Living Human Treasure/Tracey Denim & The Twits
Κι ας μην είναι Ιταλιάνοι βέροι, η ονοματολογική συγγένεια (και τελικά όχι μόνο αυτή) μπορεί να στηρίξει μια κοινή αποτίμηση. Του Άρη Καραμπεάζη
Άλλοι άνθρωποι, πιο άξιοι από εμάς ασφαλώς, αφήνουν στα παιδιά τους περιουσίες και επιχειρήσεις, για να έχουν να μαλώνουν μεταξύ τους, αφού αυτοί οι τυχεροί αποδημήσουν εις κύριον. Μετά τον δικό μας θάνατο, καλή του ώρα, βλέπω τα παιδιά μας να πασχίζουν να βρουν τελικά πού και πώς καταλήξαμε σε σχέση με το post punk και δη με τις κάθε τόσο αναβιώσεις του (ων ουκ εστί μέτρημα ασφαλώς, και όποιος ισχυρίζεται ότι κρατάει λογαριασμό, μάλλον λέει ψέματα). Πάμε για μία ακόμη φορά λοιπόν, παρότι είχαμε (ξανά-μανά) ορκιστεί ότι θα το παρατήσουμε στη μοίρα του, αυτό στη δική μας, και θα πορευτούμε στη ζωή επιτέλους χώρια. Αλλά φευ…
Για να προλάβω καταστάσεις ξεκαθαρίζω ότι:
Είναι σαφές ότι ο λόγος που επιλέγεται αυτό το διπλό (και επί της ουσίας τριπλό) review να γίνει κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν είναι τόσο ο ήχος/το ιδίωμα/η αισθητική/η καταγωγή των δύο συγκροτημάτων, αλλά κύρια το όνομα της κάθε μπάντας, και η ευθεία παραπομπή αυτού στην αγαπημένη μας χώρα όλων των χωρών. Δεν θα το αφήναμε ασχολίαστο και δη εμπράκτως κάτι τέτοιο.
Δεν διακρίνω βέβαια αν είναι πιο ανησυχητικό το ότι έχουμε δύο μπάντες από το Λονδίνο (με έναν αστερίσκο για τους Italia 90, καθώς αυθεντικά κατάγονται από το Brighton, αλλά ως γκρουπ ανδρώθηκαν στο Λονδίνο), από τις οποίες η μία αντλεί όνομα από το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο που θυμόμαστε για τα καλά (προσωπικά θυμάμαι και αυτό του Mexico ’86, αλλά όχι τους αγώνες, μόνο τη φάση και τα πανηγύρια) και η άλλη από ένα τραγούδι των Pulp, τέλος πάντων όπως μας λένε από ένα café που το λένε Bar Italia, καθώς μάλλον δεν συμπαθούν και τόσο τους Pulp. Μάλλον το δεύτερο, αν με ρωτάτε τελικά.
Θα ξεκαθαρίσω εξ αρχής την ετυμηγορία μου, για να μπορέσουμε στη συνέχεια να ασχοληθούμε με ένα σωρό άχρηστες λεπτομέρειες της φάσης.
Οι Bar Italia είναι καλύτερο συνολικά συγκρότημα από τους Italia 90, αλλά οι Italia 90 με τον έναν δίσκο που έχουν κυκλοφορήσει έχουν ήδη έναν καλύτερο δίσκο από τον κάθε άλλο δίσκο των Bar Italia.
Καθόλου παράδοξο, αν σκεφτεί κανείς ότι μέσα στο 2023, οι τελευταίοι κυκλοφόρησαν δύο δίσκους, τακτική που εσχάτως συνηθίζεται για αρκετά indie/alternative σχήματα, και όπως έχουμε διαπιστώσει με περιπτώσεις τύπου King Gizzard And The Lizzard Kai Kanto Kornizzard, μπορεί τελικά να φέρει έως και τραγελαφικά αποτελέσματα.
