Heterotopia
Φολκ, λαϊκή δηλαδή μουσική από διάφορες μεριές και εποχές του κόσμου ως όχημα για την προσωπική έκφραση (αλλά και υπέρβαση). Του Αναστάσιου Μπαμπατζιά
Μέσα στη σαπίλα της κατακόρυφης πνευματικής καθόδου που βιώνουμε στις μέρες μας, ευτυχώς, τουλάχιστον βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να είμαστε και παρατηρητές διαττόντων αστέρων. Διάττοντες όχι με την έννοια του στιγμιαίου “κρα και μετά μην τον είδατε”, αλλά με αυτή του αδάμαστου ταξιδιού του φωτός που δίνει πνοή και κίνηση στον κόσμο και κάνει το σκοτάδι υποφερτό.
Η Άννα Λινάρδου είναι ένας τέτοιος αστέρας και η φωνή της ανήκει και στην ομάδα ονόματι Vault of Blossomed Ropes. Το αναφέρω γιατί οι Vault of Blossomed Ropes δεν είναι στο μυαλό μου απλώς άλλο ένα μουσικό συγκρότημα, αλλά περισσότερο μια κοινότητα αυτόφωτων όντων που έχουν αποφασίσει να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Το διακρίνουμε αυτό όταν ένας-ένας εξαπολύουν με σθένος τα προσωπικά τους οράματα, τα οποία ενώ έχουν μια αισθητική συνάφεια, κατορθώνουν ωστόσο να συγκρατήσουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα.
Η ιδιαίτερη ταυτότητα της Άννας σε τούτο τον δίσκο εκπέμπεται μέσω του τραγουδιού και ειδικότερα του folk. Μιλάμε όμως για folk άκρως προσωπικό, ένα ταξίδι εσωτερικό που μπορεί μεν να στρατολογεί γνώση (που υπάρχει) και εμπειρία από συγκεκριμένες παραδόσεις, ελληνικές, λιβανέζικες, τραγούδια κουρδικά, μεσαιωνικά, ακόμα και από τα Απαλάχια, αλλά το αποτέλεσμα παραμένει ενιαίο γιατί η Άννα δεν ενδιαφέρεται για αυτές τις παραδόσεις (τουλάχιστον όχι εδώ) ως μελετητής και εθνογράφος, αλλά ως μια σύγχρονη καλλιτέχνιδα η οποία ενώ σαφώς έχει μαγευτεί από αυτές, επιλέγει παρολ’ αυτά το δικό της μονοπάτι όπου η παράδοση είναι κυρίως ένα γοητευτικό εργαλείο. Και πράγματι, ενώ θα μπορούσε εύκολα σε μια τέτοια περίπτωση να χαθεί η απαραίτητη ενότητα ύφους, μιας και κάθε κομμάτι παίρνει αφορμή από διαφορετικό τόπο και χρόνο, ο στόχος επιτυγχάνεται. Τελικά όλα τα τραγούδια μοιάζουν σα να κατάγονται από έναν κοινό τόπο. Μια εσωτερική προσωπική αφετηρία.
Το ομώνυμο εναρκτήριο τραγούδι είναι ένας πιο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός, από την άποψη ότι δεν υπάρχει από πίσω "παραδοσιακός" κάναβος και πολύ σωστά μπαίνει πρώτο, μας βάζει στο κλίμα και ανοίγει την πόρτα της ετεροτοπίας. Φαίνονται κιόλας εδώ και κάποιες από τις αισθητικές καταβολές της Άννας. Δηλαδή είναι ξεκάθαρο ότι θαυμάζει τη Σαβίνα Γιαννάτου και ότι την έχει μελετήσει μεταξύ άλλων. Από τα Αθαμανικά όρη η καταγωγή της επόμενης πράξης και ονομάζεται "Απόψε στο σπιτάκι μου". Το "Yalla Tnam Rima" είναι ένα νανούρισμα από τον Λίβανο, όπου εκτός από τη φωνή, ακούμε ως υπόβαθρο μια πιανιστική κατασκευή με προετοιμασίες και samplings, και από τη Λινάρδου και από το βασικό της συνεργάτη τον Γιώργο Βαρούτα.
Το “Ahmedo” είναι ένα αξιομνημόνευτο κουρδικό ερωτικό τραγούδι που το τσέλο της Σοφίας Ευκλείδου, τα ηλεκτρονικά του Νίκου Φωκά, η ηχητική επεξεργασία και σχεδιασμός του Βαρούτα και φυσικά η φωνή, το... ετεροτοποποιούν! Δεν είναι πια κουρδικό, είναι ένα απόκοσμο εξωδιαστατικό οικουμενικό τραγούδι αγάπης.
Στο καπάκι άλλο ένα ερωτικό τραγούδι, αυτή τη φορά ιταλικό, το "Alla Campagnola". Μετά πάμε στα Απαλάχια Όρη, σε ένα δηλαδή αμερικανικό φολκ τραγούδι, το "Little Sparrow", με την προσθήκη του εκπληκτικού φλάουτου του Στέλιου Ρωμαλιάδη. Το δύο αγαπημένα μου έρχονται στο τέλος. Πρώτα το 'La Harpe De Melodie", ένα τραγούδι του 14ου αιώνα, μεσαιωνικό δηλαδή, όπου η φωνή της Άννας ξεδιπλώνεται και αιωρείται μέσα στο χώρο σαν απόκοσμη άυλη κορδέλα που στροβιλίζεται. Στη συνέχεια, το “Rosa's Tune”, το οποίο παίρνει φυσικά το όνομά του από την Ρόζα Εσκενάζυ στην οποία και ανήκει το τραγούδι, και είναι μια διασκευή απείρου κάλλους και καλώς εννοούμενης πρωτοτυπίας, αφού αυτό που ακούμε κάλλιστα μπορεί να το ονομάσει κάποιος… idm αμανέ! Ένα ηλεκτρονικό dancey αλλά όσο πρέπει διακριτικό υπόβαθρο υποστηρίζει την εξ Ανατολής αυτή τη φορά τροπή του έργου.
Η ετεροτοπία είναι το σύμπαν των ταξιδιών της φωνής της Άννας. Μια παράλληλη Γαία, φανταστική μεν, ίσως όμως πιο αληθινή από την καθημερινή πραγματικότητα. Τη δική της και τη δική μας. Ένας παραδείσιος μικρόκοσμος 40 λεπτών.