Dear Heather
Έχω επανειλημμένα τονίσει πόσο μεγάλο καλλιτέχνη θεωρώ τον Κοέν και πόσο τον σέβομαι και τον εκτιμώ για τη φιλοσοφία του, τη στάση του και το έργο του. Το 'Dear Heather' δε μου άρεσε, και, άσχετα με τα γούστα μου, πιστεύω ότι δεν προσθέτει τίποτε στην ιστορία του δημιουργού του. Δεν μειώνει όμως στο ελάχιστο το θαυμασμό και τον σεβασμό μου απέναντί του, γιατί δεν περίμενα τίποτε παραπάνω από όσα έχει ήδη κάνει, και είναι πολλά. Επειδή ο μηδενισμός και το γκρέμισμα των προτύπων δεν είναι το αγαπημένο μου σπορ, θα προσπαθήσω να εκθέσω ακριβώς τους λόγους για τα παραπάνω.
Ο Κοέν δεν ήταν ποτέ καθαρόαιμος μουσικός. Χρησιμοποίησε τη μουσική σαν όχημα για την ποίησή του, και αν θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους τραγουδοποιούς του εικοστού αιώνα, αυτό οφείλεται στο ταλέντο του και στη σκληρή του δουλειά. Είναι πασίγνωστο το ανέκδοτο με το Ντύλαν και τον Κοέν, που συζητάνε πόσο τους παίρνει να ολοκληρώσουν ένα τραγούδι: Δέκα λεπτά τον πρώτο, δυο χρόνια τον δεύτερο! Όπως και να 'χει, ο Κοέν έχει γράψει υπέροχες σπαραχτικές μπαλάντες ('Suzanne', 'So Long Marianne', 'Bird On The Wire'...) ανατριχιαστικά σκοτεινά κομμάτια ('Avalanche', 'Hallelujah'...) και ποπ ύμνους ('First We Take Manhattan', 'I 'm Your Man'...) και στην ποιότητα και την επιδραστικότητα των τραγουδιών αυτών, ισοβαρή ρόλο έχουν παίξει η μουσική και ο στίχος.
Μετά την ενδεκάχρονη αποχή του από την επικαιρότητα, πριν από το προηγούμενό του album, ο Κοέν φαίνεται ελαφρώς αδιάφορος απέναντι στη μουσική, μια που οι φιλοσοφικές και μεταφυσικές του αγωνίες τον έχουν κυριεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά. Η μουσική έχει περάσει σε εμφανώς δεύτερο πλάνο, και έχουν σχεδόν πλήρη έλεγχό της οι συνεργάτριές του Sharon Robinson και Anjani Thomas και η παραγωγός Leanne Ungar (δε σας θυμίζει κάτι σε Καντάφι με τις γυναίκες σωματοφύλακες;) δίνοντας το δικό τους ισχυρό στίγμα, όπως είχε κάνει πριν από τριάντα χρόνια ο Phil Spector στο εκπληκτικό 'Death Of A Ladies Man'. Και αυτό το στίγμα προσδιορίζεται ακριβώς: Αξιοπρεπής, μελωδική, ατμοσφαιρική, συνοδευτική, τζαζέ. Τίποτε δεν βρίσκεις να πεις εναντίον της, και τίποτε δεν μπορεί να σε συναρπάσει σ' αυτήν. Επειδή όμως έχουμε να κάνουμε με δίσκο εδώ, και όχι με ποιητική συλλογή ή με ντοκιμαντέρ, το αποτέλεσμα είναι χλιαρό, χωρίς να καταφέρνει η κοενική ποίηση να το απογειώσει, ή έστω να το ζεστάνει. Την κατάσταση επιδεινώνει και η φωνή του, που έχει γεράσει τόσο που σχεδόν δεν τραγουδάει πια, αλλά ψιθυρίζει, όταν δεν απαγγέλλει.
Κακά τα ψέματα, ο Λέοναρντ είναι εβδομήντα χρόνων, και έχει τις ανησυχίες ενός εβδομηντάρη. Όχι του μέσου εβδομηντάρη βέβαια, ποτέ δεν θα ανησυχήσει για τη σύνταξη, ενός διανοούμενου, δημιουργικού, χαρισματικού, ταξιδεμένου, χορτάτου από εμπειρίες εβδομηντάρη. Όμως εβδομηντάρη. Οι αναμνήσεις και οι μεταφυσικές ανησυχίες είναι αυτές που τον απασχολούν, και εμείς όσο και να θαυμάζουμε τη στάση του, το πιο κοντινό σημείο που μπορούμε να βρούμε είναι αυτό του γεμάτου ενδιαφέρον παρατηρητή. Σημεία επαφής δεν υπάρχουν. Και από τη στιγμή που αυτό το έργο είναι για το δημιουργό του ψυχικό στριπτήζ, όπως και όλα του άλλωστε, το συναίσθημα που καπελώνει τα υπόλοιπα είναι η αμηχανία.
Ένα πράγμα είναι αυτό που, ακόμα και σήμερα, μου αρέσει τόσο πολύ στον Κοέν και με κάνει να τον αγαπώ και να ταυτίζομαι μαζί του: Η λατρεία του για τις γυναίκες, η εξάρτησή του από αυτές και ο καθοριστικός ρόλος τους στη ζωή του. Με αυτή την ευχάριστη σκέψη και με ένα χαμόγελο, βάζω στο 'Dear Heather' το χαμηλότερο βαθμό που θα μπορούσε ποτέ να πάρει δίσκος του Κοέν.
