Imitations

Με όλο το σεβασμό και την αγάπη που τρέφω στον Dark Mark - αλλά τι είναι αυτό το πράμα που ονομάζει Imitations; Όλοι αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλος πειρασμός είναι για έναν τραγουδιστή που τα έχει πει σχεδόν όλα, να βγάλει δίσκο με διασκευές, παρατείνοντας έτσι την περίοδο χάριτος. Και ο Lanegan στο δελτίο τύπου μιλάει για την επιθυμία του να ανατρέξει στη μουσική που άκουγαν οι γονείς του, τη δεκαετία του '60 & '70. (Κακία: με τέτοια μουσική που άκουγαν οι δικοί του, απορώ πώς δεν έφτιαξε καμιά thrash/death metal μπάντα). Το ίδιο είχε κάνει στο I'll take care of you, το 1999, με θαυμάσια αποτελέσματα. Τότε όμως το υλικό του ήταν ένα έξυπνο χαρμάνι από "βαραδερούς" (Gun Club / Leaving Trains) και αφανείς - λίγο ως πολύ - soul & folk & country συνθέτες (Brook Benton / Tim Hardin / Buck Owens).

Στο Imitations επικρατεί ένα τόσο σοροπιαστό MOR κλίμα που σε κάνει να αναρωτιέσαι: και μετά - τι; Το Great American Songbook που ανακατεύει κάθε τόσο ο Rod Stewart; Τα βιολιά στάζουν μελόδραμα και η smoky φωνή του Lanegan ακούγεται υποτονική, έτσι ώστε να ταιριάζει με τα 2/3 του υλικού. Διότι τα καλά νέα είναι ότι στη συλλογή υπάρχουν τρία κομμάτια άλλης αισθητικής και παράδοσης: κατ' αρχάς, το Flatlands της Chelsea Wolfe, μιας μουσικού που ο Άρης Κ. χαρακτήρισε "αναπληρωματική" της PJ. - Φανταστείτε, για να θεωρούμε καλό νέο μια σύνθεση της Wolfe... - Το δεύτερο κομμάτι που αστράφτει σ' αυτή τη μουντή κι άνευρη συλλογή, είναι το Deepest Shade του Greg Dulli. Ο Lanegan λέει ότι ο Dulli του το χάρισε, όταν, παρότι το είχε ηχογραφήσει με τους Twilight Singers, το κομμάτι έμεινε έξω από το άλμπουμ. Το Deepest Shade είναι σαν να γράφτηκε για τον Mark - δένει απόλυτα με τη φωνή και την persona του. Τρίτο και κορυφαίο το I'm not the loving kind του John Cale. Κι εδώ είναι σαν να υποσκάπτει ο ίδιος ο Lanegan το σκεπτικό της επιλογής, που είναι υποτίθεται η mainstream pop των παιδικών του χρόνων: η συνθετική ιδιοφυία του Cale έφτιαξε ένα τραγούδι που παραπέμπει στη δακρύβρεχτη pop των crooner, αλλά ξεφεύγει τελείως από τις συμβάσεις της. Πονεμένο - όχι κλαψιάρικο. Ερωτικό - όχι καψούρικο.

Ατυχής η επιλογή του Brompton Oratory του Cave, από το Boatman's Call. Η απόδοση του Lanegan έχει απολέσει σε μεγάλο βαθμό τη θρησκευτική ατμόσφαιρα του κομματιού, τόσο ενορχηστρωτικά - αφού το Hammond που ανακαλούσε το εκκλησιαστικό όργανο έχει αντικατασταθεί από πνευστά και βιολιά - όσο και ερμηνευτικά. Στην ίδια γκρίζα ζώνη (δεν είναι καλό, ούτε πολύ χάλια) εντάσσεται και η διασκευή She's gone του ξεχασμένου από την ιστορία country/folk ντουέτου των Gosdin Brothers.

