Ηλιοθεραπεία
Ηλιοθεραπεία στο κέντρο της Αθήνας: Κίνδυνοι και τρόπος πρόληψης. Του Άρη Καραμπεάζη
Βλέποντας παντού τελευταία την φωτογραφία του κρετίνου του Παπουτσή να διαδηλώνει ως νεαρός κρατώντας τη ματωμένη σημαία του Πολυτεχνείου, σε αντιπαράθεση με τη σημερινή εικόνα του Υπουργού που αιματοκύλισε (και δακροκύλισε) την Αθήνα με τον γνωστό τρόπο, σκέφτομαι ότι τελικά λίγοι είναι αυτοί που καταφέρνουν να μην τους διαλύσει ο χρόνος, ειδικά από όσους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ξεχώρισαν κάποτε. Και σκέφτομαι τι γίνεται με τους τώρα... με τους γύρω μας δηλαδή, πού, πώς και πότε θα ζήσουμε να τους δούμε ή θα ζήσουνε να μας δούνε. Ποιος θα παρουσιάζει ας πούμε το "Στην υγειά μας" σε τριάντα χρόνια από τώρα; Ο Μουζουράκης ή εκείνος ο κοντός-αστείος που παίζει με τον Φιλιππίδη; Ποιος θα πάρει τη θέση των επαναστατών Τριπολίτη και Τσακνή στο Δ.Σ. της Α.Ε.Π.Ι. όταν επιτέλους το μέλλον τους γυρίσει τις πλάτες του; Και γενικά όσο το σκέφτομαι ένας-ένας παίρνουν θέση στο μυαλό μου στην κατεστημένη τάξη του αύριο διάφοροι γνωστοί και λιγότερο γνωστοί από την εμπροσθοφυλακή του "τώρα", χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουμε από τώρα σε ονόματα.
Από τους ελάχιστους που αδυνατώ να εντάξω σε ένα τέτοιο μελλοντικά αποκαταστημένο σκηνικό είναι ο Αλέξανδρος Βούλγαρης. Όχι επειδή γράφει στιχάκια στο στυλ "η τουαλέτα/ η Ελλάδα/ η ξεκωλιάρα" ή επειδή γράφει με μεθόδους που κάποιοι μπορεί να βρουν πρόστυχες ή και χυδαίες ή γενικώς επειδή δεν κωλώνει να γράψει και να πει ό,τι γουστάρει και ό,τι πρέπει να ειπωθεί. Ούτε επειδή φτάνει σε απλησίαστα για τους περισσότερους από εμάς βάθη ψυχοπνευματικού ξεγυμνώματος και αυτοψυχανάλυσης που δεν αφήνει τίποτε όρθιο εντός του και εκτός αυτού, εκθέτοντας τελικά τους γύρω του και όχι τον ίδιο.
Όχι γιατί τον θεωρώ επαναστάτη, επαναστατημένο, εξεγερμένο ή απλά αντιδραστικό και αντιρρησία. Ούτε γιατί πιάνει το πνεύμα της εποχής χωρίς πολύ κόπο και είναι ο μόνος από όσους δισκογραφούν, που το κάνει στο κέντρο της Αθήνας και για το κέντρο της Αθήνας, χωρίς να κρύβεται από αυτό (ο Παντελής Δημητριάδης των Κόρε Ύδρο κατοικεί στην Κέρκυρα ως γνωστό).
