Weirdo

Η κατηγοριοποίηση της μουσικής σε διάφορα είδη, εκτός από τις εγγενείς δυσχέρειες που εξορισμού είχε να αντιπαρέλθει, όχι μόνο απλά επιβίωσε στο πέρασμα των χρόνων, αλλά διογκώθηκε σε βαθμό που κάποιες φορές έπαψε να υπηρετεί το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε. Στις απαρχές της, όταν τα είδη ήταν λίγα, μπορεί να πει κάποιος ότι ανταποκρινόταν πλήρως στο ζητούμενο, δηλαδή στο να περιγράψει το πλαίσιο, αν όχι αυτό καθεαυτό το ύφος, μέσα στο οποίο κινούνταν μια σύνθεση ή ένα άλμπουμ. Στο πέρασμα όμως των χρόνων, ύστερα από την απρόσμενα εκτεταμένη -και πολύ συχνά ακατανόητη- δημιουργία υποειδών, ο προσδιορισμός του ζητούμενου έγινε όλο και πιο αδρός.

Στις μέρες μας η δυσκολία αυτή συχνά παίρνει διαστάσεις πλήρους αδυναμίας, ενόψει του ότι ακόμα και τα πρωταρχικά και -υποτιθέμενα ως- κοινά τοις πάσι μουσικά είδη έχουν σχετικοποιημένη την έως τώρα δεδομένη σημασία τους, ακόμα και όταν δεν ακολουθούνται από την κάποιες φορές  μαγική, αλλά πάντοτε συχγυτική, λέξη “fusion”. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αναφορές των μουσικών ειδών σε γραπτά κείμενα να θεωρούνται πλέον ως απόλυτα προσωπικές εκτιμήσεις, αποδυναμώνοντας την κρίση εκείνων που τις επιλέγουν και αποστερώντας εν μέρει την πρώιμη βίωση της μουσικής μέσα από μια πολύτιμη αίσθηση «κοινότητας».

Διαβάζοντας για τη Λονδρέζα πολυοργανίστρια και τραγουδίστρια Emma-Jean Thackray θα πληροφορηθείτε πως είναι μια british jazz artist, οπότε φυσιολογικά έρχονται στο μυαλό αναφορές σε μουσικούς του The New Wave of British Jazz, μεταξύ των οποίων και οι Ezra Collective, Nubya Garcia και Moses Boyd, που όπως κι αυτή σπούδασαν στο Trinity Laban Conservatoire. Είναι όμως (πλέον) απόλυτα ακριβές το να πει κάποιος ότι η Thackray είναι μια jazz μουσικός; Σίγουρα οι ομοιότητες του ήχου της με τους παραπάνω είναι υπαρκτές, αλλά αποδεικνύονται λιγότερο καθοριστικές από τα στοιχεία εκείνα που καθορίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Εάν περιμένετε από την ίδια να ξεκαθαρίσει το τοπίο, μάλλον θα επιστρέψετε στην αφετηρία, μαθαίνοντας ότι θεωρεί τον εαυτό της ως jazz fusion μουσικό, συγκεκριμενοποιώντας τον όρο “fusion” σε ο,τιδήποτε της αρέσει. Συνεπώς, αν έχετε ακούσει το ντεμπούτο της “Yellow” και διαβάσει ότι είναι τρομπετίστρια (κάτι που δεν θέλει πλέον να ακούει), πρέπει να είστε κάπως επιφυλακτικοί.

Πριν καλά - καλά γίνει συγκεκριμένη αναφορά στο “Weirdo”, έχει ήδη διαφανεί μια ουσιώδης διαφορά σε σχέση με το ντεμπούτο της. Αυτή είναι ότι, με εξαίρεση το “It’s Okay”, απαρνείται την τρομπέτα και υπογράφει όλους ανεξαιρέτως τους ήχους που ακούγονται στο άλμπουμ, είτε αυτοί έχουν να κάνουν με τα φωνητικά, είτε με τα μουσικά όργανα. Μάλιστα, ίσως προσπαθώντας να επιβεβαιώσει τον τίτλο του, αναφέρει μεν στα credits τους μόνους προσκεκλημένους Reggie Watts και Kassa Overall, αλλά μνημονεύει το ονοματεπώνυμό της ξεχωριστά για κάθε μία περίπτωση που την αφορά! Καλύτερα να μη γράψω πόσες είναι αυτές οι φορές…

