Elegies to lessons learnt

Ο Ιπποκράτης την είχε ονομάσει μέλαινα χολή και την είχε κατατάξει ανάμεσα στα τέσσερα υγρά του σώματος. Το Μεσαίωνα ήταν η "ιερή νόσος". Πάντα θεωρούνταν η "νόσος" των διαφορετικών, των τρελών, των ιδιοφυών, των καλλιτεχνών... Στις σύγχρονες ηδονοθηρικές κοινωνίες του "να περνάμε καλά", η μελαγχολία ξορκίζεται, απωθείται είτε ενδύεται τον μανδύα εμπορικών κινημάτων (βλέπε, π.χ. τον ντόρο γύρω από το emo, που -ευτυχώς!- δεν είναι κάτι περισσότερο από περίτεχνες ακριβές κομμώσεις και βαφές μαλλιών). Μάταιος αγώνας βέβαια... Άλλωστε πώς να αντιμετωπίσουμε το φόβο του θανάτου ο οποίος κρύβεται στον πυρήνα της; Και μήπως δεν έρχονται στιγμές που μόνοι, σ' ένα δωμάτιο, δεν βυθιζόμαστε, κάποιες φορές με ένοχη απόλαυση, στη μελαγχολία, αντιμέτωποι με όλα τα μικρά και μεγάλα που ταλαιπωρούν τη μικρή μας ύπαρξη; Ίσως τελικά αυτή η βύθιση να είναι ένα καλό "ομοιοπαθητικό" φάρμακο, μια συμφιλίωση με έναν ανίκητο εχθρό...

Αυτήν την εποχή στη βιβλιοθήκη μου με τρομάζει με τον όγκο της "Η ανατομία της μελαγχολίας" του Robert Burton, και το χώρο στοιχειώνουν οι ήχοι από το καινούργιο έργο των iLiKETRAiNS. Ένα έργο κυριολεκτικά βυθισμένο και διαποτισμένο από τη μέλαινα χολή...

Οι εκλεκτικοί ακροατές που είχαν ακούσει το περσινό (κατηγοριοποιημένο σαν ep παρά τα 35 λεπτά του!) "Progress · Reform" δεν θα βρεθούν προ εκπλήξεως (μικρή παρένθεση: τι θα γίνει άραγε όταν ανακαλυφθεί κάποιο νέο format ηχογράφησης πολλαπλάσιο σε χρονική χωρητικότητα;). Στο νέο τους λοιπόν δίσκο οι ...τραινο-λάγνοι από το Leeds ακολουθούν το δόγμα "ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει, συνταγή που πετυχαίνει δεν τροποποιείται", και έτσι δεν εκτροχιάζονται από την πορεία που είχε χαράξει το ep εκείνο...

Το "Elegies to lessons learnt" (ομολογουμένως ποιητικός τίτλος) είναι δίσκος τρομερά συμπαγής και ομοιογενής, με σαφές μουσικό στίγμα. Το σύμπαν των iLiKETRAiNS είναι κλειστό, και κάπου στο κέντρο του υπάρχει μια μαύρη τρύπα απελπισίας, ένας ορίζοντας γεγονότων από τον οποίο δύσκολα ξεφεύγουν. Καταφέρνουν όμως να κάνουν μια άψογη διαχείριση του χρόνου, μη επιτρέποντας σε προκρούστειες χρονικές διαστολές να αραιώσουν τη δραματική πυκνότητα των συνθέσεών τους (μια ...ενήλικη πλέον ασθένεια του είδους που αποκαλείται post-rock!). Η δε εξέλιξη των κομματιών είναι προδιαγεγραμμένη και σταθερή...

Αρχή με πένθιμο βηματισμό, με τις νότες να σταλάζουν μία-μία υπομονετικά, γήινα χρώματα, σκυμμένα κεφάλια, η ατμόσφαιρα φορτισμένα πνιγηρή, η δε φωνή ελίσσεται και σπαράζει, σαν να κουβαλά τις αμαρτίες και τις ενοχές ολόκληρου του κόσμου, κάπου ανάμεσα σε έναν Michael Gira και έναν Nick Cave. Αργά και σταθερά η ένταση κλιμακώνεται, οι μελωδίες αρχίζουν να περιδινίζονται μαστιγωμένες από ατελείωτες επάλληλες στρώσεις κιθάρων (κάπου εδώ ξεπετάγονται και τα φαντάσματα των shoe-gazers), και τέλος η καταιγίδα ξεσπά... Και αν αυτή η περιγραφή σας φέρει στο νου ονόματα όπως οι Sigur Ros ή οι Godspeed You! Black Emperor, δεν θα έχετε διόλου άδικο! Οι iLiKETRAiNS όμως είναι πολύ πιο ενδοσκοπικά συναισθηματικοί και εσωστρεφείς από τους Ισλανδούς και Καναδούς "συναδέλφους τους...

Αν προσπαθήσουμε να ξεχωρίσουμε κάποιο τραγούδι από αυτό το συνεκτικό σύνολο, ως ίσο μεταξύ ίσων θα σταθούμε στο 9λεπτο "Spencer Perceval". Ένα τραγούδι-επιτομή, που θα έλεγε κανείς ότι συμπυκνώνει όλες τις αρετές τόσο του δίσκου όσο και του post-rock σαν είδους! Ένα δε επιπλέον χαρακτηριστικό του δίσκου είναι ότι οι iLiKETRAiNS ξεφεύγουν από τη στιχουργική μανιέρα περί ερώτων, προσωπικών σχέσεων και λοιπών χιλιοτραγουδισμένων θεμάτων, και αντλούν έμπνευση από την ανεξάντλητη και μάλλον ανεκμετάλλευτη δεξαμενή της Ιστορίας (όχι πάντως εύκολο, καθώς προϋποθέτει και μια ευρύτερη παιδεία που δεν είναι τόσο αυτονόητη για πολλούς μουσικούς!). Έτσι οι μουσικές ντύνουν στίχους που αναφέρονται σε ιστορίες εγκληματικών παθών, σε δολοφόνους πρωθυπουργών, στο μεσαιωνικό κυνήγι μαγισσών, στις επιδημίες της πανούκλας, ακόμη και σε έναν άγγλο βουλευτή ο οποίος σκηνοθέτησε την αυτοκτονία του και την "έκανε" για Αυστραλία για να γλιτώσει από χρέη! Έναν πόντο για πρωτοτυπία τον κερδίζουν με το σπαθί τους λοιπόν!

Το "Elegies to lessons learnt" περιέχει μουσικές ειδικών στιγμών και καταστάσεων... Αν τον ακούσεις μεθυσμένος και/ή πονεμένος μπορεί να σε συνεπάρει και ίσως να σε συγκλονίσει. Και είναι πάνω απ' όλα ένας δίσκος με τον οποίο να συνδεθείς, ένας δίσκος που μπορεί να συντροφεύσει ιδιαίτερες στιγμές, να εκθέσει μύχια συναισθήματα και ίσως οδυνηρές σκέψεις... Κάτι όχι ιδιαίτερα συνηθισμένο πια...