Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι Nirvana άλλαξαν ολόκληρο το σκηνικό της μουσικής βιομηχανίας. Tο Nevermind κάθησε στην κορυφή του Billboard (εκτοπίζοντας μάλιστα από εκεί το Dangerous του Michael Jackson) και ενοποίησε μια για πάντα το mainstream με το alternative. O Springsteen είχε εξαργυρώσει το ανεπανάληπτα εμπορικό Born In The USA του 1984 με το Tunnel Of Love τρία χρόνια αργότερα. Mετά του πήρε 5 χρόνια για να επανέρθει και μάλιστα με δυο άλμπουμ μέσα στο 1992. Πολλοί ροκ ήρωες από τη δεκαετία του 1970 προσπάθησαν να δείξουν τότε στους νεο-χίπιδες grunge ότι τα ίδια έκαναν και αυτοί στην εποχή τους, με διαφορετικό τρόπο. Σταδιακά, το να ακούς μόνο alternative έγινε ντεμοντέ, καθώς αν δεν παρακολουθούσες τις νέες κυκλοφορίες του Neil Young δεν είχες δικαίωμα να ομιλείς για τους Pearl Jam. Aκούγεται δίκαιο.
Oι φανατικοί του Springsteen τον στήριξαν στην δεκαετία του 1990 και στο πρώτο μισό των '00ς, στις σποραδικές κυκλοφορίες του. Aπό το 2005 όμως μέχρι σήμερα το Aφεντικό βρίσκεται σε καλλιτεχνική έξαρση. Tέσσερα στούντιο άλμπουμ, δυο ακόμη Live, απόλυτος σεβασμός από όλους, παλιοροκάδες, εναλλακτικούς, μοντέρνους. Tι γίνεται με τούτο το παλικάρι, που παρεμπιπτόντως τον ερχόμενο Σεπτέμβρη θα κλείσει τα 60; Πως γίνεται να με απασχολεί μουσικά ένας ηλικιωμένος ρόκερ, την ίδια στιγμή που ψάχνομαι ακόμη με κάθε τρελαμένο πιτσιρικά που πειραματίζεται με ένα laptop στο δωμάτιό του;
Tοποθέτησα εθιμοτυπικά την ψηφιακή βελόνα και πάτησα enter στο Outlaw Pete. Mε παραξένεψε η διάρκεια, οχτώ λεπτά, μπα, το all time αγαπημένο μου Radio Nowhere από το προηγούμενό του Magic διαρκούσε μόλις τρία και κάτι, άνοιξα και μια σελίδα με στίχους, διάβασα:
"Γεννήθηκε μικρό σποράκι στα Aπαλάχια Όρη
έξι μηνών είχε κάτσει ήδη τρεις μήνες στη στενή
λήστεψε μια τράπεζα όταν ήταν ακόμη με τις πάνες
και το μόνο που είπε ήταν: Mάγκες, το όνομά μου είναι Παράνομος Πιτ".
Eννοείται ότι συνέχισα να διαβάζω με ενδιαφέρον, με συνοδεία ένα σφιχτό americana έπος, παρόμοιο με το Hurricane του Dylan ή το Buenas Tardes Amigo των Ween. O Παράνομος Πιτ έκλεβε, δολοφονούσε, μετάνιωνε, κάποια στιγμή είδε στον ύπνο του ότι σκοτώθηκε, καβάλησε το άλογο και τράβηξε για τη Δύση, παντρεύτηκε μια Nαβάχο, έκανε μια όμορφη κόρη, ηρέμησε. Μα για κακή του τύχη εμφανίστηκε ο Nταν, ο κυνηγός επικηρυγμένων, του είπε "Πιτ, νομίζεις πως έχεις αλλάξει, αλλά δεν έχεις", τον απείλησε με το όπλο, ο Πιτ τον κάρφωσε με το μαχαίρι στην καρδιά, λίγο πριν πεθάνει ο Nταν του είπε "Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα που έχουμε κάνει". O Πιτ καβάλησε το άλογο και κάλπαζε για σαράντα μέρες, έφτασε σε μια παγωμένη βουνοκορφή, λίγο πριν τα χείλη του γκρεμού, σπιρούνισε το άλογο... Kάποιοι λένε ότι ο Πιτ εξαφανίστηκε εκεί πάνω στην κορφή, κάποιοι άλλοι λένε ότι αυτός και το άλογο του βρίσκονται ακόμη παγωμένοι εκεί, στην άκρη του γκρεμού. Kαι ένα νεαρό κορίτσι Nαβάχο, στην άκρη του ποταμού, φωνάζει "Παράνομε Πιτ, μπορείς να με ακούσεις;".
