rhlt jdi

Η Heat Crimes, η ελληνική εταιρία των παράξενων πλην όμορφων πουλιών, που μας παρέδωσε τον Aeson Zervas που οι ευαίσθητες κεραίες του MiC ανέδειξαν μάλλον ως τον Έλληνα καλλιτέχνη της χρονιάς του 2024, εδώ μας παρουσιάζει ένα αυθεντικό αριστούργημα. Γνήσιο electro-shaabi από την πατρίδα του, και από έναν άνθρωπο, που μάλλον το έχει χορέψει και πιθανόν το έχει μιξάρει στις μουσικές μαζώξεις της πατρίδας του.

Ο Elkotsh είναι από το Κάιρο. Τούτο εδώ είναι το ντεμπούτο του στην αιγυπτιακή ΗΙΖΖ (κοινή παραγωγή με την ελληνική εταιρία), που το τσίμπησε κατευθείαν το The Quietus, απ’ όπου το τσιμπήσαμε κι εμείς, να΄ναι καλά κι αυτές οι ευαίσθητες ψυχές. Γράφει ότι το ετοίμαζε για χρόνια, παίζοντας με samples, λούπες, αναλογικά σύνθια, τύμπανα ηλεκτρικά ή μη, και πνευστά (ή απομιμήσεις πνευστών), σαν αυτά που μόνο οι Άραβες ξέρουν να βγάζουν. Πρόκειται για πανηγυρτζίδικη μουσική. Mahraganat τη λένε στην Αίγυπτο από τις γαμήλιες γιορτές κι εν γένει όλες τις χαρούμενες στιγμές τους. Στα καθ΄ημάς θα μεταφραζόταν σε γύφτικο τσιφτετέλι ή σκυλάδικα πλήκτρα (σαν να έπαιζαν σε φεστιβάλ πολυαναμενόμενο ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος, ο Σώτης Βολάνης κι ο Πόλυς Κερμανίδης μαζί). Πάντως το ‘rhlt jdi’ είναι ταυτόχρονα πειραματικό όσο και βαθιά λαϊκό. Ο Elkotsh το έχει ζήσει, είναι βαθιά μέσα του και αυτό είναι προφανές σε κάθε γωνιά αυτού του δίσκου.

Για την Αίγυπτο το shaabi είναι η λαϊκή της μουσική, ηλικίας ήδη 100 ετών, και η mahraganat, η σύγχρονη ηλεκτρική του μεταμόρφωση που κυριαρχεί στους δρόμους και τις γειτονιές του Καϊρου (βλ. στο ηλεκτρονικό αραβικό μουσικό περιοδικό Scene Noise μια σύνοψη της εξέλιξης του είδους). Κάτι σαν hip hop ή ακόμη και trap του σήμερα. Περισσότερο κουλτούρα, παρά μουσικό ρεύμα, βαθιά όμως επηρεασμένο από όλα τα ακούσματα της Αιγύπτου. Τη σύγχρονη αυτή εκδοχή του mahraganat συνειδητοποιώ τώρα ότι είχαμε μόλις ακουμπήσει όταν παρουσιάζαμε την Αραβική Άνοιξη, κυρίως με τις επιρροές των Cairokee ή των Mashru’Leila. Παρεμφερής είναι επίσης και η ήδη γνωστή στο δυτικό κόσμο dabke του πανηγυρτζή Omar Souleyman. Στην HIZZ επίσης φιλοξενούνται και κάποιες από τις πλέον πειραματικές ηλεκτρονικές εκδοχές της αραβικής μουσικής, όπως ο Bashar Suleiman, που είχαμε δει στη μουσική της σύγχρονης Αραβίας.

Το είδος γνώρισε άνθηση μετά την επέλαση της Αραβικής Άνοιξης. Αδικαίωτη όπως είπαμε, πλην έφερε μια τεράστια αλλαγή στον κόσμο, ένα αέρα ελευθερίας που αντανακλά και στη μουσική. Η mahraganat ή electro – shaabi ξαναβλέπει τον κόσμο με άλλο μάτι. Κουβαλάει μέσα της τη σκόνη της ερήμου, τη μικροτονικότητα της αραβικής μουσικής. Εδώ στην πειραματική αυτή εκδοχή της αντικαθιστά τη φωνή με τα πνευστά ή με τις ψηλές νότες από τα πλήκτρα. Οι φωνές είναι μάλλον απλοί φθόγγοι που εναλλάσσονται με ριπές μπάσων, ντραμς και μελωδικές λούπες, όπως στο Da’a Adeema.

Κορυφαίο κομμάτι του δίσκου το εναρκτήριο ‘Mwlid Elgorn’. Πλήκτρα και τύμπανα που οργιάζουν σε έναν διονυσιακό ρυθμό. Κάλλιστα συνοδεύουν χορό της κοιλιάς, και αναμένουν απλά τις κραυγές των χορευτών για την έκσταση. Κορυφώνεται δε στο τελευταίο κομμάτι, όχι τυχαία. To ‘Zikr’ (ή Dhikr) είναι η κορυφαία τελετουργία του κινήματος των Σούφι. Εδώ η μόνη στιγμή που ο Elkotsh τραγουδά στοιχειωδώς, υμνώντας πιθανόν το θεό ή τέλος πάντων ότι πιστεύει.

Το ‘rhlt jdi΄’ στο σύνολό του είναι γνήσια αυθεντικό. Προέρχεται από την καρδιά της Αιγύπτου και μιλάει κατευθείαν στις καρδιές ιδίως των νέων ανθρώπων, καθώς οι παλιοί δύσκολα θα αντιληφθούν την έλλειψη της γυναικείας φωνής. Ελπίζουμε να το ακούσουμε από καμιά οικοδομή που την χτίζουν οι νέοι μας μετανάστες από την Αίγυπτο που έρχονται πλέον κατά κύματα. Μπορεί στο Κάιρο για φορολογικούς λόγους τα σπίτια να μένουν ακόμη συχνά στα αλάσπωτα τούβλα, όμως στην Αθήνα τουλάχιστον οι νέοι ανήσυχοι και ατίθασοι Αιγύπτιοι έχουν αντικαταστήσει τους Αλβανούς. Το ψωμί της ξενιτιάς είναι παντού πικρό κι η μουσική το μόνο βάλσαμο.

Χορέψτε ελεύθερα. Αν ο Εlkotsh δεν παίξει σε γιαπιά ή έστω σε αυτοκίνητα με κάγκουρες, με ανοικτά παράθυρα και τέρμα τα ηχεία, θα συμβιβασθούμε να παίξει σε boiler rooms. Μόνο όμως με τους Acid Arab από τους σύγχρονους δυτικούς hipsters, κι αυτό με επιφύλαξη.