Christmas in the heart
Αλήθεια, ποιος χρειάζεται ένα δίσκο με χριστουγεννιάτικα τραγούδια από τον Dylan; Μετά πόνου ψυχής απαντώ: Κανείς! Και το λέω παρότι εκτός της λατρείας μου για τον Bob, είμαι συλλέκτης δίσκων με χριστουγεννιάτικα (reggae, punk, soul, tex-mex, country κλπ). Ακούγοντας την επικείμενη κυκλοφορία του Christmas in the Heart, έλπιζα σε σπάνια ή περίεργα κομμάτια, με πρωτότυπες ενορχηστρώσεις - κάτι καινούργιο, τέλος πάντων. Και πράγματι, κάνει κάτι καινούργιο, το οποίο όμως αφορά κυρίως τους Αγγλοσάξονες. Ανασυνθέτει μια μουσική ατμόσφαιρα με ενορχηστρώσεις και φωνητικά που παραπέμπουν στη δεκαετία του ’50, διαλέγοντας κομμάτια ζυμωμένα με την αμερικάνικη μουσική και πολιτιστική παράδοση. Προσπαθεί να θυμίσει στους Αμερικανούς τη γιορτινή ατμόσφαιρα αλλοτινών εποχών, την οποία θέλει να δει – συνειδητά, άραγε; - εξωραϊσμένη. Ναι αλλά τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά για μας; Τίποτα. Είναι σαν να βάλεις σ’ έναν Αμερικάνο το «Πάει ο παλιός ο χρόνος» με τον Γούναρη. Κι εδώ φυσικά, κάνω συνειδητά τη λάθος παρομοίωση. Διότι ο Dylan δεν είχε ποτέ αυτό που λέμε φωνή. (Ακούστε τον μαζί με τον Johnny Cash στο The girl from the North Country, και θα καταλάβετε τι εννοώ. Και μιλάμε για σαράντα χρόνια πίσω. Πόσα τσιγάρα καπνίζει ο Bob τη μέρα, είπαμε; Πολλαπλασιάστε επί μέρες, επί χρόνια..... Όι!) Για άλλους λόγους τον έχουμε λατρέψει εμείς οι πιστοί του, και τον έχει αγαπήσει ο υπόλοιπος κόσμος.
Ας πιάσουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Είναι έθιμο για τους περισσότερους μεγάλους καλλιτέχνες να βγάζουν ένα δίσκο με χριστουγεννιάτικα, κυρίως όταν δεν έχουν καινούργιο υλικό. Ο Dylan όμως έχει έναν καλό καινούργιο δίσκο, το Together through Life. Και σ’ αυτόν ακούγεται σπασμένη η φωνή του, φυσικά. Αλλά είναι άλλο πράγμα να τραγουδάς με σπασμένη φωνή Beyond here lies nothing, κι άλλο τον Μικρό Τυμπανιστή. Το πρώτο απαιτεί μια τέτοια φωνή, αλλιώς ποιος θα σε πιστέψει; (Να ένας λόγος που οι περισσότερες διασκευές του Dylan είναι κακές` η contralto φωνή της Baez δεν πείθει στο I shall be released... Συγγνώμη, παρασύρθηκα). Κάποιοι λένε ότι θυμίζει τον Tom Waits. Συμφωνώ, μόνο που περιμένω από τον Waits να τραγουδήσει το ρόλο του Ηρώδη – κι όχι να καλέσει τους πιστούς να υμνήσουν το νεογέννητο Χριστό.
Πάμε παρακάτω. Στα τραγούδια. Στα παραδοσιακά, η φωνή του είναι σκέτη τραγωδία (O come All ye Faithful, Hark the Herald Angels, O Little Town of Bethlehem), την οποία προσπαθεί να κρύψει με φωνητικά αλά Andrews Sisters. Τα πιο σύγχρονα, κάπως τα βολεύει. Για παράδειγμα, το Here Comes Santa Claus του Gene Autrey, δείχνει την αγάπη του Bob για την country. Αν και το Winter Wonderland το έχει πει καλύτερα ακόμα και η Cyndie Lauper! Κι εδώ μπαίνει το άλλο πρόβλημα: σχεδόν όλα τα τραγούδια που διάλεξε, τα έχουν πει με παραδοσιακό τρόπο πολλοί ΜΕΓΑΛΟΙ τραγουδιστές (όχι, δεν εννοώ τη Νάνα Μούσχουρη και τη Barbra Streisand` εννοώ τον Frank Sinatra, τον Dean Martin, τον Elvis...), ενώ άλλοι τα έχουν διασκευάσει με ρηξικέλευθο ή σκωπτικό τρόπο (με κορυφαίους τους Twisted Sister).
Εύρημα για τους συλλέκτες χριστουγεννιάτικων τραγουδιών, είναι τα τρία άγνωστα κομμάτια του δίσκου. Το Christmas blues, παρότι γραμμένο από συνθέτη της Tin Pan Alley, πάει πολύ περισσότερο στον Bob (αν και αξίζει να το ακούσει κανείς με τον Dean Martin). Στο Must Be Santa, ο Bob κάνει μια σπάνια επίδειξη χιούμορ, καλώντας τους ταράνδους του Αϊ-Βασίλη με τα ονόματα διαφόρων προέδρων των ΗΠΑ (Nixon, Kennedy, Bush and Clinton, come my way, ho-ho-ho...) Στο κομμάτι δίνει ρέστα ο David Hidalgo με το ακορντεόν του. Τέλος, παλιομοδίτικα χαριτωμένο είναι το Christmas Island, με τη σλάιντ κιθάρα του, το οποίο σε κάνει να ονειρεύεσαι τα Χριστούγεννα στην εξωτική Νήσο των Χριστουγέννων, τον Αϊ-Βασίλη να φέρνει τα δώρα με κανό και να τα βάζει στις κάλτσες που κρέμονται από φοινικιές. (Αυτό το έχουν πει πράγματι και οι Andrews Sisters).
Η κυκλοφορία του δίσκου έχει την εξήγησή της: ο Dylan αποφάσισε να κάνει μια φιλανθρωπία. Όλα τα κέρδη θα πάνε στις οργανώσεις Feeding America, Crisis in UK και σε ανάλογα προγράμματα του ΟΗΕ. OK. Δηλαδή μας ζητάνε πίσω την αμερικάνικη βοήθεια της δεκαετίας του ’40 και του ’50; Δώσαμε! Δώσαμε!
Συμπέρασμα: αντί για Dylan, ψηφίζω τα χριστουγεννιάτικα του Phil Spector, του Elvis, των Chieftains. Για τα τρία άγνωστα κομμάτια και μόνο, βάζω ένα