Life in a glass cube
Υπάρχει αυτό που λέμε ήχος του "Εδώ και Τώρα"; Και τι περιεχόμενο έχει άραγε; Τούτα και άλλα ερωτήματα απασχολούν τον Αντώνη Ξαγά με αφορμή αυτόν τον δίσκο του σαλονικιώτικου σχήματος
"Ο τε θάνατος αυτός και εις άδου κάθοδος και η εκ νεκρών αναβίωσις" (Ευσέβιος, κάπου στον 4ο αιώνα μ.Χ.). "Αναδείξεως δε της εις άπαντας ο καιρός, η εκ νεκρών αναβίωσις" (Κύριλλος, κάπου εκεί και αυτός). Είναι ελάχιστες οι αναφορές που μπορεί να ανακαλύψει όποιος αναζητήσει σε βάσεις δεδομένων με αρχαία κείμενα την λέξη «αναβίωση». Και πάντοτε είναι σε …θεολογικό πλαίσιο.
Ακριβώς αντίθετα θα ήταν τα αποτελέσματα εάν κάποιος έψαχνε σε σώματα κείμενα περί μουσικής των τελευταίων δεκαετιών (εγχώριας αλλά και αλλοδαπής προέλευσης), οι αριθμοί θα ανέβαιναν στις πολλές χιλιάδες. Είναι γαρ που η έννοια της αναβίωσης έχει καταστεί συστατικό στοιχείο της διαβόητης και αόριστα οριζόμενης «ποπ κουλτούρας» (…θεολογικό είναι το πλαίσιο πάλι, κατά μία έννοια). Η οποία και καθ-ορίζει κατά έναν τρόπο καινοφανή την ανθρώπινη δημιουργία και έκφραση. Μήπως όμως έφτασε να την περι-ορίζει κιόλας;
Και επειδή η κάθε ανα-βίωση προϋποθέτει εξ ορισμού και έναν προγενέστερο …θάνατο, σε συνάφεια μαζί της παρατηρείται και μια ιδιότυπη θανατολαγνεία. Και δεν μπορώ να μην θυμηθώ εδώ τον Θάνο Κόη (των Lost Bodies) σε μια μνημειώδη ατάκα του που σχολίαζε δηκτικά τα lifestyle περιοδικά (τύπου 01, ΚΛΙΚ και άλλα τέτοια αλήστου μνήμης) τα οποία κάθε λίγο και λιγάκι διακήρυσσαν τον θάνατο ενός μουσικού είδους: "αυτοί δεν έχουν περιοδικό, γραφείο τελετών έχουν".
Δεν είναι εδώ ο κατάλληλος χώρος για να το πιάσουμε πιο αναλυτικά το ζήτημα, είναι άλλωστε από εκείνα που μπορείς να γράψεις βιβλίο, οπότε θα αντισταθώ στον πειρασμό να γράψω για εμπορευματοποίηση και αντικειμεν(ικ)οποίηση, για μόδες και νέα κοσκινάκια για το ακόρεστο "σκυλάκι", για την ξιπασιά του νεωτερισμού αλλά και της νοσταλγίας, για την αρμονία με το κλίμα μιας εποχής στραμμένης προς την με κάθε όρο και τρόπο και κόστος διαρκή ανάπτυξη (με εισαγωγικά παρακαλώ). Και για το σχεδόν ψυχαναγκαστικό άγχος δημιουργών τε και ακροατών να συγχρονιστούν με το Εδώ και το Τώρα, να συντονιστούν με τον ήχο του Σήμερα, δίνοντας μάλιστα σε αυτό το κυνήγι του Zeitgeist μια αξιακή, ακόμη και ηθική (ηθικολογική ουσιαστικά) διάσταση. Έλα όμως που το Zeitgeist ως …πνεύμα, δεν πιάνεται εύκολα για να κλειστεί σε μπουκάλια και δίσκους. Το δε Τώρα στην πραγματικότητα δεν υφίσταται, δεν είναι παρά στιγμές που περνάν και χάνονται, ξεγλιστρούν σαν άμμος ανάμεσα στα δάχτυλα μας και γίνονται παρελθόν. Άρα και ο «ήχος του Σήμερα» μήπως δεν είναι παρά μια fata morgana, ένας άπιαστος αντικατοπτρισμός, μια συνεχής αναδημιουργία; Ή μια άχρηστη ταυτολογία, καθώς όλη η σύγχρονη δημιουργία de facto σε ένα Εδώ και Τώρα δεν συντελείται; Μήπως λοιπόν εν τέλει απλά να αφήσουμε «όλα τα λουλούδια να ανθίσουν»;