Αυτό που κεντρίζει κατά μείζονα λόγο το ενδιαφέρον μου στον Αλέξανδρο Βούλγαρη είναι ότι τις δυο- τρεις φορές που έτυχε να τον συναντήσω (όχι σε live, σε άσχετες περιστάσεις) και παρότι ποτέ δεν έτυχε να μιλήσουμε, μου φάνηκε σε ικανό βαθμό "αλλού", χαμένος όχι σε έναν απαραίτητα δικό του κόσμο, αλλά σίγουρα σε έναν κόσμο παράλληλο με αυτόν που σε κανονικούς ή ανώμαλους ρυθμούς κινείται γύρω του. Δεν του μίλησα γιατί ήμουν σίγουρος ότι δεν έχουμε τίποτε να πούμε και κανέναν κώδικα επικοινωνίας μεταξύ μας, χωρίς να τρέφω αυταπάτες ότι αυτό αλλάζει επειδή λατρεύω τέσσερα-πέντε από τα άλμπουμ που έχει ηχογραφήσει. Για αυτό άλλωστε θεωρώ ότι είναι ο μόνος που ερμηνεύει έτσι ωμά και εύστοχα, τόσο την γύρω του ανωμαλία, όσο και την γύρω του κανονικότητα. Κυρίως την τελευταία. Ο Βούλγαρης μοιάζει να είναι αυτός που θα δώσει την τελική απάντηση στο αν όντως τα κανονικά παιδιά θα έχουν κάποτε την πολυτέλεια να πεθάνουν κανονικά ή αν θα συμμετάσχουν στον ακανόνιστο θάνατο όλων των υπολοίπων.
Ερμηνεύοντας, κατά πώς με κατηγορούν πρόσωπα του στενού μου κύκλου, τη μουσική με εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα κριτήρια, θα πιστεύω πάντοτε ότι τα δύο κύρια άλμπουμ που άφησαν πίσω τους οι Mary And The Boy (ειδικά το πρώτο από αυτά) είναι επί της ουσίας αυτών αξεπέραστα και απλησίαστα. Ακριβώς επειδή εξαιτίας νεανικής έπαρσης και καλώς εννοούμενου ελιτισμού, ίσως και από ασυνείδητη αμέλεια, επιλέχθηκε τότε (ειδικά το πρώτο από αυτά) να είναι έως και αυτιστικά αδιαπέραστα για τον μέσο ακροατή, μπερδεύοντας ηδονικά το avant garde με το τυχαίο, το εξεζητημένο με το ανούσιο.
Μετά από αυτά τα άλμπουμ ο The Boy - Αλέξανδρος Βούλγαρης (σολάροντας πλέον)- χωρίς να πέφτει ποτέ στα πόδια ή και ακόμη πιο χαμηλά απλά στο επίπεδο του μέσου ακροατή, απευθύνθηκε πολλές φορές σε αυτόν σε δεύτερο πρόσωπο, συνήθως για να του επιτεθεί, να τον χλευάσει, να τον τρομάξει, να τον προειδοποιήσει, με μία περίεργη του όρου έννοια, να τον ενημερώσει για το τι πρόκειται να του συμβεί, κατά κάποιον τρόπο να του εξομολογηθεί λέγοντας του ιστορίες, χωρίς βέβαια να του ζητάει καμιά συγχώρεση. Στους Mary And The Boy τον είχε κατά βάση γραμμένο στα αρχίδια του (και πολύ καλά έκανε) και ακόμη και όταν μετέφραζε κατά το σοκαριστικό δοκούν τσιχλοφουσκωμένα ποπ χιτάκια, του κρατούσε μια δυσάρεστη έκπληξη για το τέλος.
Η "Ηλιοθεραπεία" είναι το πιο σκληρό και ταυτόχρονα το πιο άμεσα προσβάσιμο άλμπουμ του Βούλγαρη, χωρίς να υπάρχει βέβαια κάποια αντίφαση σε αυτά τα δύο στοιχεία. Εδώ κολλάνε μαλακισμένες αναλύσεις και στατιστικές του τύπου "η βία που δεχόμαστε καθημερινά είναι τέτοια, που δεν μας σοκάρει πλέον στην τέχνη" και λοιπές σαχλαμάρες. Επίσης εδώ ο μουσικοκριτικός που παρασύρεται από το άκουσμα θεωρεί καθήκον του να συμπεριλάβει και αυτός κάποια βρωμόλογα στο κείμενο του, για να συνταχθεί με το αντικείμενο του. "Όλη η ιστορία για τρεις λέξεις/ μουνί, ψωλή, γαμάτε" που έλεγε και ο Πανούσης δηλαδή. Στις καλύτερες στιγμές του βέβαια ο The Boy παίρνει όμορφες, καθημερινές και οικείες εικόνες και τις τοποθετεί σε ένα "ντανταϊστικό και εκφοβιστικό" περιβάλλον, που θα έλεγαν και τα Ημισκούμπρια, θυμίζοντας στον ακροατή πως εκτός από "τραγουδοποιός" (η λέξη τραγουδοποιός δεν ταιριάζει καθόλου στον Βούλγαρη και αυτό είναι μεγάλο του επίτευγμα) είναι και σκηνοθέτης.
