Ταξιδοσκόπιο
Ένα απ' τα σωστά λεγόμενα του Χατζιδάκι ήταν πως η μουσική χρειάζεται τεχνική κατάρτιση (αυτοί που παίζουν εδώ δεν είναι χτεσινοί), έμπνευση και βιώματα. Δηλαδή επιρροές. Τα ακούσματα που διεισδύουν ύπουλα, φωλιάζουν μέσα σου και βγαίνουν με τον επιθανάτιο ρόγχο. Εδώ, παρεμβαίνει ο Spyweirdos και μου λέει πως στο χωριό του δεν άκουγε Silver Apples και Amon Duul II, αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να είναι καλός, πολύ καλός στα δικά του. Δεν είμαι αρκετά σοφός για να έχω αποστομωτική απάντηση σ' αυτό.
Έχω την εντύπωση πως οι περισσότεροι ξένοι μουσικοί γράφουν καθ' οδόν, εκμεταλλευόμενοι τις ατέλειωτες διαδρομές, τη διαμονή στα ξενοδοχεία και τα μοτέλ - η διαφορά με τους δημιουργούς αυτού του δίσκου βρίσκεται στη θεματολογία των τραγουδιών.
Στο πρώτο τραγούδι, με την λενοπλατωνική αφήγηση για την βρεγμένη autobahn, με ζώνουν τα φίδια, γιατί έχω την εντύπωση πως το "Ταξιδεύοντας" της Μάγιας Τσόκλη από την τηλεόραση μπερδεύεται με ένα trance δίσκο που ακούω τυχαία εκείνη τη στιγμή. Χωρίς να το καταλάβω, το τραγούδι της Γιάφα εκτοπίζει το κεντροευρωπαϊκό, η Κρίστη αρχίζει να τραγουδάει και ο δίσκος γυρίζει στις σωστές στροφές.
Κάθε τραγούδι περιγράφει και μια εμπειρία σε κάποια πόλη ή περιοχή, το περιβάλλον, το ταξίδι πριν και μετά, συγκινητικά λόγια από συνομιλίες. Η μουσική στο τραγούδι του Σάο Πάολο είναι λατινίζουσα, στο τραγούδι της Άραμπολ ινδοφέρνει και το παιχνίδι με τις λέξεις "χάρε χάρε χάρε χαρείτε χαίρετε" είναι έξυπνο, υποψία φλαμένκο στο ανδαλουσιανό, ένα ρεμπέτικο φτιάχτηκε για το Μόντρεαλ (άραγε θα διακρίνει ο κριτικός του Folk Roots την Μουφλουζέλεια επιρροή;), η Barcelona απολαμβάνει το καταπληκτικό ρεφρενάκι της, με μια υπόκρουση που θυμίζει γρήγορο ηπειρώτικο, η Σίκινος το νησιώτικό της. Στα 4 "Αθηναϊκά" τραγούδια ξεχωρίζω τη διασκευή του θρακιώτικου "Ψες ειδιά στ'όνειρό μου", καταπληκτικό τραγούδι με φανταστικό ρυθμό (γιατί η Putumayo, οι Rough Guides, η World Network και η Real World δεν έχουν από πέντε συλλογές με θρακιώτικα είναι κάτι που με παραξενεύει) και το μακεδονίτικο "Η ευτυχία της ζωής" - άλλο ένα εξαιρετικό τραγούδι που καθαρίζει την κάπνα απ' τα μπουριά σου (μπήκα στο έθνικ κλίμα κι εγώ και ίσως μια μέρα γράψω φράση αντάξια του "σαν πουλί πετούμενο τις θάλασσες ενώνω").
Στις, αντιπροσωπευτικές υποτίθεται της μουσικής της χώρας μας, συλλογές που κυκλοφορούν από ξένες εταιρίες, συναντά κανείς καλλιτέχνες που υπηρετούν την παράδοση σαν τον Μάγκα και τον Χρόνη, καλλιτέχνες πίστας σαν την Γλυκερία και την Ελευθερία και αυτούς που δημιουργούν τη δική τους μουσική, άλλοτε βυθιζόμενοι στην παράδοση κι άλλοτε απομακρυνόμενοι απ' αυτήν όσο και ένα ηλεκτρονικό γκρουπ. Ίσως γι' αυτό κάποιος ξένος στην κριτική του έγραψε για την "ελληνίδα Bjork". Τον διορθώνω. "Οι έλληνες Afro Celt Sound System" είναι το πιο κοντινό που μπορώ να σκεφτώ για να του δώσω να καταλάβει. Τόσο ζωντανοί, τόσο φρέσκοι, τόσο ευχάριστοι και διασκεδαστικοί ακούγονται κι αυτοί. Στους ξένους σίγουρα θα φαίνονται εξωτικοί. Ό,τι χρειάζονται τα φεστιβάλ του "21ου αιώνα". Η παραγωγή είναι θαυμάσια, ο ήχος γλυκός και γεμάτος, τα λόγια σε κάνουν να ζηλέψεις προορισμούς σαν την Barcelona και το Montreal, ακόμα κι αυτούς που ποτέ δε θα επέλεγες σαν τις Βρυξέλλες και το Ερεβάν. Προσθέστε και ονόματα άλλων πόλεων και περιοχών που είναι μουσική στα αυτιά από μόνα τους. Προσοχή όμως: Αν επιχειρήσετε να τα επισκευτείτε, ίσως να μην σας φανούν τόσο μαγικά όσο ακούγονται σ' αυτή τη βελούδινη Οδύσσεια.
