Wrecking ball

Ο 17ος δίσκος του Springsteen θα μπορούσε κάλλιστα να ονομάζεται "The Ghost of Woody Guthrie" - κι αυτό δεν το λέω επιτιμητικά. Ο Springsteen, από την αρχή της σταδιοδρομίας του, ήταν και παρέμεινε ο τροβαδούρος της εργατικής τάξης, αυτός που υμνούσε την απλή και ρουτινιάρικη καθημερινότητα του μέσου Αμερικανού - όσα δεν βλέπουμε σχεδόν ποτέ στις ταινίες και τα σήριαλ που διαμορφώνουν τις εικόνες μας. Ωστόσο, τώρα μοιάζει να πήρε συνειδητά τη σκυτάλη από τον Woody G (την οποία πέταξε ο Dylan πριν αρκετές δεκαετίες), και με το Wrecking Ball έφτιαξε ένα concept άλμπουμ για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην κατεστραμμένη εργατική κι αγροτική τάξη των ΗΠΑ. Υμνεί αυτούς που κάνουν ουρές στα συσσίτια εδώ και χρόνια, και προσπαθεί να τους δώσει κουράγιο. Και εμάς τι μας ενδιαφέρει αυτό; θα ρωτήσει κάποιος. Η απάντηση μόνο προσωπική μπορεί να είναι. Εγώ πάντως πολύ θα ήθελα να δω έναν έλληνα μουσικό να αφιερώνει ένα ολόκληρο δίσκο του στην οικονομική κρίση και τα θύματά της.

Από μουσική άποψη, ο Springsteen έχει γυρίσει πολύ πίσω στην αμερικάνικη μουσική παράδοση: zydeco και gospel, εμβατήρια και βαλς, ιρλανδέζικες μελωδίες και πνευστά, ενώ ο παραγωγός Ron Aniello έχει προσθέσει κάποια πιο σύγχρονα στοιχεία, όπως τις λούπες κρουστών για παράδειγμα. Το άλμπουμ ξεκινάει με το "We take care of our own", ένα κλασικό ύμνο αλά Bruce (που θυμίζει το "Hungry Heart" ή ίσως το "Dancing in the Dark") και τελειώνει με το "We are alive", ένα φόρο τιμής σε δολοφονημένους συνδικαλιστές και μαύρους ακτιβιστές. Τα δυνατά κρουστά και την οργή της φωνής του απαλύνουν τα gospel φωνητικά (κάτι που πρωτακούσαμε στο Rising, το 2002), ενώ για πρώτη φορά (νομίζω) ακούμε ραπάρισμα σε δίσκο του Bruce, από την τραγουδίστρια των gospel Michelle Moore. Μαντολίνα, μπάντζο, βιολιά και βιόλες μοιάζουν να έχουν ξεμείνει από το Pete Seeger Sessions, ενώ στα πνευστά ακούμε τα δύο τελευταία σόλο του μακαρίτη Clarence Clemons. Εντυπωσιακές πινελιές οι τρομπέτες και το φαγκότο, εντυπωσιακά και τα κρουστά που ακούγονται σαν τύμπανα στρατιωτικής μπάντας.

Όλα αυτά όμως κινδυνεύουν να μείνουν ξεκρέμαστα, αν δεν διαβάσει κανείς τους στίχους του. Αν και φυσικά όσοι παρακολουθούν τον Springsteen συστηματικά, ξέρουν ότι κάθε τραγούδι του είναι ένα μικρό διήγημα, στην πραγματικότητα. Οι αναφορές στον Woody Guthrie, τον Στάινμπεκ και τη Φλάνερι Ο'Κόνορ είναι σαφείς και διαρκείς: στο "Land of Hopes and Dreams", χρησιμοποιεί το κλασικό αμερικάνικο σύμβολο του τρένου που μεταφέρει αμαρτωλούς και αγίους στη Γη της Επαγγελίας` το βιβλικό "Rocky Ground" παραπέμπει στον Αμερικάνικο Εμφύλιο` το "Death of my Hometown" μιλάει γι' αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος: το Τέλος της Μικρής μας Πόλης.

Πάνω απ' όλα, το "Wrecking Ball" είναι ένας δίσκος οργισμένος. Η "σιδερένια μπάλα" του τίτλου συμβολίζει τη συντριβή πραγμάτων που όλοι θεωρούσαμε δεδομένα εδώ και πολλές δεκαετίες, κι ο Springsteen τα λέει χύμα στους πολιτικούς και στις εκάστοτε εξουσίες. Μια οργή εκ του ασφαλούς, θα ισχυριστούν οι κυνικοί. Ακόμα κι έτσι. Κατηγορούμε τους μουσικούς όταν παίρνουν θέση, τους κατηγορούμε κι όταν δεν παίρνουν θέση για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Ο ίδιος ο Springsteen, στη συνέντευξη της παρουσίασης του δίσκου του στο Παρίσι, δήλωσε ότι ποτέ η απόσταση ανάμεσα στο Αμερικάνικο Όνειρο και την Αμερικάνικη Πραγματικότητα δεν ήταν μεγαλύτερη. Εμείς το ξέραμε` κι αυτός το ήξερε, δεν είναι αφελής. Στο "Atlantic City", πριν χρόνια, έγραφε: "Well I got a job and tried to put my money away / But I got debts that no honest man can pay". Σήμερα, στο "Shackled and drawn", λέει: "Shackled and drawn, shackled and drawn /Pick up the rock, son, and carry it on /Trudging through the dark in a world gone wrong /Woke up this morning shackled and drawn".

Ο δίσκος περιέχει μόνο ένα αμιγώς ερωτικό τραγούδι, το "You've got it", παρότι και το "This Depression" είναι η κραυγή ενός ανθρώπου συντετριμμένου από την οικονομική κρίση/depression και την κατάθλιψη/depression, ο οποίος ζητάει συμπαράσταση από τον/τη σύντροφό του. Τις βιβλικές αναφορές του "Rocky Ground" θα ζήλευε ο Nick Cave και ο Johnny Cash, ενώ ο στίχος που μου έχει μείνει είναι: "there ain't no help, the Cavalry stayed home" από το "We take care of our own", που είναι το πρώτο σινγκλ του δίσκου. Και θα κλείσω με το "So hold tight on your anger / don't fall to your fear" (από το "Wrecking Ball"), κάτι που θα μπορούσε να έχει γράψει ο Joe Strummer.