Θα παρακάμψω το You Only Live Twice, που ξέρουμε από τη Nancy Sinatra. (Αλήθεια, από τις πάμπολλες διασκευές του τραγουδιού, γιατί η μόνη που διασώζεται είναι των Coldplay; Η απάντηση σε λίγο). Θα παρακάμψω και το Pretty Colours από έναν τελείως άσχετο δίσκο του Frank Sinatra - το Cycles, του 1968, μια προσπάθεια του γερο-Frank να προσεγγίσει τη "νεολαία". Και φτάνω στο πιο δύσκολο, το πιο οδυνηρό κομμάτι. Όταν βάζεις στόχο σου να αποτίσεις φόρο τιμής στον Andy Williams - και δεν είσαι η Diamanda Galas - το έχεις χάσει το παιχνίδι. Ό,τι πιο λευκό, συμβιβασμένο και άνοστο έβγαλε η αμερικάνικη μουσική βιομηχανία, ένας από τους λόγους που πυροδότησαν την έκρηξη του rock'n'roll, ο τραγουδιστής των θαμώνων του Λας Βέγκας και των καθωσπρέπει Αμερικανών. Δεν έχω τίποτα με τους crooner. Στους crooner ανήκε και ο Nat King Cole, αλλά πάταγε με το ένα πόδι γερά στη jazz, εξισορροπώντας έτσι τη ζαχαρωμένη υφή της mainstream pop. Ο ρεπουμπλικάνος Williams ήταν όμως αυτό ακριβώς: ο εκφραστής της λευκής, συντηρητικής θρησκευόμενης Αμερικής. Ρε Mark, δεν ακούμε καλύτερα τον Τόλη Βοσκόπουλο; (Ωχ! Θα βάλω ιδέα στον ξέρετε-ποιον, και θα βγάλει tribute στον Τόλη...) Το αφιέρωμα στον Andy των σεμνών μαμάδων περιλαμβάνει τρία κομμάτια, τα οποία ο Mark - κακώς - αποδίδει στον λευκό ρεπουμπλικάνο κρούνερ (τα έχουν ερμηνεύσει άλλοι, πολύ καλύτερα, αλλά δεν θα κολλήσουμε εδώ): το Solitaire, το Lonely Street και το Autumn Leaves - ναι αυτό, με στίχους του Prevert, που από τις πολλές επανεκτελέσεις θα μας κάνουν να το μισήσουμε εφ' όρου ζωής.

Το χειρότερο δεν σας το είπα: στο δίσκο υπάρχει η πιο ανούσια και κακή εκτέλεση του Mack the Knife, η πιο ξενέρωτη και αχρείαστη, κοπιαρισμένη κατά δήλωση του Mark από τον Dave van Ronk. Η μετάδοση και ακρόαση μερικών τραγουδιών (Imagine, Blowin' in the Wind, Stairway to Heaven, Mack the Knife, Autumn Leaves...) θα έπρεπε να απαγορευτεί για 2-3 γενιές, έτσι ώστε να ανακτήσουν ξανά την αξία και τη σημασία τους. Ό,τι έχει χαθεί από την πλύση εγκεφάλου που έχουμε υποστεί εδώ και καμπόσες δεκαετίες από την υπερέκθεση - υπερακρόαση θα ήταν το σωστό - σ' αυτά. Ή αλλιώς, θα έπρεπε να επιτρέπεται να τα διασκευάζει μόνο η Diamanda Galas, αφού η ουσία της διασκευής ενός τόσο "καμένου" τραγουδιού είναι να το αναποδογυρίσεις, να το αποδομήσεις και να το ανασκολοπίσεις, εν ανάγκη - όπως έκανε ο Johnny R στο My Way.

Την απόπειρα του Mark να τραγουδήσει στα γαλλικά (Elegie Funebre, του Gerard Manset) θα την αφήσω ασχολίαστη. Θέλω όμως να φωνάξω δυνατά: θα έρθει η ώρα που θα ακούμε αναβίωση των '80ς και θα δακρύζουμε από νοσταλγία. Πιάσανε τα '70ς και τα '60ς, ρεεεεε! Όπου να'ναι θα ξαναγίνει της μόδας η Κλειώ Δενάρδου και η Νάντια Κωνσταντοπούλου, ρεεεεε!