Turn
Σε μια χρονιά που είδαμε να αναγεννάτε παγκοσμίως, πιο επικίνδυνος και δυνατός όσο ποτέ, ο κονσερβατισμός, δημιουργώντας ήδη έναν σκιώδη φόβο πως επίκειται να διανύσουμε ένα νέο, συντηρητικό μεσαίωνα, οι The Ex, και μαζί οι ιδέες και οι απόψεις τους για το άτομο, την ομάδα και την κοινωνία, ευτυχώς, έχουν ένα σοβαρό λόγο να γιορτάσουν: την επέτειο των εικοσιπέντε χρόνων τους. Και το κάνουν με εκδηλώσεις, που περιλαμβάνουν ένα διήμερο στο Paradiso του Άμστερνταμ, μια convoy τουρνέ σε πέντε γαλλικές πόλεις και ένα all-day φινάλε στο Palais des Beaux-Arts των Βρυξελλών (όλα αυτά μέσα στο Νοέμβριο), αλλά και ένα νέο στούντιο album, το οποίο ηχογραφήθηκε με παραγωγό τον Steve Albini αμέσως μετά την αμερικάνικη περιοδεία τους, τον Σεπτέμβριο του 2003.
Οι The Ex του 1979 έπαιζαν punk. Έστω και αν από τότε πέρασαν δυόμισι δεκαετίες και τα μέλη τους ενεπλάκησαν κατά καιρούς σε διάφορα avant-garde projects και συνεργασίες, οι The Ex του 2004 παίζουν ακόμη punk. Και στην περίπτωσή τους, ίσως το έχετε καταλάβει, ο ενεστώτας δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά το άμεσο παρόν, πέρα από το να είναι απλά βολικός τη στιγμή που κανείς δεν νοιάζεται ιδιαίτερα για μια άλλη του σημασία.
Αν περιμένουμε σήμερα κάθε νέο τραγούδι τους να μην ακούγεται γνωστό ή να μην δημιουργεί την εντύπωση της επανάληψης, ενίοτε μπορεί και απωθητικής, τότε πάμε να τους ερμηνεύσουμε βάσει ενός μοντέλου ακατάλληλου. Γι' αυτούς τους ιδεολόγους κάθε νέο τραγούδι είναι πρώτα απ' όλα μια άλλη ευκαιρία, μια άλλη μέρα ενός άλλου χρόνου, για να ειπωθούν πάλι τα επιχειρήματά τους και να σε γραπώσουν ξανά απ' τον λαιμό. Εντούτοις, το punk των The Ex του 2004 δεν ενέχει πια τις μεγάλες συνθετικές ανατροπές ή τον εκρηκτικό ριζοσπαστισμό που είχαν κάποτε. Αναθερμάνθηκαν μεν ως στοιχεία για τελευταία φορά στους Ex Orkest, αλλά όχι και εδώ.
Κατά συνέπεια το συγκρότημα, εμμένοντας στα θεμελιώδη του αναρχισμού του, δεν προσέχει να μην περιορίζεται από τα ίδια τα χαρακτηριστικά και τις αντιλήψεις του, όσο επιτυχημένα κι αν είναι αυτά. Το 'Turn' είναι ένα φευγαλέα τυπικό album. Πιθανόν καλύτερο από το 'Dizzy Spells' του 2001, αλλά εντούτοις τυπικό, με συγκινήσεις που μοιάζουν γραφικές μέχρι το εντυπωσιακό τελευταίο track 'In The Event', το σπουδαιότερο κατά τη γνώμη μου τραγούδι της μπάντας εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Από την άλλη, όμως, οι The Ex και η κολεκτιβιστική δράση τους είναι στάση, είναι μια όαση φωτισμένης αφύπνισης σε καιρούς που μας θέλουν να μην αντιδρούμε, αλλά μόνον να υπακούμε. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, το γιατί είναι τελικώς σημαντικό αυτοί οι Ολλανδοί να συνεχίζουν να βγαίνουν στη σκηνή και να μπλέκουν σε κυκλικές, κομψευόμενες φόρμες θορύβου και πρόζας την αντίθεσή τους, έστω και αν αυτή δεν πάει κατ' ανάγκη πάντα με τη συνιστώσα της επιτυχίας.
Στο 'Turn' όλα είναι όπως τα θέλουν - γνώριμα, απαράμιλλα και προσωπικά. Ο GW Sok διηγείται τις ιστορίες του με στυλ απ' τα παλιά. Οι στίχοι βγάζουν τη δύναμη της άλλης γνώμης πάνω σε αξίες, ελευθερίες και ιδεώδη. Στο 'Getatchew' εμπνέονται από τον Αιθίοπα σαξοφωνίστα Getatchew Mekurya. Στο 'Theme From Konono' βασίζουν τη μουσική σε ένα riff των Konono No.1, ενός group από το Κογκό που δεν δίστασαν να έχουν ως support. Το 'Huriyet' είναι ένα παλιό απελευθερωτικό τραγούδι από την Ερυθραία, και πάει λέγοντας.
Αν πρέπει, ανακεφαλαιώνοντας, να επικεντρωθούμε στο καθαρά μουσικό μέρος, ωστόσο, ο παρόν δίσκος δεν προσθέτει και πολλά στην ήδη τεράστια δισκογραφία τους. Η μπάντα ακούγεται δυναμική και φορμαρισμένη, αλλά δεν καταθέτει πια εκείνα τα πολύ μεγάλα τραγούδια. Δεν θα γράψουν ποτέ ένα νέο 'State Of Shock', έχω πειστεί. Γι' αυτό και δεν καταλαβαίνω γιατί τώρα ένα διπλό cd, όταν με περικοπή μερικών πλεονασμών ή μετριοτήτων ένα μονό θα ήταν ουσιωδέστερο, χωρίς να χάσουν κάτι από τη βαρύτητά τους η ελευθεριακή αιχμηρότητα και ο σαρκασμός τους. Θα σύστηνα, πάντως, να ξεκινήσετε την ακρόαση από το δεύτερο cd. Η ανάποδη διαδρομή είναι πιο διδακτική και ενδιαφέρουσα. Και μην ξεχνάτε ότι αυτό που για τους The Ex είναι κοινό για κάποιους άλλους είναι απλησίαστο. Σχεδόν ...