Γνωρίζουμε επίσης ότι είναι μάλλον διασταλτική ερμηνεία το να εντάσσει κανείς τους Bar Italia στην post punk αναβίωση, αλλά αυτό θα μπορούσε να σταθεί ως ισχυρισμός αν τελικά είχαν αποφύγει να κυκλοφορήσουν το περισσότερο αγχωμένο, παρά αγχωτικό, The Twits.
Δηλαδή τον δεύτερο μετά το ντεμπούτο τους δίσκο για λογαριασμό της Matador, στον οποίο το σοφιστικέ στοιχείο δίνει τη θέση του σε μία εξεζητημένη μεν, αλλά όχι απαραίτητα μη βεβιασμένη, αγριάδα, που τελικά δεν τους ταιριάζει και τόσο. Κοινώς, καλοί οι Pavement, αλλά αν αποφασίσεις να τους πάρεις κατά γράμμα, θα προκαλέσεις περισσότερα χασμουρητά από όσα μπορεί να αντέξει κανείς, τρεις δεκαετίες μετά τον τελευταίο σπουδαίο δίσκο τους.
Οι Italia 90 από την άλλη πλευρά, παρότι σε καμία περίπτωση δεν απολαμβάνουν ακόμη τη φήμη και την προσδοκία υπεραξίας των οιονεί συμπολιτών τους, εν τούτοις ορμάνε με τα μπούνια στην νιοστή post punk αναβίωση, που λέγαμε και παραπάνω, και δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες. Δεν είναι ότι είδαν φως και μπήκαν πάντως, μοιάζει σαν να μην είχαν επιλογή να μείνουν στην απέξω.
Για όλους εμάς λοιπόν που έχουμε φάει τη ζωή μας, και ενώ δεν το θέλουμε πλέον ακόμη μας τρώει το σαράκι, με αυτό εδώ το ιδίωμα, ένα από τα βασικά κριτήρια, είναι το χρονικό σημείο κατά το οποίο μια μπάντα, που περιφέρεται γύρω από το post punk, αρνείται λόγω τε και πράξη την λαϊκή - εργατική της καταγωγή.
Προσοχή: δεν μας ενδιαφέρει εδώ αν η λαϊκότητα έχει πάει από καιρό περίπατο στα μονοπάτια του rock stardom, μας ενδιαφέρει να μην την αρνείται (έστω και υποκριτικά). Για αυτό και ακόμη επιμένουμε στους (1) Oasis, και μας αφήνουν αδιάφορους οι (2) Blur, παρότι στην ερώτηση ποιο είναι πιο σπουδαίο συγκρότημα, ξέρουμε ότι το (1) δεν είναι η σωστή απάντηση.
Οι Italia 90 σε αυτό το σημείο κερδίζουν πόντους, έναντι των (για τις ανάγκες τις δικές μας) αντιπάλων τους, και παραδίδουν έναν δίσκο, που παρότι δεν καταφέρνει να γίνει τέτοιο, φιλοδοξεί να αφήσει το αυθαίρετο αποτύπωμα ενός κάποιου μανιφέστου για την όποια εργατική τάξη του σήμερα, στην οποία τυχόν θα απευθυνθούν. Το ότι η έννοια της εργατικής τάξης, έχει μεταβληθεί, αυτό δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε εδώ.
Οι Bar Italia, ωστόσο, βρίσκονται ήδη – και σίγουρα πρόωρα- στο σημείο εκείνο που οι Blur θα έφταναν μετά από αρκετά χρόνια και αριστουργήματα, ώστε να τους επιτρέπεται να καταλήξουν σοβαροί και βαρετοί (ΟΚ, και σπουδαίοι). Ο ήχος τους στο ‘The Twits’ είναι πράγματι βελτιωμένος, και το lo-fi τους ακούγεται όντως ιδιοσυγκρασιακό, αλλά το γνήσιο πάθος κάπου από κάποια γωνιά μοιάζει να απομακρύνεται. Τα είπαμε και παραπάνω τα περί Pavement.
