Chamber Music

Οι Fidelio Trio εκτός από το να έχουν το πιο απλό και μαζί ψαγμένο όνομα στην 'μοντέρνα κλασική' μουσική, είναι και ένα από τα πιο ταλαντούχα σχήματα που κυκλοφορούν. Oι Darragh Morgan (βιολί), Tim Gill (τσέλο) και Mary Dullea (πιάνο) μας έχουν χαρίσει τα τελευταία χρόνια κάποια από την καλύτερη μουσική στον χώρο, ασχολούμενοι με εκτεταμένο εύρος ήχων και σταθερή ποιότητα. Εδώ καταπιάνονται με το έργο του Ernest John Moeran, Άγγλου με ιρλανδικές ρίζες, το έργο του οποίου δείχνουν να αγαπάνε πραγματικά.
Ο Moeran (1894-1950) υπήρξε μια ιδιαίτερη φιγούρα για την εποχή του. Σε μια εποχή οργασμικού μοντερνισμού και avant-garde αναθεωρητισμού, η λυρική pastoral folk του φαντάζει ως συντηρητική αναδίπλωση. Η παρατήρηση μοιάζει δικαιολογημένη, αλλά είναι και άδικη. Στα καλύτερά της η μουσική του Moeran είναι απλά άχρονη και υπεράνω κλισέ, κάτι ανάμεσα σε Ravel και Delius, ή ακόμη καλύτερα μια πιο γειωμένη εκδοχή Sibelius-ικών πεδίων, όπως η σχεδόν τέλεια ‘Συμφωνία σε Σολ ελάσσονα’.
Εδώ καταπιάνονται με κάποια από τα πιο παραμελημένα έργα του με μουσική δωματίου που κατά βάση έγραψε στις δεκαετίες του ‘20 και του ‘30. Συγκεκριμένα με τη Σονάτα για βιολί σε Μι ελάσσονα (1923), τη Σονάτα για δύο βιολιά (1930), το - φανταστικό - πρελούδιο για τσέλο και πιάνο (1943) και το Piano Trio σε Ρε μείζονα (1920). Οι εκτελέσεις κινούνται σε πραγματικά υψηλό επίπεδο, η μηχανική του ήχου δίνει ρέστα και το σχήμα καταφέρνει να μη χάσει ούτε ίχνος από το λυρισμό του έργου καταφέρνοντας το όχι ασήμαντο επίτευγμα να αποφύγουν (με σπάνιες εξαιρέσεις) κάθε γλυκερή παρεκτροπή.
Η Σονάτα για βιολί ξεκινάει με ένα ημι-ραψωδικό allegro, συνεχίζει με ένα ακόμη καλύτερο lento και γενικά τον σωστό συνδυασμό χρωματικών τόνων και υποδόριας παραφωνίας. Προς τιμήν τους οι μουσικοί του σχήματος αποφεύγουν να αφήσουν τη μουσική να γλιστρήσει σε ιρλανδικού τύπου κλισέ και προσπαθούν να διαβάσουν τη μουσική από μέσα προς τα έξω ώστε να καλύψουν το μέγιστο δυνατό συναισθηματικό εύρος. Δεν θα ήταν άδικο να παρατηρήσει κάποιος πως όταν ο Moeran θέλει το βιολί να ακουστεί αρκετά ψηλά η μουσική μπερδεύεται λίγο και κάπου εκεί είναι ζήτημα γούστου το να κρίνει κάποιος αν ο Μοrgan θα έπρεπε να παίξει τα πιο συναισθηματικά μέρη λίγο πιο πλούσια ή να τα αφήσει να σβήσουν. Για μένα, τα έχει πάει πολύ καλά.
H Σονάτα για δύο βιολιά (με τη συμμετοχή της Nicky Sweeney στο άλλο βιολί) είναι το μόνο μέρος του δίσκου που τα στάνταρντ πέφτουν (πολύ) λίγο. Όταν οι αρμονίες σπάνε και το μελωδικό συνεχές ψάχνεται, η μουσική του Moeran θέλει να βρει κάποια πατήματα πριν σου δείξει το καλό της πρόσωπο. Το pizzicato βέβαια είναι εξαιρετικό, και η εναλλαγή των μελωδιών αρκετά ενδιαφέρουσα, τόσο ώστε ακόμη και όταν η μουσική ακούγεται σαν ξεπατικωτούρα του κουαρτέτου εγχόρδων του Ravel ή ελαφρώς ξεκάρφωτη, δεν χάνει πολλή από την αμεσότητά της.
To ‘Piano Trio’ είναι το καλύτερο μέρος του δίσκου, ένας ανεπιτήδευτος συνδυασμός Ravel-ικών μελωδιών, folk παραστάσεων και ρυθμικής συνέπειας. Τα είκοσι έξι λεπτά ίσως φαίνονται με πρώτη ανάγνωση υπερβολικά, αλλά όσο εμφανίζεται όλο το πλάτος (και λιγότερο το βάθος) της ανάπτυξης, δεν μπορείς παρά να παραδεχτείς την ισορροπία στην αντιπαραβολή σύλληψης και εκτέλεσης και την ευφυΐα της κυκλικής, αλλά μη βαρετής εξέλιξης της σύνθεσης.
Αν ισχύει ότι καινούρια μουσική είναι η μουσική που δεν έχουμε ακούσει ακόμη, ο Moeran θα είναι μια καλή ανακάλυψη για όσους θέλουν να ξεφύγουν λίγο από την ένταση των καιρών χωρίς να χάσουν την επαφή με ό,τι συγκροτεί το φυσικό τους περιβάλλον και τις δυνατότητές του. Οι Fidelio Trio με το να τοποθετούν τη μουσική του στα σωστά βρετανικά της πλαίσια, κρατώντας την ταυτόχρονα μακριά από κάθε υποψία φολκ-λόρ, του αποδίδουν το καλύτερο δυνατό κομπλιμέντο. Στα καλύτερά του το σχήμα δεν ανήκει στην κατηγορία 'μοντέρνο κλασικό', αλλά μοντέρνο σκέτο. Ή όπως και ο Moeran ο ίδιος, ανήκουν σε όποια εποχή θέλουν.