Solo recital for Ajaeng Sanjo in the style of PARK Jongseon, Sinawi
Κι αν η αναφορά σε "μουσική από την Κορέα" φέρνει στον νου την (κατά βάση δυτικοστραφή Κ-Pop), η χώρα έχει να προσφέρει και άλλες πιο συναρπαστικές ακουστικές εμπειρίες. Του Αναστάσιου Μπαμπατζιά
Εμείς οι δυτικοί είμαστε κακομαθημένοι. Νομίζουμε ότι ο κόσμος είναι δικός μας. Επίσης νομίζουμε ότι εμείς είμαστε οι καλύτεροι. Όλα τα κάνουμε τέλεια. Είμαστε οι πιο πολιτισμένοι και έχουμε ανεβάσει την ανθρωπότητα από τον βούρκο στα σύννεφα. Τρίχες κατσαρές.
Εντάξει δεν θέλω να υποτιμήσω τα επιτεύγματα του δυτικού κόσμου αλλά πραγματικά υποτιμώ και απεχθάνομαι με πάθος την ιδέα που έχουμε εμείς οι ίδιοι οι σημερινοί δυτικοί για τα επιτεύγματά μας (εμείς εδώ στην Ελλάδα, παρόλο που κουβαλάμε ένα πολιτιστικό φορτίο που πολλά χρωστάει στην Ανατολή, σήμερα ανήκουμε -όχι απολύτως καλώς- κυρίως στη Δύση).
Λοιπόν δεν τα σφάζουμε και δεν τα μαχαιρώνουμε όλα (όπως νομίζουμε). Υπάρχουν πράγματα που είναι επιτεύγματα άλλων πολιτισμών που αδυνατούμε ακόμα να συλλάβουμε, μπορούμε μόνο (σαφώς όχι όλοι) να πάρουμε μια μικρή ιδέα μεγαλείου και να αράξουμε στα κυβικά μας με έργα σαν αυτό που ακούμε σε αυτόν εδώ τον δίσκο.
Αυτό που ακούμε σε αυτόν τον σπουδαίο δίσκο είναι ας πούμε παραδοσιακή μουσική από την Κορέα. Η μουσική της Κορέας για μένα, με την όποια ακουστική εμπειρία διαθέτω και για το αισθητικό μου κριτήριο, είναι ένα θαύμα της ανθρώπινης τέχνης που τίποτα δεν μπορεί να το ξεφτίσει. Πρόκειται για μουσική πολύ βαθιά, με τεράστιες ρίζες και αιώνες (ίσως και χιλιετίες) τελειοποίησης. Μπορεί να γίνει αντιληπτό αυτό κυρίως από ανθρώπους που έχουν ακονίσει τις αισθήσεις τους και αντιλαμβάνονται ως ένα βαθμό τη λειτουργία, τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα της τέχνης. Δεν μπορεί αλλιώς, δεν γίνεται κανένα μεγάλο έργο έτσι απλά και καμιά τέχνη δεν εμφανίζεται από το πουθενά. Χρειάζονται γενιές ανθρώπων να δουλεύουν πάνω στο ίδιο πράγμα για να προκύψει τελικά κάτι που θα υπερβαίνει τις δυνατότητες και τις ικανότητες του ενός. Που θα έχει δύναμη συνολική, τολμώ να πω συμπαντική. Αυτό το έργο δεν είναι ιδέα ενός. Υπερβαίνει την ατομική έκφραση. Είναι η έκφραση ενός ολόκληρου κόσμου. Ο «λόγος» ενός πολιτισμού.
Υπάρχουν όμως παραδείγματα σχετικά με το πόσο παράξενη ακούγεται αυτή η μουσική σε ανθρώπους που δεν έχουν καμιά ουσιαστική επαφή με όλα αυτά, αφού σχεδόν πάντα τους απωθεί και την κοροϊδεύουν με τρόπους θρασείς και εκνευριστικούς δηλώνοντας περίτρανα την άγνοιά τους και νομίζοντάς την για κατόρθωμα (την άγνοια). Σχεδόν καμαρώνουν για αυτήν. «Χαχα τι είναι αυτό; σαν μύγες ακούγεται». «Ωχ σαν να ξύνουν το μαυροπίνακα». «Σαν να σέρνουν καρέκλες στο μωσαϊκό». Τα γνωστά. Ότι δεν είναι άμεσα αναγνωρίσιμο, ότι δεν είναι άμεσα κατανοητό, χλεύη και στον Καιάδα. Συμπαθάτε με για το ξέσπασμα αλλά πραγματικά έχει γίνει πολύ βαρετή και κουραστική αυτή η ξερολίαση και ο εξυπνακισμός, ειδικά όταν δεν υπάρχει τίποτα για να τον στηρίξει. Να τον δικαιολογήσει.
Αυτές οι «μύγες», τα τριξίματα, τα σουρσίματα, τα ξυσίματα, απαρτίζουν ένα σύνολο εκπληκτικών ρυθμών και ασύλληπτης αρμονίας τα οποία δεν μπορεί παρά να έφτασαν σε αυτό το ύψος μετά από ζυμώσεις πολλών γενεών, από πάρα πολύ παλιά. Αναδύονται μελωδίες εσωτερικές, όχι εύκολες, ίσως στυφές, μελαγχολικές από τα μαγικά όργανα. Έχουν κάτι πένθιμο. Σαν ένα είδος μοιρολογιού. Δεν ξέρω αν όντως πρόκειται για μοιρολόι πάντως σίγουρα είναι απόκοσμη μουσική. Μεγάλης ποιητικής. Αυτό το «ποιητικό» είναι το μεγάλο στοίχημα στην τέχνη. Μια ακατανόητη, άλογη ποιότητα που αντιλαμβάνονται όλοι οι ευαίσθητοι άνθρωποι. Όπου κι αν εμφανίζεται. Δεν είναι «ξένη» αυτή η μουσική όπως εύκολα λέγεται από διάφορους. Δεν την έφτιαξαν εξωγήινοι, άνθρωποι την έφτιαξαν για ανθρώπους. Οτιδήποτε στην τέχνη είναι καλό, δεν είναι ξένο. Μας αφορά. Αξίζει να ασχοληθούμε. Αξίζει να βοηθήσουμε αυτά τα μεγάλα πράγματα να μην πεθάνουν. Κάτι μπορούμε να μάθουμε, κάτι μπορούμε να νιώσουμε, έστω και από σπόντα και χωρίς να τα ζούμε από κοντά, απλά ακούγοντας έναν δίσκο μέσα σε ένα δωμάτιο.