Κάπου εδώ συγκεντρώνονται τα ιδιαίτερα εκείνα υπερατού που ξεχωρίζουν τον Βούλγαρη, από όσους δημιουργούν σε παράλληλο χρόνο και φαινομενικά σε παράλληλους κόσμους με αυτόν, έστω και αν τους απολαμβάνουμε και αυτούς εξίσου. Οι εικόνες με τις οποίες γεμίζει τα τραγούδια του, την ώρα που τα περισσότερα τραγούδια γύρω του ακούγονται στεγνά και άδεια και αδυνατούν να βάλουν τον ακροατή τους να φαντασιωθεί έστω και δυο απλά πράγματα. Η pop ευστοχία, που τον ακολουθεί και δεν τον αφήνει να της ξεφύγει, ίσως περισσότερο από ότι κι ο ίδιος θα ήθελε, όπως στο "Άνθρωπος" ας πούμε, ένα από τα καλύτερα τραγούδια του μέχρι σήμερα, για χάρη του οποίου τα πλήκτρα ανακαλούν ικανότητες, που πολλοί θα ήθελαν να τις έχουν όσοι εκεί έξω γράφουν τραγούδια έχοντας στο νου τους το επόμενο διαφημιστικό κινητής τηλεφωνίας. Πάνω από όλα η παντελής απεξάρτηση του από μεγάλους συνθέτες, παρελθοντικά μεγαλεία, Χατζιδακικά μοτίβα, Σαββοπουλικούς συμβολισμούς, Πλατωνικές ηλεκτρονικές ερήμους και λοιπά δεινά της φυλής. Την προηγούμενη φορά έπαιξε και με αυτά χωρίς καν να αγγίξουν την ποιότητα του προσωπικού στίγματος της δημιουργίας του. Πλέον απλά τα προσπερνάει αδιάφορα. Χωρίς να προσπαθεί καθόλου για αυτό, ο Βούλγαρης είναι απολύτως σίγουρο ότι δεν θα κινδυνεύσει ποτέ από την κατάρα του έντεχνου και τη σαπίλα των έντεχνων.
Είτε σου αρέσουν οι τσόντες με νάνους, είτε όχι, η "Ηλιοθεραπεία" είναι ένα άλμπουμ από αυτά που αμέσως μετά την πρώτη ακρόαση σε παρατάνε με την εντύπωση ότι πρόκειται για το καλύτερο άλμπουμ που ηχογραφήθηκε ποτέ και ύστερα από πολλές ακροάσεις αρνούνται να σου δημιουργήσουν αμφιβολίες για το ορθό της πρώτης εντύπωσης. Ανεξάρτητα αν στο τέλος κερδίσουν ή όχι οι εντυπώσεις, η εντυπωσιακή ροή λόγου, ήχων και αισθητικής από τον The Boy επιμένει να μας παρενοχλεί σε πολύ τακτά πλέον χρονικά διαστήματα και καθώς φαίνεται την ώρα που ως Ουμ Καλσούμ των hipster τους συγκεντρώνει σε στάση προσοχής γύρω από αυτόν στην Αβραμιώτου για πολύωρα live στα οποία ποτέ και κανείς δεν βαρέθηκε, ο ίδιος βρίσκεται στην αμέσως επόμενη δημιουργική φορά του, σε μια συνέχεια εντυπωσιακών έργων που αν μη τι άλλο κάποτε θα μνημονεύεται τουλάχιστον ως πρωτόγνωρη και θα πρέπει να ιδωθεί αναθεωρητικά και στο σύνολο της εκ νέου.