Η διαφοροποίηση στον νέο της δίσκο καταρχάς εδράζεται στις «ιδιαιτερότητες» της ψυχικής της υγείας, η οποία επιδεινώθηκε από τον αιφνίδιο λόγω φυσικών αιτίων θάνατο του συντρόφου της τον Ιανουάριο του 2023. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται τόσο στους στίχους της, που κάποιες φορές αφήνουν χώρους για διεξόδους προς το φως, όσο και στο εξώφυλλο του άλμπουμ, όπου εικονίζεται η ίδια σε στυλ pop-star μέσα σε μια ροζ μπανιέρα, δίπλα από τη βρύση της οποίας βρίσκεται μια τοστιέρα με το καλώδιο στην πρίζα. Οι συνειρμοί δικοί σας. Η μητέρα της όμως, η οποία προφανώς δεν ανησύχησε από τους στίχους, της τηλεφώνησε για να μάθει αν είναι στ’ αλήθεια γυμνή ή η εικόνα έχει φτιαχτεί με τη χρήση υπολογιστή! Σχολιάζοντας η Emma-Jean τη νέα κυκλοφορία της είπε ότι είναι ένας δίσκος που αναφέρεται στη θέληση για ζωή. Κι εμένα προσωπικά με πείθει.

Προηγουμένως μιλήσαμε για διαφοροποιήσεις του ήχου της Thackray από εκείνον που εκ πρώτης όψεως θεωρούμε ως ήχο του The New Wave of British Jazz. Ενώ λοιπόν στην αγκαλιά του fusion δε χωράνε στεγανά, εντούτοις δε συναντάται συχνά στην έννοιά του να συγκαταλέγεται η pop. Κι αυτή είναι η, κατά κάποιον τρόπο, ειδοποιός διαφορά που κάνει το δίσκο της να αποπνέει (παρά τη θεματολογία του) μια μουσικά feelgood αισθητική που θα κερδίσει σίγουρα τους λάτρεις των ‘80s. Φυσικά κι εδώ ο άξονας είναι η jazz, κάτι που γίνεται άμεσα αντιληπτό, με γενναίες όμως δόσεις από ’70s soul, spirituals, afrobeat, hip-hop, electronica και, φυσικά, P-Funk. Πράγματι, στο μυαλό της Emma-Jean ο George Clinton ζει και βασιλεύει, όπως και γενικά η funk, που συγκριτικά είναι το κυρίαρχο είδος της συγκεκριμένης κυκλοφορίας.

Δεκαεννιά είναι τα τραγούδια του δίσκου, αλλά τα πέντε από αυτά που έχουν διάρκεια μικρότερη ή λίγο μεγαλύτερη από το ένα λεπτό μπορεί κάποιος να τα πει και ιντερλούδια. Θυμάστε τους Kalima και τους (Βρετανούς, φυσικά) Weekend; Ε, λοιπόν θα τους νιώσετε, όπως και τη Basia, της οποίας τη φωνή προφανώς λατρεύει η Emma-Jean. Η εκφραστικότητα της Πολωνής τραγουδίστριας που λάτρευε την Astrud Gilberto και έγινε γνωστή από τις συνεργασίες της με τον Matt Bianco γίνεται αισθητή στα υπέροχα “Weirdo” και “Stay”, στο “Maybe Nowhere”, όπως και στα funky/house “What is the Point” και “Save Me” που θυμίζουν τις ηπιότερες στιγμές των Inner City. Μη νομίστε όμως ότι ο δίσκος δεν απευθύνεται και σε απαιτητικότερα ακροατήρια. Αυτό γίνεται αντιληπτό με το εισαγωγικό “Something Wrong with Your Mind”, με το “Black Hole” που δείχνει την αγάπη της για την P-Funk, με το κορυφαίο του άλμπουμ jazzy/funk “Tofu”, το trip-hop “Remedy”, το έξυπνο “Wanna Die” και τον gospel-soul επίλογο του “Thank You for the Day”.

Το “Weirdo” είναι ένα καλά ισορροπημένο άλμπουμ, που φανερώνει τις δυνατότητες της Emma-Jean Thackray, όντας ταυτόχρονα ευχάριστο και ποιοτικό. Αν αποτολμούσα να το παραλληλίσω με το πέρα από κάθε σύγκριση “Eden” των Everything but the Girl, που επίσης συνδύαζε (με μαγικό όμως και ανεπανάληπτο τρόπο) τη jazz και την pop, θα ήμουν τουλάχιστον βλάσφημος, οπότε δε θα το κάνω. Πιστεύω όμως ότι θα καταλαβαίνατε τι θα ήθελα να πω. Κι έτσι αρκούμαι στο ότι είναι ένα όμορφο άλμπουμ που συμβάλλει στον εμπλουτισμό της ευρύτερης σύγχρονης british jazz.