Hyvaile minua pimea tahti

Φινλανδοί. Συνειρμοί: χίλιες λίμνες (στην πραγματικότητα είναι κοντά στις 190.000!), προνομιακή εκπαίδευση, θαλερή οικονομία, ψυχρή δουλεύω-πίνω-ξερνάω καθημερινότητα, εσχάτως ανθέλληνες εχθροί των περήφανων ντόπιων οπλαρχηγών των δανεικών. Είμαστε ομολογουμένως "καλά" εκπαιδευμένοι στην στερεότυπη ταξινόμηση φυλών και ανθρώπων...

Στα μουσικά τώρα: οι Φινλανδοί διαφέρουν αρκετά από τους λοιπούς γείτονές τους σκανδιναβούς, ειδικότερα από τους παλιούς τους δυνάστες Σουηδούς, στους οποίους ψάχνεις με το ντουφέκι κάποιον που να μην τραγουδά αγγλικά (ιδιαίτερα στον τομέα της brit-pop έχουν γίνει βασιλικότεροι της ...βασίλισσας Ελισάβετ). Όχι ότι δεν συναντάμε κι εδώ πολλούς αγγλόπληκτους, αλλά υπήρξαν και υπάρχουν πολλά σχήματα τα οποία βγαίνουν στο μεγάλο γήπεδο του κόσμου με τις δικές τους αποσκευές.

Η Eleanoora Rosenholm για παράδειγμα. Έναν πόντο τον κερδίζει εξ αρχής χάρις στην επιλογή να τραγουδά στα φινλανδικά. Εξήγηση προς μη-παρεξήγηση: μακριά από μένα κάθε ίχνος ρητορικής αντι-παγκοσμιοποίησης και νεόκοπου εθνικισμού -ο σπόρος του οποίου έχει φτάσει πλέον να φύεται και στους πιο απροσδόκητους κήπους. Από την άλλη όμως, πολύ θα ήθελα να εκληφθούν τα παραπάνω κι ως ένας μέσω Ελσίνκι (Πόρι για να ακριβολογούμε) δηκτικός υπαινιγμός για την πλειονότητα των δικών μας "ανεξάρτητων" μουσικών. Γιατί τα δύστροπα, αντι-μουσικά (εξαιτίας των σχοινοτενών τους λέξεων), σχεδόν ανάδελφα (ουγγρο-τουρκικής προέλευσης) φινλανδικά, δεν νομίζω να είναι γλώσσα μεγαλύτερου βεληνεκούς και απήχησης από την ελληνική. Και φυσικά δεν εγγυώνται έναν πιο άνετο δρόμο προς την πολυπόθητη (;) διεθνή καταξίωση...

Ποια είναι λοιπόν αυτή η Eleanoora Rosenholm η οποία και πυροδότησε αυτή την ακολουθία σκέψεων; Κατ' αρχήν δεν είναι "η", αλλά "οι". Και αν η τραγουδίστρια τους λέγεται Noora, ας μην υπάρξει σύγχυση, το όνομα το πήραν (λένε) από μια γυναίκα η οποία αυτοκτόνησε το 1959 (διόλου σπάνιο στα βαρετά αυτά μέρη επιμένει η γραμμή σκέψης της εισαγωγής).

Η ιδιαιτερότητα του συγκροτήματος ευτυχώς δεν περιορίζεται μόνο στη γλώσσα, η μουσική τους επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις και ανατροπές. Αν λοιπόν διαβάζατε σε κάποιο δελτίο τύπου ή παρουσίαση ότι ο δίσκος περιέχει "μυστήρια τραγούδια με δολοφονικούς στίχους", η αυθόρμητη σκέψη "Ωχ, άλλο ένα κακέκτυπο Cave" ή "κατά φαντασίαν μελαγχολικοί καουμπόηδες τύπου 16 Horsepower" θα σας παρέσερνε πολύ μακριά από την πραγματικότητα. "Κρύο" που λέγαμε και στο γνωστό παιχνίδι...

Το "Kolo" που μας εισάγει στον δίσκο, στην αρχή με τη γραφομηχανή, το νερό που σταλάζει και διάφορους άλλους περίεργους ήχους, προϊδεάζει για μία ambient συνέχεια, υπόθεση η οποία κρίνεται εύλογη λαμβάνοντας υπόψη το μουσικό μητρώο της Fonal, ειδικευμένης σε εκλεκτικούς μεν αφηρημένους δε πειραματισμούς και ηχοπεριβάλλοντα. Το κομμάτι όμως σιγά-σιγά μεταλλάσσεται, μπαίνει η φωνή και στο τέλος καταλήγει σε κάτι που ίσως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως "έξυπνη" ντίσκο. Ντίσκο η οποία δεν χορεύεται (με μια σωματική αρμονία τουλάχιστον), αν αναρωτιέστε τι εννοώ με τον όρο. Μια πραγματικά σπουδαία οκτάλεπτη σύνθεση...

Και δεν είναι η μόνη. Το "Valo Kaasumeren Hamarassa" είναι ένα πανέμορφο υπερβόρειο μελόδραμα, το "Pimea Tahti" με τα (ψευδο)επικά αντρικά φωνητικά αποδεικνύεται ανέλπιστα εθιστικό. Η τραγουδίστρια από την πλευρά της, δεν διαθέτει την μεγάλη τεχνικά φωνή, προτιμά τις χαμηλές κλίμακες, κοντά στην απαγγελία πολλές φορές, οι οποίες όμως εμφανώς της πάνε. Η εξαιρετική ενορχήστρωση (δεν θα απαριθμήσω εδώ την πλειάδα των οργάνων τα οποία βάζουν την πινελιά τους), δίνει μια διαύγεια κρύου αέρα σε ένα τελικό αποτέλεσμα φρέσκιας χαλαρής ποπ, στην οποία ας καταλογιστεί ως επιπρόσθετο προσόν το γεγονός ότι δεν παίζει με τη νοσταλγία (των ήχων τουλάχιστον), δεν αναπαλαιώνει και δεν ανασκάπτει το παρελθόν, όπως είναι ο άτυπος κανόνας της εποχής μας.

Η αδυναμία κατανόησης των στίχων από την άλλη σίγουρα στερεί ένα σημαντικό ποσοστό της απόλαυσης (ειδικά από τη στιγμή που διηγούνται ιστορίες), αλλά το τελικό ζύγι γέρνει προς τη θετική κατεύθυνση. Η φωνή άλλωστε είναι και αυτή ένα όργανο, (από τα ελάχιστα πραγματικά φυσικά!) με τη δική της αυτόφωτη γοητεία. Και το "Hyvaile Minua Pimea Tahti" διαθέτει μια συναισθηματική αλλά και εγκεφαλική συνάμα δυναμική και αμεσότητα η οποία υπερβαίνει γλωσσικά σύνορα. Και στερεότυπα!