Courtesy of choice
(...το trip-hop επιμένει να μην αρκείται στα εύπεπτα μπιτάκια του οποιουδήποτε Budha Bar... restaurant κρύο πιάτο..., αλλά αρκετά χρόνια μετά το ντεμπούτο του Tricky, και τα εφιαλτικά συμπληρώματα των Alpha και Archive μπορεί και γίνεται πάλι απαιτητικό και φυσικά συναρπαστικό. Η Ιρανή Leila Arab μετράει δύο στα δύο masterpieces, ισοφαρίζει τους Portishead και απειλεί τους Massive Attack...)
Τεχνικές! Μια πονεμένη ιστορία στο χώρο της μουσικής. Λίγοι τις κατέχουν, λιγότεροι ξέρουν να τις εφαρμόζουν σωστά, απειροελάχιστοι καταλήγουν στο αποτέλεσμα που εξ'αρχής επιδίωκαν. Η παγίδα του να κάνεις έναν τεχνικό δίσκο, εμφανίζεται όταν ακριβώς δεν τις χρησιμοποιείς, αλλά σε χρησιμοποιούν οι τεχνικές σου. Τεχνολογία! Είναι τόσο προσιτή και προσεγγίσιμη από τον καθένα, όσο απρόσιτα και απροσπέλαστα παραμένουν τόσα χρόνια και η έμπνευση και το ταλέντο, σε όσους αναζητούν να τα αντικαταστήσουν με πράγματα που απλά τους προσφέρονται, και σε αυτούς και σε όλους τους υπόλοιπους. Και αν η τεχνολογία σήμερα σου προσφέρει άπειρες τεχνικές και γεωμετρικά αυξανόμενες δυνατότητες, μια στερημένη έμπνευση ούτε καν από το ταλέντο σου μπορεί να υποκατασταθεί... (ή αλλιώς «το πρόβλημα των δημιουργών ηλεκτρονικής μουσικής σήμερα»).
Με τρομάζει ο ιδανικός τρόπος με τον οποίο η νεαρή αυτή κοπέλα χρησιμοποιεί την τεχνολογία. Ένας ανορθόδοξος έλεγχος πάνω σε δεκάδες πράγματα όχι την ίδια στιγμή απλά, αλλά το ίδιο ακριβώς δέκατο του δευτερολέπτου. Τα sampler της δεν ξεβράζουν ούτε μια περιττή ηχητική φράση, οι μετρονόμοι της δεν αποκλίνουν στιγμή από το ρυθμό που αυτή έχει στο μυαλό της, τα τραγούδια της δεν τολμούν να παρουσιαστούν στρωμένα και φιλικά, αλλά ακολουθούν πιστά την ιδέα της τελικής διατάραξης του... public demand, που μοιάζει να κυριεύει τη σκέψη της. Με προκαλεί η φόρμουλα που ακολουθεί στην «εκμετάλλευση» των τριών ανθρώπινων φωνών που βρίσκονται στη διάθεσή της. Μου φαίνεται ότι σκοπός της είναι να μην επιτρέψει σε καμία να διατηρήσει την ταυτότητα που είχε πριν δηλώσει συμμετοχή σε αυτό το κομφούζιο, που δύο ολόκληρα χρόνια, μας το ετοίμαζε.
Η ψυχή της είναι ψηφιακή, είναι επιλεκτικά αναλογική και οι εφιάλτες της είναι παιδικοί, εκτελούνται όμως με τρόπο ώριμο και ενήλικο. Από τους ήχους που θα τρόμαζαν τον Pascal Comelade (αν ανακάλυπτε πόσο μεγάλη σχέση έχουν με τα δικά του «παιχνιδάκια») στις dub αρρυθμίες, που θα έκαναν τον Lee Perry να ψάχνει ποιος του έκλεψε τα κλειδιά από το στούντιο (μα δεν είναι καλύβα;) η Leila μας «παίζει» όλη την ώρα, καταλάβετέ το. Μας εθίζει σε τρεις χαλασμένες νότες από τα παλιά της synthesizer (από τον καιρό που έπαιζε για την Bjork...), μας βγάζει στη φόρα την ψυχή της, την ώρα που αλώνει το μυαλό μας... και από πάνω μας επιβάλλει και να ψιθυρίζουμε τα τραγούδια της. Όχι στο δρόμο όμως, στις προσωπικές μας στιγμές, αυστηρά.
Οι αναφορές της στη Motown και στα '70ς που... είχαν ψυχή, γίνεται με ήχους που παραπέμπουν στην ηλεκτροσύνη της επόμενης δεκαετίας και η σχέση της με την ανάπτυξη του είδους που υπηρετεί στα '90ς είναι απλά το ότι την έχει ξεπεράσει προ πολλού! Mainstream τραγούδια πακεταρισμένα σε ψευδό-αβανγκαρντίστικες δομές και αναπτύξεις. Πιασάρικα φωνητικά, πίσω από ενοχλητικούς μικρό-θορύβους. Μια κουτσουρεμένη free jazz διάθεση, που ποτέ δεν καταλήγει εκεί που ξεκίνησε (και που μονίμως ξεχνάς το σημείο αφετηρίας της). Ένας δίσκος που προσφέρεται όχι απλά για μακροσκελείς αναλύσεις με επιδεικτικό σύνδρομο, αλλά κυρίως για τακτικά επαναλαμβανόμενες ακροάσεις, με τον κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμων στέρησης.
Μουσικά ο δίσκος είναι τόσο γεμάτος και ολοκληρωμένος που καταλήγει να αποτελεί επιχείρημα υπέρ της μη χρήσης φωνητικών πάνω στις πραγματικά καλές μουσικές. Οι δε τρεις τραγουδιστές της ερμηνεύουν με τόση πειθώ και επίγνωση τις απλές καταστάσεις που τους έχει ανατεθεί να μας διηγηθούν, που απορεί κανείς γιατί περιορίζονται τόσο οι πρωτοβουλίες τους. Το 'To win her love' είναι το ευαίσθητο δεκανίκι ενός δίσκου που στη διάρκειά του με πονηρό χαμόγελο επιδιώκει να απομακρύνει τον περαστικό ακροατή (και παράλληλα από τις σοβαρές υποψηφιότητες για τραγούδι της χρονιάς). Το 'Sodastream' βλέπει τη Beth Gibbons να το κοιτάζει σχεδόν με φθόνο, ενώ τα τρία-τέσσερα τελευταία κομμάτια του δίσκου καθιστούν αναδρομικά χωρίς νόημα την κυκλοφορία του 'Angels with dirty faces'.
H εικοσιεννιάχρονη Ιρανή Leila Arab έγραψε, προγραμμάτισε, έπαιξε. Οι Luca Santucci, Donna Paul, Roya Arab (αδερφή της...) τραγούδησαν. Ο Aphex Twin την πάτησε για τα καλά (μιας και η Leila βρίσκεται πλέον στην indie αγκαλιά της XL-recordings). Το trip-hop μέσα στο 2000 για τρίτη φορά ξέφυγε από τη λογική του «μακάρι να μας μιξάρουν οι Kruder, Dorfmeister και σία να δούμε θεού πρόσωπο».
Τα σέβη μας στην κυρία λοιπόν για όλα της τα αντιφατικά κατορθώματα, για τον πιο κυνικά μελαγχολικό δίσκο της χρονιάς, γιατί είναι τόσο απλή, αλλά τελικά και πάλι λίγοι είναι αυτοί που θα την κατανοήσουν.
