Τα Μετεξεταστέα Της Ευσταθίας

Λίγοι έγραψαν τόσο έξυπνο ελληνικό τραγούδι από την έλευση της τρέχουσας χιλιετίας και μετά, όσο η Ευσταθία. Διατηρώντας μάλιστα μια «pop» μουσική πρόσοψη, η οποία έμοιαζε ιδανική (στη θεωρία, τουλάχιστον) για μια θέση στα ραδιόφωνα –ειδικά των '00s, μιας δεκαετίας όπου τόσο ο λαϊκός, όσο και ο έντεχνος ήχος έκλιναν προς την pop. Το γιατί δεν συνέβη τελικά, πέρα από τα όσα πέτυχε το «ζαμπόν δίχως λιπαρά» του "Χωρίς Εσένα", δεν είναι εδώ ούτε ο τόπος, ούτε ο χρόνος για να αναπτυχθεί.

Από την πλευρά της κριτικής, άλλωστε, περισσότερη σημασία έχει ότι η Αθηναία δημιουργός εκπροσώπησε ένα τραγούδι άμεσο μα πολυδιάστατο, το οποίο δεν ντρεπόταν αν ακουγόταν ρετρό, όντας συνάμα επίκαιρο, ευαίσθητο, μα και σαρδόνιο. Με αυτό λίκνισε την αναγνωρίσιμη νεοελληνική καθημερινότητα πότε σε τζαζ, πότε σε λάτιν, πότε σε αλαφρές europop μελωδίες, ενώ στιχουργικά αποδόμησε με χιούμορ το αλλοπρόσαλλο των κοινωνικών και ερωτικών σχέσεων της τελευταίας εικοσαετίας.

Μόνο ένας άνθρωπος με τέτοιες ποιότητες έκφρασης θα μπορούσε λοιπόν να κρίνει 8 τραγούδια του μεταξύ 2003-2010 ως ...μετεξεταστέα. Με το 2003 να αποβαίνει λιγάκι τυπικό, εν προκειμένω, γιατί η "Δεισδαιμόνα" ανήκει μεν στον δίσκο Το Φιλανθρωπικό Γκαλά, είναι όμως το κομμάτι με το οποίο πρωτοσυστήθηκε η Ευσταθία πίσω στο 1999, στα πλαίσια της παράστασης Όλοι Μαύρα κι ένα Πιάνο της ομάδας Σπείρα-Σπείρα.

Το παρόν άλμπουμ ανήκει φυσικά στην Ευσταθία. Εν τέλει, όμως, ανήκει και στην Έρρικα Πατρικίου, η οποία κάνει εδώ το δισκογραφικό της ντεμπούτο, παρότι διαθέτει πορεία και ως ερμηνεύτρια και μουσικός. Ήταν δηλαδή η Ευσταθία που τη διάλεξε γι' αυτό το εγχείρημα, φέρνοντας στο τραπέζι τα 8 μετεξεταστέα συν το ολοκαίνουριο "Ξυπνητήρι". Μάλιστα, δεν περιορίστηκε στην επιλογή: όπως εξήγησε η ίδια η Πατρικίου στη Γλυκερία Υδραίου (για τον Ταχυδρόμο), μπήκε μαζί της και στο στούντιο, διδάσκοντάς της νότα-νότα το υλικό «με πανέξυπνο χιούμορ και γνώσεις σπουδαίες». Στη νέα εκδοχή του "Άκουσέ Με", μάλιστα, τις βρίσκουμε να τραγουδούν ντουέτο.

Ένα ακόμα πρόσωπο που μπλέχτηκε ουσιωδώς με όσα ακούμε εδώ είναι ο Μανώλης Λιανής· ο οποίος έκατσε στην κονσόλα του παραγωγού, αλλά παράλληλα επιμελήθηκε και καινούριες ενορχηστρώσεις. Κάποιες χωρούν συζήτηση για όσους γνωρίζουν τα αυθεντικά κομμάτια, ωστόσο –γενικά βλέποντάς τις– κράτησαν το ευστάθειο πνεύμα, κομίζοντας πινελιές φρεσκάδας. Όπως λ.χ. στο "Carpe Diem": ίσως έχασε σε εντάσεις και μειώθηκε σε χρονική διάρκεια, μετασχηματίστηκε όμως σε κάτι που ανά σημεία ακούγεται σαν Kαθολικό μοτέτο, δοσμένο με στοχαστική κατάνυξη.

Τα γνώριμα τραγούδια προσέρχονται λοιπόν με αρκετούς άσσους στο μανίκι σε αυτές τις ...επαναληπτικές εξετάσεις. Και νομίζω ότι περνάνε εύκολα την τάξη: μπορεί η Ευσταθία να έχει γράψει και πιο ενδιαφέροντα πράγματα από το "Ζωές Θανατηφόρες", τη "Δεισδαιμόνα" ή το "Ξυπνητήρι", εντούτοις ο πήχης ποιότητας του υλικού παραμένει ψηλά τοποθετημένος.

Επιπλέον, με την αρωγή ενίοτε των νέων ενορχηστρώσεων, η Έρρικα Πατρικίου κατορθώνει και στέκεται αρκετά καλά, εκπροσωπώντας ωραία επιλογές σαν το "Δεν Υπήρξες Ποτέ", τον "Ελεύθερο Χρόνο", το προαναφερθέν "Carpe Diem" ή την "Πόλη Που Βυθίστηκε Στη Μπύρα". Δεν λέω, υπάρχουν και μερικές στιγμές στις οποίες νιώθεις τη Βολιώτισσα ερμηνεύτρια να πλησιάζει κομματάκι επικίνδυνα σε μια εκδοχή Νατάσσας Μποφίλιου. Όμως «ακούς» και την κλασική της παιδεία, ενώ εντοπίζεις και εκφραστικότητα, μα και μπρίο. Δύο στοιχεία που κουμπώνουν επιτυχώς με τον κόσμο της Ευσταθίας.

Παρά ταύτα, χωρίς να θέλω να αδικήσω την καλή προσπάθεια, από τα τραγούδια αυτά λείπει νομίζω η Ευσταθία. Ο τρόπος της, οι χρωματισμοί της, ο απόηχος της φωνής της, δεν έπαψαν να τριγυρίζουν όσο κυλούσε ο δίσκος –στο δικό μου κεφάλι, τουλάχιστον. Και τελικά δεν μπόρεσαν να υποκατασταθούν τόσο οριστικά και κραταιά, ώστε να μην επιδιώξω να ανατρέξω ξανά στις ορίτζιναλ εκδοχές, μετά από κάποιες ακροάσεις.

Η Έρρικα Πατρικίου αναδεικνύεται πάντως ως αξιοπρόσεχτη νέα παρουσία: αν βρει ξανά κατάλληλο υλικό, διαθέτει προοπτικές για να πετύχει πράγματα. Τη δε Ευσταθία, κάπου θα την ξαναπετύχουμε. Άλλωστε μόνο εξαφανισμένη δεν είναι, αφού μέσα στο 2021 έδωσε δύο ακόμα καινούρια άσματα, ενώ συνυπέγραψε με τον Βασίλη Κατσικονούρη και το «κωμικόδραμα μετά μουσικής» Η Τύχη της Χοντρούλας.