και η μουσική τους. Δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Ήμουν τόσο ενθουσιασμένη που τους έβλεπα που μόνο εκ των υστέρων συνειδητοποίησα ορισμένες παραφωνίες.

Δεν εννοώ κυριολεκτικές παραφωνίες. Θα ήταν αστείο με τέτοια σπουδαία τραγουδίστρια. H δε Maija είναι ακόμα καλύτερη λάιβ απ’ ό,τι στους δίσκους, η φωνή της δημιουργεί τσουνάμι, αλλά δεν περίμενα να μας βγει και κάργα φρικιό - metalhead. Την είχα για πριγκίπισσα της λίμνης. Τα συγχαρητήριά μου. Ο Oskari με εκνεύρισε κάπως που μιλούσε από μέσα του, λες και ήταν ώρα κοινής ησυχίας. Πάλι καλά που δεν μιλούσε φινλανδικά βέβαια να λέμε. Ο μπασίστας φορούσε φούστα άρα εντελώς αταξινόμητος στα καλλιστεία μου και οι φόβοι άκρατου χιπστερισμού διαλύθηκαν άμα τη εμφανίσει του κιθαρίστα με το ανέμελο στυλάκι: καπελάκι ρεπούμπλικα γιατί είμαστε και μιας ηλικίας και ζακετάκι / τζάμπερ - πετάγομαι λίγο στο μανάβη. Δεν θα εκπλαγώ αν σε κάποιο επόμενο λάιβ ξεχαστούν και βγουν και με τις πυτζάμες. Αθεράπευτα - ευτυχώς - μετέωροι ανάμεσα στο nwobhm και το prog - folk, διατήρησαν τον επικό χαρακτήρα τους, διασκεύασαν και το “War of The Ring” των Arc, ένα από τα ιερά δισκοπότηρα των 80s (που μοιάζει περισσότερο με 70s proto metal παρά με 80s nwobhm τραγούδι) και τελικά δεν ήταν μια γλυκιά παραφωνία στο φεστιβάλ όπως περίμενα, γιατί από την αρχή μέχρι το τέλος ακόνιζαν ατσάλι. Ήταν όμως ασύνδετοι. Κάτι δεν έδενε σωστά το οποίο όμως δεν ξέρω αν διορθώνεται ή αν πάει πακέτο με τη γοητεία τους. Συμπέρασμα: Θα τους ξανάβλεπα τρέχοντας.   

Εν πάση περιπτώσει με τους Iron Griffin ήξερα στοιχειωδώς τι να περιμένω (άλλο που έπεσα έξω στα μισά), ενώ οι Royal Altar του Σωτήρη Πουλίδη στην ειδική 25λεπτη εμφάνισή τους υπό τον τίτλο Insane’s Royal Altar tribute To Ageless Wisdom ήταν terra incognita. Ελάχιστα γνωρίζουμε για τους Θεσσαλονικείς Ageless Wisdom πέρα από ένα demo του 1990 στα χνάρια των Manilla Road (πρώτη αναφορά των Manilla μετά από 3.000 και βάλε λέξεις σε κείμενο για το UTH - λέω να το προσθέσω στο CV μου στα “skills”) στο χειρότερο δυνατό χρονικό σημείο για το epic metal, τον Πουλίδη ως frontman και αμέσως μετά την εξαφάνισή τους από προσώπου γης. Άψογοι τελικά ο Royal Altar. Ακούσαμε ζωντανά το demo αλλά και ένα κομμάτι από το περσινό ντεμπούτο τους που δημιούργησε και μία εύλογη νομίζω απορία: Κάποιους Pagan Altar τι τους έχετε εκτός από επιρροή; Κομπλιμάν ασφαλώς και τους περιμένουμε να μας παίξουν το ντεμπούτο κάποια στιγμή. Ιστορικού χαρακτήρα εμφάνιση, όπως εκείνη των Crush στο Warm Up, ο δε Πουλίδης με την ουδέτερη απδεχαμερίσια συνθήκη της μπλούζας Iron Maiden γλίτωσε και τον συν / πλην σκόπελο των καλλιστείων μου.

