Volta

'Έχασα την αφετηρία μου και δε θέλω να την ξαναβρώ' - Wanderlust

Χτες το βράδυ, έξω απ' το σπίτι μου μια ορχήστρα πνευστών έπαιζε έθνικ standards. Με έκπληξή μου ανακάλυψα πως κάποια στιγμή άρχισαν να παίζουν το "Earth intruders" απ' το νέο της Bjork. Δεύτερη έκπληξη ήταν η ανταπόκριση των παρευρισκόμενων: Το αναγνώρισαν στο λεπτό και το υποδέχτηκαν με αλαλαγμούς. Ο ορισμός της επιτυχίας, σκέφτηκα. Τόσο νωρίς το τραγούδι έγινε κομμάτι στο παζλ της ζωής αυτών των ανθρώπων. Η ίδια ανταπόκριση στο "Hope" που ακολούθησε. Είδα τους καλωδιωμένους απογόνους μας, έναν αιώνα μετά, να αντιδρούν τοιουτοτρόπως. Το νόημα της ζωής, της τέχνης, η αθανασία που κέρδισαν ο Bach, ο Carlos Puebla, o Άκης Πάνου και μερικές χιλιάδες ακόμα υπέροχοι μουσικοί. Δυστυχώς όμως για την Bjork δεν ήταν τα δικά της κομμάτια αυτά που ακούστηκαν, αλλά το "Ederlezi" και το "Βενζινάδικο" του Bregovic. Σκεφτείτε λίγο πάνω σ' αυτό.

Προχτές το βράδυ στο δελτίο ειδήσεων του Star μια από τις κοπέλες που μεταφράζουν τα τηλεγραφήματα του Reuters μίλησε για τα παραλειπόμενα της Eurovision και ανέφερε την επιρροή της Bjork σε κάποιο από τα γκρουπ που εμφανίστηκαν. Κι εμείς έχουμε προσέξει την επιρροή της σε πολλές τραγουδίστριες των τελευταίων ετών που μας αρέσουν. H πορεία της απ' την ποπ σε πιο ...οδυνηρά ακούσματα σίγουρα θα έχει γίνει παράδειγμα και οδηγός για κάποιους άλλους. Για το κορίτσι του Star, όμως, πόσο σημαντική είναι η Bjork; Ξέρει ότι έπαιξε σε ταινία και την κάλεσαν μαζί με τον κύκνο της στην τελετή των Oscar, σε έναρξη Ολυμπιακών (όπου γύρισε ουσιαστικά την πλάτη στο παγκόσμιο ακροατήριο μ' αυτό που επέλεξε να τραγουδήσει); Μπορεί να βλέπει τηλεγραφήματα που ποτέ δε μεταδίδονται στο 'νεανικό' δελτίο του σταθμού (μέχρι να ξαναδείρει κανένα δημοσιογράφο) επειδή δεν πουλάει όσο η Madonna (αν όμως ήθελε να φτιάξει χιτ ίσως έπαιρνε το sample απ' τους γείτονες Abba χωρίς να πέσει στα γόνατα όπως εκείνη), πιθανόν να γνωρίζει και ένα-δυο από τα προ δεκαπενταετίας σουξέ της.

Αντιπροχτές το βράδυ βλέποντάς την ντυμένη με ...λαϊκή ενδυμασία και ακούγοντάς την να εξηγεί το κόνσεπτ και τα στάδια υλοποίησης του δίσκου στο διαφημιστικό video της είχα την εντύπωση πως άκουγα μουσικό της διπλανής πόρτας. Που όμως κατέκτησε τη δυνατότητα να καλεί μουσικούς κι αυτοί να τρέχουν, να ηχογραφεί σε πιθανά σημεία του κόσμου όπως η Νέα Υόρκη και το Reykjavik και απίθανα όπως η Τυνησία και η Τζαμάικα. Με τον Τimbaland στην κονσόλα, τον Antony σε δυο ντουέτα, τον Tumani Diabate στην kora (έγχορδο που ηχεί κάπως σαν άρπα), ένα γκρουπ βελούδινων πνευστών, δύο ντράμερ κ.λπ.

Πριν απ' όλα αυτά άρχισα να ακούω το 'Volta'. Η 'επέλαση των εισβολέων' μου έδιωξε τους φόβους για ambient βασανιστήρια. Bang the drum as monkeys do. Rival Tribal Rebel Revel. 'Wanderlust' με διπλά και τριπλά φωνητικά με κάτι σαν σάουντρακ από ηρωική ταινία για background, λες και πηγή έμπνευσης ήταν ο Σπάρτακος. 'The bull flame of desire', εν μέρει ντουέτο με τον Antony, εν μέρει με τον εαυτό της. Θα ήταν καταπληκτικό αν είχε πέντε λεπτά μικρότερη διάρκεια. Κάτσε να φρεσκάρω μια παλιότερη απόπειρα που μου άρεσε πολύ. 'I've seen it all' με τον Yorke. Πω πω, μου ακούγεται σήμερα αφόρητα συμβατικό, μελωδικό, με προβλέψιμη εξέλιξη. Ωραίο μολοντούτο. Το 'Vertebrae by vertebrae' είναι το γλυκύτερο κομμάτι (τα πνευστά που λέγαμε) τουλάχιστον στο πρώτο μισό του. Μετά τα μπιτ μπρουταλεύουν, η φωνή τιγρίζει και το μόνο που λείπει είναι το οργασμικό τέλος. Το 'Hope' θα πρέπει να είναι αυτό που ηχογραφήθηκε στο Mali. Όχι θα πρέπει, είμαι σίγουρος. Αφροευρωπαϊκό μπασταρδάκι με την Bjork να μας σερβίρει το λαρύγγι στο πιάτο. Ομορφιά. Γιατί δεν το κάνει συχνότερα; Πεδίο δόξης λαμπρόν για τους ριμίξερς. 'Declare independence', electro-punk αλά Peaches με στίχους γραμμένους στο πόδι. Πλάκα έχει.

Δεν μπορώ να μη συνεχίσω να της βάζω δέκα για την πίστη της στο καλλιτεχνικό ένστικτο και για τα ρίσκα που παίρνει - θέλει να κάνει ένα δίσκο βασισμένο στις φωνές, τον κάνει. Οι περισσότεροι δεν τολμούν να παίξουν με τα νεύρα των αγοραστών τους, η Madonna πριν ξεκινήσει νέο δίσκο αναρωτιέται "τι έχει ζήτηση αυτή την περίοδο", o Cave 'πώς θα γίνει να αλλάξω χωρίς να αλλάξω'.

Γιατί μπορείς να την κατακρίνεις; Που δε σου βάζει ένα στρωτό beat και μια catchy μελωδία για να χορέψεις τραγουδώντας. Που δεν πετυχαίνει πάντα η συνύπαρξη αλλοπρόσαλλων πηγών ήχου. Που δεν ξέρεις πώς θα είναι το επόμενο άλμπουμ της. Που έβγαλε ένα μέτριο δίσκο. Δύο με το 'Drawing restrained 9'. Τρία με το 'Medulla'. Κακό του κεφαλιού της. Μέχρι να συμπληρώσει τα ένσημα για το Rock 'n' Roll Hall of Fame θα την έχουν ξεχάσει.

Νομίζω πως και δημοσιογράφο να δείρει στο μέλλον, το Star girl θα την αγνοήσει.