Silenced
Αλήθεια έχετε ποτέ αναλογιστεί πόσο εύκολο είναι να φτιάξει κανείς ένα άκουσμα το οποίο να μπορεί αβίαστα να χαρακτηριστεί "πειραματικό"; Πρόσφατα μια φίλη μουσικός μου έκανε μια επίδειξη στο ταπεινό της οικιακό PC της ...σύνθεσης ενός κομματιού με ήχο πολύ κοντά σε αυτό που αποκαλούμε πειραματική electronica ή έξυπνη electronica (αν και μάλλον electronica για ...dummies θα έπρεπε να αποκαλείται!). 2-3 νότες, μια λούπα κρουστών (τυχαιοποιημένη κατά προτίμηση), μπόλικο reverb και διάφορα άλλα εφέ και το ...αριστούργημα είναι έτοιμο! Θα μου πείτε δεν το ήξερες; Ασφαλώς, αλλά αλλιώς είναι να φαντάζεσαι πως φτιάχνεται το ...λουκάνικο και αλλιώς να το διαπιστώνεις ιδίοις όμμασι!
Ο πειραματισμός έχει γενικά αποτελέσει ...δάκτυλο πίσω από το οποίο έχουν κρυφτεί πολλές φορές η έλλειψη ταλέντου, η πνευματική οκνηρία και η δημιουργική αφλογιστία. Γι' αυτό άλλωστε όταν ακούω δηλώσεις του τύπου "στο νέο μας δίσκο πειραματιζόμαστε με..." (συμπληρώστε τα αποσιωπητικά με ότι νομίζετε) τότε κρατάω μικρό καλάθι (αν κρατάω κιόλας)!
Για να μην παρεξηγηθούν οι 50-100 οπαδοί του είδους στην Ελλάδα (προστατευόμενοι σε λίγο της WWF), θα σημειώσω ότι ασφαλώς το ίδιο, αν όχι και σε μεγαλύτερο βαθμό, συμβαίνει σε πολλά άλλα και πιο μαζικά είδη, απλώς στέκομαι στην πειραματική electronica καθώς αφορμή για αυτές τις σκέψεις ήταν ο υπό εξέτασιν δίσκος των Black Dog. Και το ζήτημα που τίθεται είναι βέβαια πως ξεχωρίζεις την ήρα από το στάρι; Είναι ζήτημα παιδείας (η γνωστή υπεκφυγή για όλα τα προβλήματα); Κουλτούρας; Του περίφημου και ακαθόριστου προσωπικού γούστου; Όλα αυτά μαζί; Και τελικά μήπως ακόμη κι ένα προχειροκατασκευασμένο προϊόν μπορεί να έχει κάποια γοητεία; Ας αφήσω τις απαντήσεις ανοικτές...
Το σχήμα με το μάλλον δυσοίωνο όνομα Black Dog δεν είναι καινοφανές. Βρίσκεται καιρό στο μετερίζι της ηλεκτρονικής δημιουργίας, από τα χρόνια της θρυλικής συλλογής "Artificial Intelligence" της Warp το 1992. Κάποτε μάλιστα τα 2/3 αυτής της μπάντας αποτελούσαν οι δύο γνωστοί κι αγαπημένοι Plaid. Όταν αυτοί αποχώρησαν, τον Ken Downie, τον τρίτο της παρέας δηλαδή, δεν τον κατάπιε το μαύρο φίδι της μοναξιάς, αλλά συνέχισε τη δημιουργική του πορεία με νέους συνεργάτες.
Ας αφήσουμε όμως τα συνήθως βαρετά παραφερνάλια και τις λεπτομέρειες και ας μπούμε στο ψητό. Στη μουσική δηλαδή. Στον κόσμο των Black Dog. Η "Τρωική χορωδία" η οποία μας υποδέχεται στο κατώφλι, θέτει ουσιαστικά τα όρια στα οποία θα κινηθεί ο δίσκος. Ένας ήχος ο οποίος δεν θα ακουστεί διόλου ξένος σε αυτιά μυημένα στον αισθητικό κόσμο των Boards of Canada, ιδιαίτερα της εποχής του "Geogaddy". Δεν υπάρχει πολύ φως εδώ μέσα... Η μουσική έχει την κρυάδα καφκικής ατμόσφαιρας. Πολύπλοκες υφές ξεπηδάνε η μία μέσα από την άλλη σαν fractal σχήματα, διαλύονται, αποσυντίθενται και ανασυντίθενται σε καινούργιες μορφές που παίρνουν τίτλους και ονόματα που συνήθως δεν λένε τίποτε (ή που θα ήθελαν να πουν πολλά).
Ένας δίσκος "σοφιστικέ", δουλεμένος σε λεπτομέρεια, πλούσιος σε ηχοσκιάσεις (ότι κι αν σημαίνει αυτό!), σε κρυφές γωνίες και σε θολές νότες, μια αφηρημένη μη-παραστατική ηχητική ζωγραφική. Ασφαλώς και δεν απουσιάζουν οι προβλέψιμες στιγμές, οι αδύναμες, οι υποταγμένες στην πεπατημένη. Μοιραίο είναι άλλωστε! Μετά από σχεδόν 100 χρόνια ύπαρξης ηχογραφημένης μουσικής, όλες οι φόρμες έχουν πλέον καταπατηθεί, όλες οι συμβάσεις εξευτελιστεί, όλα τα κελύφη διαρραγεί, όλα τα όρια ξεπεραστεί. Ίσως κάτι πρωτοποριακό σήμερα θα ήταν η δημιουργία νέων ορίων, νέων συμβάσεων... Ίσως από την άλλη ο ρόλος των σύγχρονων καλλιτεχνών της avant-guarde να μην είναι πια η εφεύρεση του απρόβλεπτου, αλλά η θέαση του προβλεπόμενου από νέες ασυνήθιστες και απρόβλεπτες γωνίες... Πάντως ο(οι) Black Dog μπορεί να μην ανήκουν σε μια τέτοια εμπροσθοφυλακή, στον αγώνα πάντως για την κατάκτηση μιας προσωπικής γλώσσας, ένα από τα ζητούμενα της τέχνης άλλωστε, βρίσκονται σε καλό δρόμο...
Είναι στη φύση τέτοιων έργων η πληρότητα. Δε μπορώ έτσι να ξεχωρίσω κάποιο πιθανό ...single! Αν πάντως ήμουν σκηνοθέτης και αναζητούσα ένα ζοφερό ηλεκτρονικό χαλί για μια απειλητική σκηνή μέσα στην ομίχλη, ένα κομμάτι σαν το "Truth Benders D.I.E." δεν θα μου ξέφευγε.
