The Essential 2.0

Ιδιαίτερη μουσικός από πολλές απόψεις η Janis Ian και το πιο ιδιαίτερο είναι η θέση της στην κατεστημένη singer songwriter μνήμη. Ενώ δεν της έλειψαν επιτυχία και αναγνώριση, υπάρχει η υποψία ότι αρκετοί ακροατές φτάνουν στη συλλογή αυτή - που δεν είναι και η πρώτη της - αγνοώντας αν όχι την ίδια, τουλάχιστον το εύρος του έργου της. Από μόνο του το γεγονός καθιστά φιλόδοξο τον στόχο της συλλογής και μερικώς άδικο το όποιο σκεπτικό κριτικής περί αυτής. Ενδιαφέροντα πράγματα τους καιρούς αυτούς.

Δεν ξέρω αν είναι σκόπιμο, αλλά το πρώτο από τα δύο cd (9) εμφανίζεται πιο συνεκτικό και στρωτό ενώ το δεύτερο (7,5) λίγο πιο avant και παιχνιδιάρικο στη σύλληψη, με τα ανάλογα αποτελέσματα. Σε όλη διάρκεια πάντως βιώνουμε αυτό που λένε "the full experience". Η Janis στον ρόλο της προσβάσιμης εκδοχής των Mellow Candle. Η Janis ως καθρέφτης κοινωνικής εξέλιξης. Η Janis τόσο κοντά και τόσο μακριά από το να γράψει το δικό της 'Rose Garden'. Η Janis ως πρώτη καλεσμένη στην ιστορία του Saturday Night Live και η Janis ως απρόθυμη συνείδηση του songbook. Αν πρέπει να βρεθεί ένα σχηματικά περιεκτικό κομπλιμέντο, ας πούμε πως στα καλύτερά της ενσαρκώνει το πνεύμα της μουσικής που θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι και επηρέασε και επηρεάστηκε από τον Nick Drake.

Όσο υποκειμενική και αν είναι η κρίση του καθενός, δύσκολα θα διαφωνήσουμε πως η καλύτερη περίοδός της ήταν τα 70s. Ποτέ δεν γνώρισε κάποιου είδους κατάντια, αλλά καλώς ή κακώς ποτέ δεν αγχώθηκε για το αν την αφήσουν πίσω οι Caroline Lavelle του κόσμου τούτου. Προς τιμήν της πάντως δεν την ενδιαφέρει να κρύψει ή να ξεχάσει κάτι από την ιστορία της, η οποία σε κάποιο μικρό βαθμό είναι η ιστορία της συζήτησης γύρω από ζητήματα φυλετικής ή σεξουαλικής ισότητας. Τα κομμάτια που έγιναν σάουντρακ μίας ιδιαίτερης και αμφιλεγόμενης ζωής (μην ξεχνάμε πως για το 'Society's Child' είχε δεχθεί έως και απειλές) δεν κρύβουν τον εαυτό τους ούτε βιάζουν κάποιο βαθύ συμπέρασμα. Κάποια από αυτά παραμένουν εμφατικά επίκαιρα.

Ο Steve Berkowitz επιστρατεύτηκε για το remaster και όπως σε κάθε περίπτωση αυτό που ζητάς είναι να μην ταλαιπωρηθεί ο αρχικός ήχος και όπου ενισχυθεί να μην αδικήσει τα κομμάτια και ευτυχώς εδώ όλα πάνε καλά. Όχι ότι είναι και δύσκολο δηλαδή, τα τραγούδια της Ian έχουν το ιδιαίτερο στοιχείο της άχρονης απλότητας. Πότε προς τους Byrds και πότε προς τον Bacharach, πότε Carole King και πότε το easy listening ξαδερφάκι της Vashti Bunyan, η μουσική της έχει τόση americana μέσα της όση και φινέτσα σάουντρακ σε ευρωπαϊκό lounge bar. Στο extended mix του 'Fly Too High' (παραγωγή Moroder) φτάνουμε στην καλύτερη στιγμή της, λίγη jazz disco που μάλλον βρήκε χώρο να χωθεί από μόνη της στην έμπνευση παρά να την εκβιάσει.

Επιστρέφοντας στην αρχική παρατήρηση περί της κριτικής τέτοιων best of, μια συλλογή που σε τριαντακάτι κομμάτια καλύπτει δεκαετίες δημιουργίας και καμιά εικοσαριά άλμπουμ, σίγουρα έχει παράπλευρες απώλειες. Κυρίως κάποιες ατυχείς επιλογές, την υποεκπροσώπηση κάποιων δίσκων και την αναμενόμενη, ακόμη και για το πιο καλόπιστο αφτί, αίσθηση πως μετά από τόση ώρα folk-rock ακρόασης, κάπου σε ψιλοταϊζουν το ίδιο φαγητό με διαφορετική σάλτσα. Τίποτε πάντως που να αφαιρεί από την προσπάθεια την εντιμότητα της καταγραφής και την ικανότητα γνωριμίας με νέο κοινό. Η καριέρα της Janis Ian αξίζει να τιμηθεί και συλλογές που αφορούν τέτοιες καριέρες έχουν στην πραγματικότητα εύκολο έργο.