777 (Cosmosophy)

Όσο κι αν ο κόσμος ο φυσικός τριγύρω μας μοιάζει ακλόνητος και πρότυπο αέναης σταθερότητας, τούτη η ακινησία είναι μάλλον φαινομενική. Υπάρχουν πράγματι περιοχές γεωλογικής ...ανίας όπου τίποτε δεν συμβαίνει, υπάρχουν όμως και οι εστίες έντασης, εκεί όπου οι τεκτονικές πλάκες συγκρούονται και αποκλίνουν, πετρώματα συνθλίβονται, ρήγματα σχίζονται και το μάγμα εκχυλίζει, εκεί όπου ένα δυναμικό χθόνιων δυνάμεων ξεσπά σε βίαια συμβάντα, σεισμοί απελευθερώνονται, ηφαίστεια και οροσειρές αναδύονται σε έναν κύκλο καταστροφής και δημιουργίας μιας χρονικής κλίμακας η οποία υπερβαίνει κατά πολύ την ταπεινή ανθρώπινη ζωή.

Αυτή μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι είναι κατ' αναλογία και η διαδικασία ανάδυσης του νέου και στην τέχνη, προφανώς και στη μουσική ειδικότερα. Αν συλλάβουμε λοιπόν νοερά τον κόσμο της μουσικής σαν έναν πλανήτη, θα βρούμε αχανείς εκτάσεις εμπεδωμένης αισθητικής, είδη δηλαδή όπου οι εκάστοτε κώδικες αναπαράγονται μέσα σε ασφαλή προκαθορισμένα και προβλέψιμα όρια. Είναι σε αυτές τις εκτάσεις μάλιστα όπου θα εντοπίσουμε και το 90% (ας μου επιτραπεί χάριν έμφασης η αυθαιρεσία του υπολογισμού) της σύγχρονης παραγόμενης μουσικής.

Υπάρχουν όμως από την άλλη και οι περιοχές υψηλής δραστηριότητας, εκεί όπου συντελούνται συντήξεις, οσμώσεις, ανταλλαγές και αλληλεπιδράσεις, εκεί όπου οι διαχωριστικές γραμμές ρευστοποιούνται ενίοτε δε και εξαφανίζονται. Τα όρια (ακόμη και τα γεωγραφικά) άλλωστε ήταν πάντοτε πολιτισμικά ενδιαφέροντα. Κι ας προκαλείται αμηχανία ακόμη και οργή στους οπαδούς οι οποίοι διαβιούν στο δικό τους περίκλειστο σεχταριστικό κόσμο (και αυτό δεν αφορά μόνο το μέταλ όπως είθισται να γράφεται) αλλά και στους μουσικοκριτικούς οι οποίοι αντιδρούν με μια πλημμυρίδα νεολογισμών (όχι πάντοτε επιτυχημένων) στην προσπάθεια τους να περιγράψουν το καινοφανές.

Μια εσχάτως λίαν προβεβλημένη αλλά και λίαν ενεργή περιοχή στην οποία έχουν εστιαστεί κιόλας τα φώτα των ειδικών βρίσκεται στα σύνορα του σκληρού ήχου, και δη της πιο μαύρης (και παλαιότερα αποκρουστικής) του πτέρυγας: του black metal. Πέρα όμως από την όποια μοδάτη τάση (ναι, δεν πρέπει να ξενίζει η παρατήρηση ότι η μουσική τα τελευταία 50 χρόνια είναι και ένα φαινόμενο τύπου μόδας με εποχικές εξάρσεις και αλλαγές) και παραμερίζοντας τα hype φύκια και την χίψτερ "ανοιχτόμυαλη" αποενοχοποίηση, αξίζει να κρατήσουμε την ουσία και να αναγνωρίσουμε το νέο που γεννάται, στο οποίο η λεξιπλαστική έχει αποδώσει όρους όχι και πολύ ευφάνταστους όπως avant guard, metal, shoegaze metal και φυσικά το αναπόφευκτο "πασπαρτού" πρόθημα post (black metal).