Οι Italia 90 από τα πρώτα δευτερόλεπτα του εναρκτήριου ‘Cut’ ακούγονται ιδανικά αφελείς. Θέλουν να παραδώσουν ένα anthem με το έτσι και με το θέλω, που λέει και το σύνθημα, και με το καλημέρα, και σε ικανότατο ποσοστό το καταφέρνουν. Το ‘Cut’ ανήκει στα τραγούδια εκείνα που με το που τα ακούσεις για μία και μόνη φορά, ετοιμάζεσαι για έναν δίσκο αριστούργημα (δεν τον έχουμε εδώ βέβαια - ακόμα), αλλά κυρίως και πάνω από όλα, ψάχνεις να βρεις πως στο διάολο θα κάτσει η φάση να τους δεις live, διότι προσομοιάζει πρωτίστως στα γνωστά τραγούδια του post punk μακελειού (πως ήταν εκείνο το ‘Antibodies’ των Poni Hoax; ε ακριβώς, μα ακριβώς έτσι).
Στο ‘Leisure Activities’ αμέσως μετά όμως, το σύνθημα είναι το τραγούδι, περισσότερο από ότι το τραγούδι είναι το σύνθημα, και αυτό σημαίνει ότι μάλλον θα το ξεχάσουμε εύκολα στο μέλλον, καθώς θα μας κουράζει στην κάθε επόμενη ακρόαση η εντολή που επιδιώκει να περάσει. Επί του παρόντος όμως, την κάνει τη δουλειά του, δεν είναι αμελητέο τραγούδι, ούτε για τo teenage, ούτε για το middle-age angst του καθενός. Ξαναγυρνάμε σε λίγο.
Το ‘Tracey Denim’ ακούγεται ως ο τελευταίος αβίαστα ευθύς δίσκος, στην μέχρι σήμερα περιορισμένη, αλλά όχι αμελητέα, δισκογραφία των Bar Italia. Από την αρχή μέχρι το τέλος, ο δίσκος ακούγεται σαν να έχει έρθει στο σήμερα από ένα χαμένο ‘νούμερο’ στον κατάλογο της Matador, και όχι σαν να αποτελεί μία αγωνιώδη προσπάθεια του γκρουπ να ενταχθεί αρμονικά στο status quo της χρυσής εποχής του καταλόγου της. Εν αντιθέσει με το ‘Twits’ που δεν απασχολείται να κρύψει την σχετική αγωνία, εκβιάζοντας θέση σε ένα πάνθεο που τελικά δεν υπάρχει.
Καθώς δε έχουν παρέλθει οι ημέρες κατά τις οποίες οι Bar Italia ενσυνείδητα ή μη (δεν έχει σημασία) πόνταραν στο γνωστό κόλπο του μυστηρίου περί της ανωνυμίας τους κλπ, πέρα από την κάθε αναφορά και πηγή, το ‘Tracey Denim’ ακούγεται ως ο καλύτερος δίσκος που δεν ηχογράφησαν ποτέ στην τρίτη φάση της καριέρας τους οι Stereolab, συνεπώς ένας απόλυτα ευπρόσδεκτος δίσκος για όσους μετράνε τα γκρουπ περισσότερο με τις επιλογές τους, και όχι με τις παραλείψεις τους.
Επιστρέφουμε. Οι Italia 90 παίζουν σε ένα γήπεδο (πως να αποφύγεις τέτοια πάσα, απλά και μόνο για να μην πέσεις στο κλισέ; δεν αξίζει θεωρώ), στο οποίο εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον, όσοι φτάνουν έως και να αποθεώνονται, καταλήγουν να γκρεμοτσακίζονται. Τα παραδείγματα γνωστά (http://www.mic.gr/record-review/idles-ultra-mono).
