Sem Propósito
Στην εποχή του "anything goes" υπάρχουν άραγε ακόμη ασύμβατα μουσικά είδη; Πάει το μπλακ μέταλ με το κράουτ και την κοσμική ελεκτρόνικα; Της Ελένης Φουντή
Γεγονός είναι πως αν μελετήσεις τα επιμέρους στοιχεία αυτής της κυκλοφορίας χωρίς να έχεις ακούσει τον Bríi (πράγμα πολύ πιθανό, αν κρίνω από την πενιχρή κίνησή του στο διαδίκτυο ακόμα και σε επίπεδο google results), υπάρχει κίνδυνος να την προσπεράσεις, είτε ως επίφοβο ανοσιούργημα (μα πάει τώρα το black metal με την kosmische electronica; μοσχάρι σαντιγιόν θα φάμε; έλα σε παρακαλώ), είτε ως απαύγασμα χιπστερισμού, καθότι το black metal εξακολουθεί να πουλάει σαν φρεσκοψημένη τυρόπιτα στο ευρύτερο underground.
Και θα είναι πολύ κρίμα να προσπεράσετε το “Sem Propósito”, γιατί είναι ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της περασμένης χρονιάς και μία πραγματικά εμπνευσμένη και επιτυχημένη crossover δουλειά από τον Βραζιλιάνο Caio Lemos, ο οποίος με το παρόν solo project του γεφυρώνει τα αγεφύρωτα σαν να βάζει ένα ποτήρι νερό, που έλεγε και ένας παλιός εθνικός ποδοσφαιρικός ήρωας που πλέον δεν θέλουμε ούτε να τον ξέρουμε και με τα δίκια μας. (Καθόλου τυχαίος ο συνειρμός φυσικά, μια το black metal είναι ο έτερος χώρος στους κόλπους του οποίου έχει βρει στοργική στέγη όλη η ακροδεξιά - παρεμπιπτόντως, αν σας στέλνουμε στα σκουπίδια παιδιά, να ξέρετε φταίει η σβάστικα· το λέω να μην ψάχνετε άδικα για άλλους λόγους. Ας ελπίσουμε με τον Bríi να είμαστε πιο τυχεροί, που τουλάχιστον με βάση κάποιες δηλώσεις του που διάβασα για την πανδημία, τον Μπολσονάρο και την κριτική του ματιά στον καπιταλισμό, αισιοδοξώ ότι ίσως είμαστε).
Ο Bríi λοιπόν είναι ο ίδιος άνθρωπος πίσω από το εξαιρετικό σόλο project Kaatayra που πέρυσι μας έδωσε το post-black - ψυχεδελικό βραζιλιάνικο “Inpariquipê” και το μισό των Vauruvã που πέρυσι έβγαλαν το “Manso Queimor Dacordado”, όλα μέσω bandcamp και όλα δωρεάν, αλλά όταν τα κατεβάσετε σκεφτείτε να τους στηρίξετε κατά το δυνατόν, για να μπορούν να συνεχίσουν. Με τρία εξαιρετικά άλμπουμ μέσα σε λίγους μόνο μήνες, ίσως η περασμένη να ήταν η χρονιά του Caio Lemos κι ας πέρασαν όλα κάτω από το ραντάρ κι ας ονόμασε τον δίσκο του “Sem Propósito”, δηλαδή “χωρίς σκοπό” πορτογαλιστί.
Σε πλήρη αντίθεση με το όνομά του, αυτό το άλμπουμ περιλαμβάνει δύο ουσιώδεις συνθέσεις των 28 λεπτών, που με τη δημιουργία μιας υβριδικής kraut - black metal - berlin school ατμόσφαιρας αναδεικνύουν την ικανότητα του Βραζιλιάνου Lemos να ελίσσεται μεταξύ ασυμβίβαστων θεωρητικά μουσικών ειδών, όχι επειδή θέλει να πρωτοτυπήσει ή να σοκάρει, αλλά επειδή φαίνεται πως γι’ αυτόν ο μεταλλικός και ο ηλεκτρονικός κόσμος δεν έχουν λόγο να μην τέμνονται. Πράγματι, κάτω από το βάρος των μουντών μαυρομεταλλικών growls και της πυκνής synth παραζάλης, υφέρπει μια αφοπλιστική απλότητα στην αντιμετώπιση του εγχειρήματος: Ο Bríi δεν είναι πομπώδης, δεν προσπαθεί να τον προσέξουμε, δεν εκπέμπει καν τη δικαιολογημένη υπεροψία του καινοτόμου. Κάνει ακομπλεξάριστα αυτό που αισθητικά θεωρεί ενδιαφέρον και ίσως αυτονόητο.
Tο πρώτο κομμάτι ακολουθεί αρχικά μια trance / techno διαδρομή, που διασχίζει αναπάντεχα psychedelic black metal χωράφια και ακόμα πιο απροσδόκητα λοξοδρομεί προς το psych rock, ακόμα και στο post rock - ambient θα έλεγα, με ένα prog rock τελείωμα φλοϋδικού τύπου. Κι ενώ το riffing υφολογικά αλλάζει αισθητά, το drumming υπενθυμίζει σχεδόν αδιάλειπτα ότι το black metal είναι η συγκολλητική ουσία του υλικού. Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται ασύνδετα μεταξύ τους, ή ίσως να δίνεται η εντύπωση πως τελικά έχουμε ένα black metal κομμάτι με synth και psychedelic γεμίσματα, αλλά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ο Lemos έχει φτιάξει ένα ψηφιδωτό ηχοχρωμάτων πολύ καλά συγχωνευμένων, αταξινόμητο μα λειτουργικό.
Αυτό αναδεικνύεται ακόμα πιο έντονα στο δεύτερο κομμάτι και την ευφυέσταση μετάβαση από το αρχικό ηλεκτρονικό μέρος, στο οποίο διαφαίνονται ενδιαφέροντα microsound στοιχεία (μερακλής ο κύριος Bríi), σε μια kraut - ambient λογική. Με το προοδευτικό χτίσιμο των εντάσεων, το black metal ξέσπασμα που ακολουθεί κάθε άλλο παρά σοκάρει πια, όμως εκπλήσσει (ευχάριστα) το πόσο επιδέξια διατηρείται η motorik αίσθηση καθόλη τη διάρκεια του κομματιού και ο δίσκος τελειώνει με μία ολοκληρωτική σύνθλιψη των ειδών σε ένα θορυβώδες, μα εξαιρετικά αρμονικό fusion.
Με τη μη γραμμική, αναρχική δημιουργικότητά του, το “Sem Propósito” ήρθε να απαντήσει στην ερώτηση που ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι χρειάζομαι να θέσω: Πώς θα ακουγόταν ο Klaus Schulze αν ήταν μπλακμεταλάς; Ε τώρα ξέρω. Το βρίσκετε λίγο αυτό; Σας φαίνεται χωρίς σκοπό;