Μοιάζει δε στη Γαλλία να έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια μια φωλιά τέτοιων σχημάτων τα οποία δοκιμάζουν και πειραματίζονται στα όρια, σε ένα εύρος που μπορεί να περιλάβει συγκροτήματα όπως οι Alcest ή και οι Deathspell Omega. Και είναι στη γαλλική επαρχία (η οποία συνειρμικά μας φέρνει στο νου τυριά διαπεραστικής οσμής, κονιάκ και υποβλητικά σκηνικά για τις ψυχοδραματικές ιστορίες του Σιμενόν) όπου θα συναντήσουμε τους Blut Aus Nord με το ελαφρώς αμφιλεγόμενο όνομα σε (υποθέτω σκοπίμως) ασύντακτα γερμανικά. Οι οποίοι με αυτό το δίσκο ολοκληρώνουν την τριλογία "777" που ξεκίνησαν το 2011 με τα "Sect(s)" και "The desanctification". Κι αν η μομφή για μεγαλομανία φαντάζει εύκολη, όσο όμως και ο θαυμασμός για την τόλμη του εγχειρήματος, τελικά όμως όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος, η αγαθότητα των προθέσεων έχει ασφαλτοστρώσει κατά καιρούς πολλούς δρόμους προς την κόλαση.

Είθισται στο τρίτο μέρος μιας τριλογίας να επέρχεται η κάθαρση, έτσι μας δίδαξαν τουλάχιστον οι αρχαίοι πρόγονοί μας που ξεκίνησαν αυτή τη μανία με τις τριλογίες (για να καταλήξουμε έτσι από την Ορέστεια στις ...50 αποχρώσεις του γκρι). Εν προκειμένω, το συνδετικό με τους προηγούμενους δίσκους νήμα είναι σαφές και ευδιάκριτο, διατηρούνται πολλά από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του black metal (νομίζω περιττεύει η παρατήρηση ότι έχουν αποτινάξει κάθε ίχνος παγανιστικής τερατολαγνικής γραφικότητας), όμως στην Κοσμοσοφία τους οι Blut Aus Nord ξεδιπλώνουν πλήρως το μουσικό τους όραμα, αξιοποιούν μια συσσωρευμένη εμπειρία και αναπτύσσουν συνιστώσες οι οποίες υπήρχαν "εν τω γεννάσθαι" στο παλιότερο έργο τους, βάζοντας εν τέλει το δικό τους λιθαράκι στη γέφυρα η οποία συνδέει το black metal με ότι αποκαλείται post rock (εδώ το έχω να θυμηθώ και τους Vortex τώρα από την άλλη όχθη).

To "Cosmosophy" είναι δίσκος εσωστρεφής και συμπαγής, μουντός και άραχλος, επιβλητικός και υποβλητικός ταυτόχρονα, με μια αλύτρωτη εσωτερική ένταση, μια ροή η οποία μόνο τοπικά και σποραδικά αναταράσσεται από τυρβώδεις ανωμαλίες. Εξαντλητικά δουλεμένος στις λεπτομέρειές του, συντίθεται πάνω στον μεταλλικό καμβά σε αλληλοδιαδοχικά ηχητικά στρώματα (μιλ φέιγ;), μπορεί να λειτουργήσει σαν ambient υπόκρουση αλλά να αντέξει και μια εντομολογικά εξονυχιστική ακρόαση. Και κρατήστε και το "Epitome XVII" σαν μια πανηγυρική αποκατάσταση της διαχρονικής αξίας των Pink Floyd.

Οι ίδιοι συνιστούν τη μοναχική ακρόαση του δίσκου. Δεν γίνεται κι αλλιώς, κατά δήλωση τους δεν δίνουν ποτέ συναυλίες [κάτι που τους ανεβάζει και στη δική μου εκτίμηση, για μένα -παρά το αντιθέτως και τετριμμένα λεγόμενο- η ουσία, το όραμα και οι επιδιώξεις του μουσικού αναδεικνύονται στις συνθήκες που αυτός έχει επιλέξει, στο στούντιο δηλαδή, και όχι κάτω από τις συνθήκες τις οποίες επιβάλει ένα πολλές φορές ακατάλληλο πλαίσιο (κοινό, μηχανήματα, χώρος κλπ)]. Το γήπεδο τους είναι το στούντιο και εκεί παίρνουν κεφάλια...

Ποιος μπορεί τώρα να ξέρει αν έπειτα από μερικά χρόνια ο δίσκος αυτός δεν θα θεωρείται οριακός και πρωτοποριακός; Ο μουσικός χρόνος που επιτρέπει την ανάδειξη τέτοιων μακροσκοπικών φαινόμενων είναι σαφώς μεγαλύτερος από τον δημοσιογραφικό. Ευτυχώς όμως πολύ μικρότερος από τον γεωλογικό!