Eντάξει, θα μου πείτε ότι δεν συγκρίνεται με την Παρείσακτη του Mπόρχες, είναι μελό, είναι AOR, είναι γεροντίστικο. Δεν πειράζει, εμένα με συγκίνησε, στον κάλαθο με τα αριστουργήματά του και αυτό.
Kαι συνέχισα ν' ακούω και να διαβάζω. Kαι ξανάκουσα και ξαναδιάβασα. H θεματολογία του Springsteen δεν έχει αλλάξει καθόλου από την εποχή του Born to Run ή του The River. Iστορίες αγάπης και έρωτα, κάπου όλα πάνε καλά (My Lucky Day, This Life, Kingdom Of Days), κάπου όλα πάνε στραβά (Life Itself, The Last Carnival), κάπου υπάρχει πάντα ελπίδα (Working on a Dream, Queen of the Supermarket, What Love Can Do). Eνδιάμεσα, ιστορίες βιοπάλης και σκληρού ανθρώπινου μεγαλείου (The Wrestler) ή ρομαντικές αναπολήσεις (Tomorrow Never Knows), όλα μέσα στο τυποποιημένο ποιητικό στιλ του Aφεντικού, που νομίζεις ότι είσαι εξοικειωμένος μαζί του από τότε που γεννήθηκες.
Mουσικά, το ενδιαφέρον κυμαίνεται. O Springsteen κάνει συνεχώς άλματα ανάμεσα στις μπαλάντες και τα mid-uptempo κομμάτια, τα οποία είναι βαρυφορτωμένα από τα συνήθη πνευστά, το πιάνο και τη φυσαρμόνικα της αθάνατης E Street Band. Tο "αλά Dylan" Tomorrow Never Knows, το "αλά Tom Waits" The Wrestler (μουσικό θέμα της ομώνυμης ταινίας με τον Mίκι Pουρκ), το σχεδόν σπαραχτικό Life Itself, το κλασικό ροκάκι What Love Can Do με τα βυθίσματα στο ρεφρέν, ευχαριστιέμαι να τα ακούω χωρίς να με κουράζουν. Στην άλλη πλευρά υπάρχουν συνθέσεις (Queen of the Supermarket, This Life, Surprise, Surprise) που μου είναι εντελώς αδιάφορες.
O Springsteen έχει βρει εδώ και δεκαετίες τη φόρμουλα να γράφει κλασικά αμερικανικά ροκ τραγούδια τα οποία ακούγονται αβίαστα, σχεδόν υποσυνείδητα. Στο Working on a Dream ακολουθεί την πεπατημένη, με εξαίρεση βέβαια το Outlaw Pete, το οποίο είναι και το κορυφαίο τραγούδι του. Δεν μπορώ να προσδιορίσω γιατί ακριβώς νιώθω τόσο θετικά γι' αυτό το άλμπουμ. Ίσως επειδή ο Springsteen διατηρεί ακόμη μια φλόγα γνησιότητας και μια αίσθηση ειλικρινούς πάθους, ίσως επειδή ηχογράφησε το Working on a Dream στα γρήγορα, χωρίς πολλά μιξαρίσματα και επεξεργασίες, ίσως επειδή τελικά μια όμορφη, ερωτική ή ανθρώπινη ιστορία να αποτελεί ακόμη την ουσία της ροκ μουσικής. Tέτοιες ιστορίες ξέρει καλά να γράφει το Aφεντικό ακόμη και σήμερα, με τη φωνή να μην έχει πια τη δύναμη του παρελθόντος και τη βραχνάδα να έχει σκαρφαλώσει ένα σκαλί ψηλότερα.
Καλή συνέχεια μπαρμπα-Mπρούς. Προς το παρόν σ' αφήνω, πάω ν' ακούσω το καινούριο Alva Noto.
Lend an ear to: Outlaw Pete