Στα περί ων ο λόγος καλλιστεία από την άλλη τα πήγαν θαυμάσια οι Demon Bitch (με την προφανή εξαίρεση του ονόματος του γκρουπ - δεν αποκλείω να χάθηκε κάποιο στοίχημα εδώ). Εξαιρετικός ο συγκερασμός βικτωριανού βολάν - φραμπαλά και δερμάτων στα χέρια με 666 στο περίπου σειρές καρφιά. Όχι ακριβώς όπως στη φωτογραφία τους στο bandcamp, λίγο καλύτερα. Το αντίστροφο με ό,τι συνέβη στο μουσικό μέρος. Όχι όπως ακούγονται στο bandcamp, λίγο χειρότεροι. Αρκετά χειρότεροι μάλλον αν συνεκτιμηθεί και το αμήχανο της σκηνικής παρουσίας συνολικά. Ούτε τσαπατσούληδες ήταν ούτε ασύνδετοι οι Αμερικανοί. Λίγο ανέμπνευστοι ίσως. Παίζουν ένα κράμα occult / power / speed metal με παραπομπές στους Helstar, τους Satan και τους Mercyful Fate, αλλά χρειάζονται κάποια χιλιόμετρα ακόμα για να το αποδώσουν σωστά. 

Στον αντίποδα, παρότι πολύ πιο άπειροι από τους Demon Bitch, οι Wings Of Steel ανέβηκαν στη σκηνή με αυτοπεποίθηση και ενέργεια γκλαμάδων από τα 80s. Το Los Angeles μας βγήκε πιο τσαχπίνικο από το Detroit, ποιος θα το περίμενε! Ωραία η μακριά λευκή μπέρτα του τραγουδιστή αν και ασιδέρωτη (τέτοιο ρούχο ή το βάζεις σωστά ή άστο), χαριτωμένα τα wash & go μαλλιά, ένα βήμα πριν το μιζανπλί του Coverdale όταν έκανε τo μεγάλο βήμα στο ameriki, και γενικά βλέποντάς τους καταλαβαίνεις γιατί έκαναν τόσο θόρυβο τόσο γρήγορα. Μουσικά βέβαια δεν ξέρω τι προσφέρει η χρονομηχανή στο 80s uspm χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ανανέωσης, αλλά πρόκειται και για ιδίωμα που ποτέ δεν συμπάθησα περί του οποίου έχω επιχειρηματολογήσει επί μακρόν. Καλοί ήταν, αλλά λίγο με κούρασε να ακούω ένα (άντε ενάμισι) κομμάτι επί μία ώρα.

Ίσως και λόγω της αδημονίας μου για τους Demon. Τρεις μέρες κραιπάλης, καταστροφής και κατάδυσης στο ατσάλι χωρίς Βρετανία πάει πολύ. Ας είναι, ειδικά οι συγκεκριμένοι δικαιούνται να σκάσουν μύτη τις μεγάλες ώρες και δη με τέτοια απόδοση. Οι Demon ως συγκρότημα έχουν σχεδόν την ίδια ηλικία με το nwobhm και παρόλα αυτά παίζουν σαν να μην αλληλεπιδρούν αντίρροπα η εμπειρία και η φυσική κατάσταση. Σαν να μετράει μόνο η πρώτη. Θα αρκούσε ίσως να αναφερθεί η (αναμενόμενη) έναρξη με το “Night Of The Demon” και το ότι οι Demon Bitch, που εκείνη την ώρα είχαν το προγραμματισμένο session υπογραφών του merch, παράτησαν ό,τι έκαναν για να δουν κι αυτοί το λάιβ. Και η ηγεμονική παρουσία του Dave Hill. Και οι κιθάρες. Και η απόκριση του κοινού στο “Don’t Break The Circle”. Τελικά μάλλον καμία περιγραφή δεν επαρκεί για όσα έκαναν οι Demon εκείνο το βράδυ στο Gagarin.