Δεν ξέρω αν οι ίδιοι θα αποφύγουν το γκρεμοτσάκισμα (θα πόνταρα στο ότι δεν θα το αποφύγουν), αλλά σε έναν δίσκο που δεν έχει την συνοχή που θα ήθελαν και οι ίδιοι οι δημιουργοί του («ακούγεται» με έντονο και ενοχλητικό τρόπο, το ότι τα τραγούδια προέρχονται από ‘διάφορες φάσεις’ του γκρουπ), ένα τραγούδι σαν το Funny Bones πιστοποιεί οπωσδήποτε το ότι προτού γκρεμοτσακιστούν και αυτοί με τη σειρά τους, θα έχουν αφήσει μια παρακαταθήκη, που θα είναι δύσκολο να αγνοηθεί στον ψυχισμό όσων ψάχνουν κάθε τόσο μερικούς ζόρικους στίχους για να συνεχίσουν με την ζωή τους.
Εδώ μας παραδίδουν τους εξής, που επί του παρόντος μας είναι υπεραρκετοί : ‘he said I may not have a heart/ but you make my brain beat faster’. Ε τι άλλο να μας πούνε δηλαδή; Μικρά παιδιά είναι ακόμη.
Είναι μάλιστα άξιο λόγου το ότι το παραπάνω καλύτερο, είναι και το λιγότερο εργατοπατερικό τραγούδι του δίσκου, δηλαδή μια νοητή γραμμή στη γνήσια συνέχεια του αφηγήματος που θέλει τους Pere Ubu να έχουν υπάρξει και να είναι τελικά κάπως σημαντικότεροι από ότι οι Fall. Και εκείνοι όταν μας μίλαγαν για ‘Final Solution’, μικρά παιδιά ήτανε άλλωστε.
Δεν αργούν να μας προσγειώσουν και αυτοί με την σειρά τους βέβαια. Και αν οι Bar Italia το κάνουν με έναν ολόκληρο δίσκο, για τους Italia 90 αρκεί ένα τραγούδι όπως το ‘Golgotha’ για να σε βάλει να αναρωτιέσαι από ποιο μανιφέστο της ποιας νέας αριστεράς, αντλούν και αυτοί με τη σειρά τους τα τσιτάτα τους, για να συνοδεύσουν τις κοφτερές (αλλά όχι τόσο κοφτές εδώ, όσο θα θέλαμε) κιθάρες τους. Δεν είναι και κάθε μέρα του Richey Edwards, όμως, ως γνωστόν.
Εν κατακλείδι, και όσο και αν το τραβάμε από εδώ ή από εκεί, με πρόδηλες αδυναμίες, αλλά και με αναμφίβολη δυναμική, τόσο οι Italia 90, όσο και περισσότερο οι Bar Italia, αν μη τι άλλο βουλώνουν το στόμα όσων θεωρούν αυθαίρετα ότι το ροκ, σε οποιαδήποτε έκφανση του, είναι μια τελειωμένη υπόθεση.
Και το πλέον σημαντικό σε όλα αυτά, είναι ότι αν τους ακούσει κανείς προσεχτικά, ειδικά τους Italia 90 αυτή τη φορά, και παρά τα όσα αναφέρουμε παραπάνω για το pick and mix των ιδεολογικών τους αναφορών, δεν θα έχει παρά να παραδεχτεί ότι εντός αυτού του κυκλώματος βρίσκονται ακόμη τα γκρουπ εκείνα που επιμένουν να απασχολούνται με μία μουσική που σου λέει κάποια πράγματα για την ζωή σου.
Συνεπώς, είναι ακόμη διακριτό το ποιους πρέπει να κρεμάσουμε, και ποιους πρέπει να κρατήσουμε. Έστω και με τις αδυναμίες τους.
Έχουμε και λέμε.
Italia 90 : Living Human Treasure 7,5/10
Bar Italia : Tracey Denim 7/10
Bar Italia : The Twits 6/10