"Σ' άλλη κόλαση είμαι εγώ και σ' άλλη οι άλλοι άνθρωποι" (παράφραση αποφθέγματος του Ζαν Πολ Σαρτρ για το ειδικό της περίστασης - εξάλλου αποκλείεται να το δει).
Πόση απ' την black metal γνώση-κουκούλι χωράει γράφοντας για ένα δίσκο; Ο χώρος ήταν σε ιδεατό "μνημόνιο" πολύ πριν αυτό γενικευτεί στην κοινωνία, ήδη απ' το '82, όταν οι Venom ρίξανε το θεμέλιο "Black Metal" τους. Έκτοτε, απορίας άξιο ή μη, τα εφαρμόσιμα όρια της δραματικής υποκριτικής μείνανε βράχοι: ονοματεπώνυμα που νεκρώνουν σα δέρμα φιδιού, τα αντίστοιχα των γκρουπ που σκαλίζονται σε στρεβλά, δυσανάγνωστα μοτό, κατά κόσμο φυσιογνωμίες που ακυρώνονται, ό,τι ξέραμε για το πώς λειτουργούν κιθάρες, μπάσο, τύμπανα, πλήκτρα κ.λπ. όργανα πορεύεται μ' ένα ιδιότροπο καταστατικό. Αυτό το χθόνιο σύμπαν διαχωρίζεται μες στο πραγματικό. Αδιαπραγμάτευτο κι απροσέγγιστο πιέζει να απασφαλίσει το κουτί της Πανδώρας, οτιδήποτε καταπιεσμένο και τραχύ στο ανθρώπινο εσώτερο. Δεν μπορούν να εξηγηθούν τα πάντα. Το πώς η δυσφορία, η ενόχληση κι η απόκοσμη παγωμάρα δρουν συνθετικά κι όχι αποσυνθετικά λ.χ.
Πλέον, το είδος παράγεται και στο τελευταίο πετραδάκι του πλανήτη ακόμη και χωρίς ηλεκτρισμό. Στα βουνά με φλογέρες. Στην έρημο με τουμπελέκια. Είτε κι αλλιώς, βαθύτερα, ως κάτι υπαινικτικό, υποβόσκον. Σήμερα δε βρίσκεις πιο γενεσιουργό σκέλος στην εξτρεμιστική μουσική έκφραση. Κι αφού εντός του η μισανθρωπία ανάγεται περίπου σε ιδεολογία, θες και λόγω αντικοινωνικότητας και στάσης -αντιθρησκευτικής ή κι άλλων εκτροπών παράβασης- αρκετές φορές τα κόνσεπτ καταλήγουν σε αυστηρώς μονομανή με κύκλους ζωής μικρούς (του ντέμο) και θνησιμότητα Αφρικής. Όμως με τα μέλη να αλλάζουν συχνά, παίζοντας αναμεταξύ τους στο ένα πρότζεκτ πίσω απ' το άλλο, πολλαπλασιάζονται σαν επιθετικό νεόπλασμα. Ξεχωρίζουν οι Σκανδιναβοί, οι Αμερικάνοι επίσης, η τοπογραφική καταβολή ορίζει τι σόι πλάσματα βγαίνουν απ' τα χαλάσματα όσων η μετρονομία έχει χτίσει, προς έναν αέναο μηδενισμό. Αλλά και ποιο ηχητικό ύφος θα παράγουν.
Και μέσα σ' ό,τι σιωπηρά ζει επί 40 χρόνια, προσαρμόστηκε σταδιακά μία μεταλλαγή λόγω απομόνωσης, ώστε τελευταίως η μουσική θέση συνολικά να μοιάζει τεράστια σε αισθητικό εύρος κι ως εκ τούτου πιο χαοτική μα κι απροσδιόριστη. Το θέμα δε διαχωρίζεται σε μέρη. Ή το καταλαβαίνεις ή το απορρίπτεις, δεν στέκει επιλεκτική χρήση κομματιού του. Είναι σαν αμαρτωλό ταμπού, απ' όπου προσμένουμε εκπλήξεις για να μας θυμίζουν το πόσο παράλυτοι αισθανόμαστε χωρίς μεγάλους δίσκους σαν το "Epoch". Αφού βεβαίως τους βρούμε.
Οι Fen είναι βέροι Άγγλοι. Υπάρχουν απ' το '06 κι ίσως τα περισσότερα εκ των άνω οι ίδιοι να μην τα δίνουν ως αφορμή. Εικονοπλάστες κι αυτοί, στήνονται μ' ένα λιγότερο ακραίο τρόπο, αρκετά εγκόσμιο στις φόρμες του. Δεν είναι, ωστόσο, φυγόπονοι κι ασφαλώς άτολμοι. Το φετινό "Epoch" είναι το δεύτερό τους άλμπουμ με καλύτερη παραγωγή, πιο καθαρή, αλλά και γενικότερα ατμόσφαιρα. Το παίξιμό τους είναι καθαυτό κλάσης, αλλά ακόμη πιο πολύ είναι οι αντιβαίνουσες δυναμικές στο δημιούργημά τους: Τα τρακ υποστρώνονται με ομιχλώδη πλήκτρα, οι κιθάρες αντλούν απ' το ξεκίνημα του post-rock των G.Y.B.E.!, τις πρίμα τεχνικές του Kevin Shields, αλλά και τα εφέ των αρχαίων 4AD-άδων, του Daniel Ash επί παραδείγματι, κι υπολογισμένης της ισορροπίας μεταξύ καθαρών και μη φωνητικών, απομένει μόλις η rhythm section για να προσδώσει το πέπλο αγριάδας. Με έξυπνο τσίμπημα των ντραμς στη μίξη τα αργά μέρη ακούγονται τελετουργικά (ομότιτλο) και τα γρήγορα ιδιαίτερα καθηλωτικά ("Ashbringer"), καθιστώντας την πρόταση πληθωρικά αρτίστικη υπό το εξειδικευμένο πρίσμα του στιλ, σπάζοντας κορεσμούς.
Στις μέρες μας είναι πραγματικά λίγα τα συγκροτήματα που μπορούν (κι η ικανότητα είναι τεράστιας σημασίας έννοια εδώ) με τo γράψιμό τους να σου επιβάλουν ένα τριπάρισμα ώστε να νιώσεις και να δεις πράγματα πέραν της μουσικής. Οι Fen είναι απ' αυτά. Μουσικοί που αναζητούν την ψυχή τους, χαμένοι, χωρίς συμπόνια κι ακριβώς το ότι δεν τη βρίσκουν, το κάνουν τραγούδια μ' αυτό το συνταρακτικό αποτέλεσμα. Μην περιμένετε, όπως και με κάθε ριζοσπαστικό στη βάση του άκουσμα, να κατανοήσετε το τι ακριβώς συμβαίνει στο cd αμέσως. Το ερεβώδες άδειασμα συναισθημάτων που παρουσιάζει μάς κάνει αδύναμους μπρος στην περίσταση, τονίζει το πόσο τρωτός είναι ο άνθρωπος έναντι του κόσμου που τον περιβάλλει. Ο διάδοχος του "HEart Of The Ages" των In The Woods... επιτέλους χτύπησε την πόρτα μας.