Αμέσως μετά έριξα κι εγώ τίτλους τέλους στο φετινό UTH. Παρέμεινα στον χώρο, ήμουν εκεί για τους Titan Force, απλώς δεν είχα άλλο κουράγιο για ακόμα ένα αμερικάνικο power metal συγκρότημα (και πράγματι δεν παρέμεινα μέχρι τέλους). Σημειώνω την άψογη τεχνική στα ντραμς, το δέσιμο και την εμπειρία (κυκλοφορούν στην πιάτσα από τα 80s παρότι έχουν δυο δίσκους όλους κι όλους με τον πιο πρόσφατο να κοντεύει 35 χρόνια). Τα μπλουζάκια Titan Force στη σκηνή των Titan Force από μέλη των Titan Force σε ένα τέτοιο φεστιβάλ όπου ο ρουχισμός έχει σχεδόν τελετουργικό χαρακτήρα κατάθεσης επιρροών τα βρίσκω στο όριο της ετεροντροπής, αλλά εντόπισα και μπλούζα από το Horns Up Festival στα Τρίκαλα όπου το συγκρότημα είχε παίξει νωρίτερα που ισοδυναμεί με δήλωση πίστης στο underground. Αρκετοί οι κερδισμένοι πόντοι εδώ. Άξιοι λοιπόν και αποκατέστησαν την τιμή του headliner που μετά τα δυσθεώρητα ύψη των εξωπραγματικών Slough Feg είχε πέσει στα τάρταρα με τους ασθμαίνοντες Crimson Glory. Έμαθα επίσης ότι ένα από τα κομμάτια που έπαιξαν γράφτηκε “σχετικά πρόσφατα” (που για τα δεδομένα των Titan Force μπορεί να σημαίνει πριν δέκα χρόνια, αλλά ειλικρινά το απεύχομαι) και δημιούργησε στο κοινό ελπίδες για τρίτο άλμπουμ. Καλώς να το δεχτείτε αν έρθει ποτέ.

Από την πλευρά μου αποχαιρετώ ακόμα ένα UTH με τελική εντύπωση αυτό το αληθινά όμορφο οικογενειακό κλίμα που επί τρεις μέρες μοιράζονται το κοινό και οι μουσικοί. Τι να το κάνεις το signing session όταν σου ζητάει συγγνώμη ο κιθαρίστας των Bütcher επειδή σου πάτησε κατά λάθος το πόδι στις σκάλες (ευτυχώς δεν με ρώτησε πώς μου φάνηκε το γκρουπ γιατί τι θα του έλεγα; ότι προτίμησα τα σουβλάκια στην πλατεία;) και όταν ο τραγουδιστής των Writhen Hilt χτυπέται δίπλα σου και σου κάνει devil’s horns στο σετ των Iron Griffin. Είπαμε δυο κουβέντες και με τους Noor, οι οποίοι έπλεαν σε πελάγη ευτυχίας και ακόμα δεν το πίστευαν ότι έχουν κοινό σε μία μεσογειακή χώρα, δηλαδή στην άλλη άκρη του κόσμου γι’ αυτούς.

Τίποτα από αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί όμως χωρίς την άριστη διοργάνωση με γνώμονα τον σεβασμό στο κοινό. Για άλλη μια φορά το πρόγραμμα των εμφανίσεων και των signing sessions τηρήθηκε στο ακέραιο, υπήρχε μέριμνα για ανθρώπους με αναπηρία, κινητικές δυσκολίες και εγκύους σε ειδικό χώρο στον εξώστη και η ροή προς και από τα venues παρότι συνεχής εξελίχθηκε χωρίς προβλήματα για όλο το τριήμερο. Ειδικά για το main event αξίζει μία αναφορά και στο μερακλίδικο merch από το φεστιβάλ, τα συμμετέχοντα γκρουπ αλλά και τα ειδικά stands με νέες προτεινόμενες και συλλεκτικές κυκλοφορίες σε βινύλιο. Ναι, είχε και ένα σωρό cd. Όλα μελετημένα με φροντίδα από και για μία παρεξηγήσιμη αλλά και παρεξηγημένη μουσική κοινότητα που όσο τη λένε γραφική άλλο τόσο απαντάει με καμάρι “αυτοί είμαστε” και ξέρει να διοργανώνει και να διασκεδάζει σε συναυλίες και φεστιβάλ σοβαρών προδιαγραφών από τα οποία άλλοι διοργανωτές θα μπορούσαν να διδαχθούν πολλά και χρήσιμα αν ήθελαν. Του χρόνου στα εικοσάχρονα, έστω πιασμένοι από την πρώτη ώρα, να είμαστε και πάλι εδώ με ανοιχτές πόρτες για όλες και όλους όπως πάντα. Ένας χρόνος είναι, θα περάσει.