Friday night at the trabi races

Aνατολική Γερμανία : ένα από τα νοσηρότερα κομμάτια της σύγχρονης ιστορίας, κι ένα από τα γοητευτικότερα επίσης, για μας που είμαστε απ' έξω. Τι συνέβαινε πίσω από το τείχος; Δυτικά κατασκοπευτικά φίλμ επιχειρούσαν να μας «πληροφορήσουν», τη στιγμή που τα όμορφα θλιμμένα μάτια των αθλητριών του στίβου έλεγαν περισσότερα. Και τώρα με το τέλος (;) του ψυχρού πολέμου και τις απίστευτες κυκλοφορίες του παραγωγικότατου εκδοτικού οίκου «KGB» οι απίστευτες ιστορίες δίνουν και παίρνουν. Και για άλλη μια αφορά επαληθεύεται το θεμελιώδες αξίωμα : life is stranger than fiction.
Λοιπόν αυτό το κομμάτι πάντα με τραβούσε να το γνωρίσω καλύτερα, αλλά οι πηγές ήταν ανύπαρκτες. Λίγα τα μυθιστορήματα, που κι αυτά άρχισαν αν εκδίδονται τελευταία κι ήταν άλλοτε αποσπασματικά (Ί. Σούλτζε, Απλές ιστορίες) κι άλλοτε υπερβολικά χιουμοριστικά ή φαφλατάδικα (Τ. Μπρούσιχ, Ήρωες σαν κι εμάς). Μόνο τα ρεπορτάζ χωρίς σύνορα του Κούλογλου (ένας λόγος να μην πετάξει κανείς την ΤB του), όπου μαθαίναμε κάποιες ιστορίες που, διάβολε, αξίζουν να γίνουν τραγούδια: η οικογένεια που έφτιαχνε δύο χρόνια το αερόστατο της διαφυγής της, κάποιοι φίλοι που έφτιαξαν ένα θωρακισμένο αυτοκινητάκι και τράβηξαν γκαζωτοί για τα σύνορα, η σχεδόν τυχαία πτώση του τείχους. Φυσικά όλα αυτά μας φαίνονται απόμακρα γοητευτικά επειδή δεν τα λουστήκαμε. Αν είμασταν εκεί θα είχαμε διαφορετική γνώμη. Ρωτήστε τις αθλήτριες του στίβου που από τα πολλά αναβολικά έγιναν άντρες, ρωτήστε τη γυναίκα που έμαθε μετά από χρόνια ότι ο σύζυγός της κατέδιδε ακόμα και τη μάρκα του σαμπουάν που χρησιμοποιούσε, ρωτήστε τους ήρωες του «Αστείου» του Κούντερα.
Τι δουλειά έχουν με όλα αυτά οι Heist ; Βασικά τέτοια είναι η θεματολογία τους, κάτι σαν ένα κόνσεπτ ΛΠ εμπνεόμενο από την κατασκοπευτική ζωή κατά τον ψυχρό πόλεμο! Απίστευτο κι όμως αληθινό : εν έτει 2000 ένα κόνσεπτ και με τι θέμα κιόλας. Όλα εδώ βέβαια είναι ειπωμένα βέβαια με ένα φευγαλέο, κινηματογραφικό και σχεδόν ονειρικό τρόπο - μουσική κάνουμε, όχι ντοκυμανταίρ. Δεν τα διαβάζεις αλλά τα μυρίζεσαι, τα νοιώθεις. Τη διάχυτη μελαγχολία ('Goodnight Vienna'), τη βροχερή διάθεση ('Red square'), την καταπιεσμένη ηρωική διάθεση ('Berlin Express'). Ιστορίες για σύγχρονες κατασκοπείες ('The man who came in from the cold'), για τα πανομοιότυπα μπλοκ πολυκατοικιών ('Tall buildings'), για τη ζωή πίσω από το παραπέτασμα, ένα μικρό επάκι για τα ανατολικογερμανικά αυτοκίνητα Τράμπαντ (βλ. εξώφυλλο και τίτλο). Έτσι η μουσική προσπαθεί να μιμηθεί τη μουσική που θα άκουγαν οι από κει στα πάρτυ τους, αν τους άφηναν λίγο πιο ελεύθερους.
Παραδοσιακά τραγούδια ανατολικών χωρών, υποψίες χορωδιακών μερών, «παλιομοδίτικες» φολκ μαεστρίες που μοιάζουν να ειρωνεύονται τον ίδιο τους τον εαυτό (ένα στοιχείο που δούλεψαν καλά και οι Chumbawamba), τρυφερές συγχορδίες μεταξύ Carpenters και εξαϋλωμένων Jeffersons, μία καθάρια 70ς ατμόσφαιρα. Τα οργανικά τους μέρη από την άλλη είναι άψογες κινηματογραφικές συνθέσεις, που άλλοτε θυμίζουν τις κορυφαίες του είδους (Φάκελλος Ίπκρες, Η Μόσχα δεν πιστεύει στα δάκρυα) κι άλλοτε αδημονούν να ντύσουν ένα σύγχρονο γουέστερν - αν ο Sergio Leone ήταν να δημιουργήσει κι ένα έπος για τα 90ς / 00ς, μπορεί και να μη διάλεγε τον Morricone.
Είτε έτσι είτε αλλιώς ο ήχος είναι τόσο σοφτ και τόσο γοητευτικός που δεν το πιστεύεις. Τα μέλη των Heist και περισσότερο η βιολίστρια / τραγουδίστρια Calina de la Mare έχουν δουλέψει μαζί τους Tindersticks, τον Cave, τον Almond, ενώ η τραγουδίστρια / κορνετίστρια Allison Thomson προτίμησε τη σέσσιον μέθεξη στους ήχους των Primal Scream και Trash Can Sinatras. Βασικός συνθέτης - στιχουργός του πενταμελούς σχήματος (αν και η φωτογραφία δείχνει τέσσερις, 2 α. και 2 γ.) ο Mike Targett, που μας προειδοποιεί : «We 're still fighting the cold war / we're still holding out for more». Ένα διαμάντι που έρχεται από το πουθενά και μιλάει για το αναπόφευκτο και το μοιραίο. Μια σπανιότητα.