Υπό το πνεύμα πάντως αυτού του …Zeitgeist, κάποιος θα ξεμπέρδευε εύκολα με το «Life in a glass cube» των Cοnvex Model: ένας ακόμη δίσκος στα πλαίσια της minimal wave αναβίωσης (χωρίς ίσως να τον ενοχλεί ότι ο ίδιος ο όρος minimal wave είναι …μεταχρονολογημένος, εφευρέθηκε πολύ αργότερα από την εποχή στην οποία υποτίθεται ότι παραπέμπει). Και πραγματολογικά, ίσως να είχε ένα δίκιο. Γιατί το σχήμα το οποίο μας πρωτοσυστήθηκε το 2017 μέσα από την κασέτα με τίτλο «Intersecting planes», που στον συνθετικό (από κάθε άποψη!) πυρήνα του ξανασυναντάμε τον Νίκο Καπαντζάκη (γνώριμο από διάφορα σχήματα του χώρου, με ίσως πιο γνωστό τους Human Puppets), σε εκείνη την εποχή έχει τις ρίζες του, εκεί αναζητά εκφραστικά εργαλεία, στην παράδοση (ναι, παράδοση) ενός ήχου που χτίζεται σε αναλογικούς συνθετητές. Εν τούτοις στο Σήμερα είναι που χτίζεται, οι δε ήχοι του Τότε αντανακλώνται και ακούγονται σαν θλιμμένοι φασματικοί απόηχοι που αιωρούνται στον κενό χώρο. Μεταφέροντας έναν ποιητικό λυρισμό, μια εστέτ μοναξιά που βρίσκει διέξοδο σε δραματικές ερμηνείες και σε ταλαντώσεις ηλεκτρικών κυκλωμάτων (και ποιος αλήθεια θα ισχυριστεί ότι οι ταλαντώσεις των χορδών έχουν περισσότερη ψυχή;). Μια αστική μουσική …δωματίου. «Τhis is the room, the start of it all» που έλεγαν κάποτε οι Joy Division (στο "Day of the lords"). Ένα δωμάτιο με πνιγηρή ατμόσφαιρα, ένα δωμάτιο στο οποίο κάνει κρύο (και όχι επειδή …δεν ανάβουν καλοριφέρ στην πολυκατοικία), το κρύο εδώ είναι εσωτερικό, υπαρξιακό, είναι (για να επιστρέψουμε και σε πιο «μουσικούς» όρους) το κρύο που βρήκε την θέση του στο cold-wave, την γαλλική πτέρυγα του είδους.
Δεν το κρύβω ότι μου αρέσουν οι δημιουργοί εκείνοι που μέσα στα ενίοτε περιοριστικά όρια ενός ύφους/είδους προσπαθούν να βρουν το δικό τους στίγμα. Και χωρίς μάλιστα να φοβούνται τις επιρροές υπό το κράτους ενός άγχους μιας κάποιας πρωτοτυπίας και κάποιας επικαιρότητας. Εν προκειμένω, κομμάτια όπως το «And it’s getting cold (Deceiving time)», το«The other room» ή το «This sense of loss (Spiral moves)» αποδεικνύουν με σχεδόν απτό τρόπο ότι η αληθινή τέχνη είναι να καταφέρεις να πεις το χιλιοειπωμένο με τον δικό σου τρόπο…